Cần thu hút tư nhân tham gia dự báo, cảnh báo thiên tai

Tại Hội nghị trực tuyến Công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2020 diễn ra chiều 15/5, ông Nguyễn Xuân Cường - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai cho biết, năm 2019, thiên tai trong khu vực và trên thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, cực đoan, bất thường với tổng số 600 đợt thiên tai quy mô cấp quốc gia và khu vực.

Toàn cảnh Hội nghị.

“Ở trong nước, thiên tai không diễn ra dồn dập và khốc liệt nhưng mang nhiều yếu tố cực đoan, dị thường trên khắp các vùng miền cả nước; đã xảy ra 16/21 loại hình thiên tai, trong đó có 11 trận rủi ro thiên tai cấp độ 3. Mặc dù thiên tai năm 2019 có nhiều diễn biến phức tạp, song thiệt hại đã được giảm thiểu, đặc biệt là về người”, ông Cường cho hay.

Bên cạnh những thiệt hại về vật chất nêu trên, thiên tai còn làm ảnh hưởng sức khỏe, môi trường sống, đình trệ sản xuất, giảm thu nhập của nhân dân,...kéo theo rất nhiều hệ lụy cho xã hội.

Ông Nguyễn Xuân Cường - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai.

Theo ông Cường, từ đầu năm 2020 đến nay, thiên tai tiếp tục diễn biến cực đoan, bất thường, trên cả nước đã xảy ra 7 đợt dông lốc, mưa đá diện rộng (nhiệt độ ngày 24/4 tại Hà Nội xuống 16,5 độ thấp nhất 50 năm gần đây); hạn hán, xâm nhập mặn nghiêm trọng tại khu vực ĐBSCL; 11 trận động đất; sạt lở bờ sông, bờ biển, lún sụt diễn biến phức tạp tại ĐBSCL. Tính đến hết tháng 4/2020, thiên tai đã làm 11 người chết, mất tích, trên 44.000 nhà bị sập đổ, hư hại, tốc mái; trên 100.000 ha lúa và hoa màu bị ảnh hưởng. Tổng thiệt hại về kinh tế gần 3.183 tỷ đồng.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Trần Hồng Thái – Tổng cục trưởng tổng cục Khí tượng Thủy văn cho biết, năm 2019, diễn biến thiên tai khí tượng thủy văn (KTTV) có nhiều đặc điểm phức tạp và xuất hiện nhiều trị số cực trị, nhiều giá trị kỷ lục về mưa lớn, nắng nóng đã được ghi nhận. 

Ông Trần Hồng Thái – Tổng cục trưởng tổng cục Khí tượng Thủy văn.

Thực tế hiện nay đang đặt ra những yêu cầu mới đối với công tác KTTV ứng phó với PCTT. Để tăng cường công tác PCTT, ông Thái kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin số liệu về cơ sở hạ tầng, hoạt động phát triển KT-XH để phục vụ công tác dự báo, cảnh báo tác động của thiên tai, đặc biệt lũ quét, sạt lở đất. 

“Khoa học và thực tiễn cho thấy, muốn dự báo được, ngoài những thông tin KTTV thì cần thiết phải có nhiều thông tin về địa chất, quy hoạch giao thông vận tải, xây dựng, dân cư, các chương trình, dự án phát triển KT-XH có liên quan, tác động tới điều kiện KTTV,...”, ông Thái cho hay.

Theo ông Thái, cần xã hội hóa, đa dạng hóa nguồn lực cho hoạt động KTTV và là xu thế chung, tất yếu của nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ có trình độ phát triển cao trên thế giới, trong đó có vai trò đặc biệt quan trọng của khối tư nhân để tăng cường phục vụ cho công tác phát triển KT-XH, PCTT. 

“Xin kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho phép mở rộng quy mô, phương thức và loại hình xã hội hóa hoạt động KTTV, từ đầu tư trạm quan trắc, thu hút tư nhân tham gia dự báo KTTV phục vụ phát triển KT-XH, đến mạnh dạn cho phép thí điểm hợp tác công tư để khai thác hiệu quả cơ sở vật chất hiện ngành KTTV đang được quản lý, sử dụng. Việc xã hội hóa chắc chắn sẽ góp phần nâng cao hiệu quả phục vụ của ngành KTTV trong PCTT, phát triển bền vững trong thời gian tới, tăng tính tự chủ của ngành, giảm sự phụ thuộc vào kinh phí từ ngân sách Nhà nước”, ông Thái nhấn mạnh.

Theo dự báo, năm 2020 có tới 5 cơn bão đổ bộ vào biển Đông, ảnh hưởng tới khu vực phía Nam đất nước (nơi được xem là thiếu kinh nghiệm ứng phó). Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai yêu cầu, cần chủ động hơn trong dự báo, cảnh báo phòng chống thiên tai.

“Các ngành, các địa phương cần tập trung, nỗ lực hơn, không chủ quan trong công tác quan trọng này. Khẩn trương kiện toàn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác phòng, chống thiên tai. Thường xuyên tổng kết rút kinh nghiệm, nâng cao năng lực ứng phó.  Ứng dụng khoa học công nghệ nhất là công tác dự báo, cảnh báo thiên tai, khí tượng. Các cơ quan cần chia sẻ dữ liệu khí tượng thủy văn nhanh chóng, kịp thời, chính xác để đạt kết quả tốt trong ứng phó thiên tai”, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng – Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn yêu cầu./.