“Tài chính phải sử dụng tiền hiệu quả hơn và làm tiền đẻ ra tiền”

Sáng 10/1, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị tổng kết công tác năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020 của Bộ Tài chính.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị.

Điểm đáng mừng về kết quả của ngành tài chính năm qua là trong phần vượt thu ngân sách 138 nghìn tỷ đồng thì thu nội địa vượt 100 nghìn tỷ đồng, thu ngân sách Trung ương vượt 32 nghìn tỷ đồng, thu ngân sách địa phương vượt trên 106 nghìn tỷ đồng. Cơ cấu thu ngân sách tiếp tục có chuyển biến và ngày càng bền vững hơn, tỷ trọng thu nội địa tăng dần, từ mức khoảng 68% bình quân giai đoạn 2011-2015 lên trên 82% năm 2019. 

Đến hết năm ngoái, giải ngân vốn đầu tư phát phát triển nguồn ngân sách Nhà nước đạt gần 63% dự toán, ước đến hết thời gian chỉnh lý quyết toán giải ngân đạt 73-75% dự toán. Bội chi ngân sách năm 2019 ước khoảng 3,4% GDP thực hiện, thấp hơn mức dự toán 3,6% GDP. Việc phát hành trái phiếu chính phủ để bù đắp bội chi và trả nợ gốc được thực hiện chủ động, phù hợp với khả năng ngân quỹ nhà nước.

Phải khắc phục giải ngân chậm

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những kết quả tích cực, toàn diện của ngành tài chính năm qua. Song theo Thủ tướng, nhiệm vụ đặt ra với ngành tài chính là rất nặng nề, vì vậy ngành tài chính ngành phải có tầm nhìn vĩ mô, vì lợi ích của nền kinh tế, của quốc gia, dân tộc, không thoái thác nhiệm vụ Đảng, Nhà nước giao.

Do đó, cán bộ, công chức ngành tài chính cần tiếp thu, lắng nghe, có tinh thần thái độ làm việc một cách cầu thị, không được để tình trạng chậm chạp, nhũng nhiễu, tham nhũng, tiêu cực; xử lý nghiêm các vi phạm, nhằm tiếp tục góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tốt hơn.

Theo đó, trước mắt, Bộ Tài chính cần tập trung giải quyết các vấn đề tồn tại, trong đó có việc giải ngân vốn đầu tư công. Nhắc lại con số giải ngân năm 2019 mới đạt trên 73%, Thủ tướng nhấn mạnh, điều này ảnh hưởng đến tăng trưởng và yêu cầu Bộ ngay từ đầu năm nay phải phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các địa phương, bộ, ngành khác để tăng cường kiểm tra, giám sát không để “bài ca muôn thuở” về giải ngân chậm lặp lại.

Trước thực tế tiến độ cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn của doanh nghiệp Nhà nước triển khai chậm, Thủ tướng yêu cầu Bộ phải có giải pháp đề xuất Thủ tướng để xử lý các vướng mắc này.

Về kỷ luật, kỷ cương tài chính Nhà nước, dù chuyển biến nhưng vẫn còn bất cập ở một số đơn vị, còn nhiều sai phạm về đất đai, tài nguyên, khoáng sản, đấu thầu, mua sắm, Thủ tướng giao Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan phối hợp xử lý nghiêm và công khai các vi phạm.

Trong việc tiếp tục cải thiện thủ tục hành chính, Thủ tướng yêu cầu các thủ tục thuế, hải quan phải tiếp tục được rút gọn, nhất là đối với lĩnh vực hải quan doanh nghiệp còn phản ánh; tiếp tục cải thiện thủ tục hành chính thuế để góp phần cải thiện vị trí xếp hạng về môi trường đầu tư kinh doanh của nước ta.

Về nhiệm vụ năm 2020, Thủ tướng lưu ý bối cảnh thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, trong đó thương mại toàn cầu giảm, nên Bộ cần đề xuất các chính sách để huy động nguồn lực cho đất nước, đồng thời thực hiện được mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 300 tỷ USD. 

Chỉ đạo ngành tài chính phải phấn đấu đạt kết quả tốt hơn, Thủ tướng yêu cầu cán bộ, công chức của ngành phải tận tâm, lắng nghe thì mới tạo được chuyển biến tình hình, phải sửa mình mới có thể có bước phát triển mới.

“Chúng ta đang nói đến khát vọng hùng cường của Việt Nam, vậy thì ngành tài chính với 7 vạn người đóng góp vào sự khát vọng này như thế nào? Một câu hỏi mà chúng tôi đề nghị các đồng chí tiếp tục thảo luận để Việt Nam phát triển trong đó có vai trò của ngành tài chính.

Chính vì thế, ngành cần tham mưu, tư vấn cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những định hướng, giải pháp cụ thể để nâng cao tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế, tận dụng cơ hội khoa học công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng phó hiệu quả hơn với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững. Chúng ta muốn hùng cường  thịnh vượng vào năm 2045 thì phải vượt qua các thử thách này”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao đổi với các đại biểu tại Hội nghị.

Phải làm cho “chiếc bánh” to hơn

Thủ tướng cũng cho rằng, trong nền kinh tế, ngành tài chính là huyết mạch quan trọng, có vai trò dẫn dắt nền kinh tế phát triển nên yêu cầu ngành tài chính: “Chính vì vậy, tôi đề nghị ngành đổi mới tư duy và xây dựng chiến lược chính sách theo hướng không chỉ là con số thu chi ngân sách Nhà nước, khư khư giữ tiền.

Tài chính phải biết huy động, biết sử dụng tiền hiệu quả hơn và làm tiền đẻ ra tiền. Tài chính là kinh tế, nguồn lực, tiềm lực của đất nước, không chỉ đã có, đang có, mà sẽ có. Tài chính phải vì mục tiêu phát triển nhanh và bền vững, góp phần củng cố quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Cho nên các chính sách tài chính như thuế, chi ngân sách, thị trường chứng khoán... phải tập trung khơi thông, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, giải phóng năng lực mọi lĩnh vực sản xuất, phát huy tiềm năng thế mạnh, tháo gỡ khó khăn vướng mắc, phát triển mạnh mẽ các ngành, lĩnh vực là động lực tăng trưởng của Việt Nam”.

Nhấn mạnh, nguồn thu ngân sách là từ sản xuất trong nước, xuất nhập khẩu, dịch vụ... Thủ tướng yêu cầu thời gian tới, ngành tài chính cần phải tháo gỡ khó khăn cho phát triển, làm sao cho “chiếc bánh” to hơn để có nguồn thu lớn hơn. Theo Thủ tướng, đây chính là câu hỏi về thể chế, chính sách mà ngành tài chính là đơn vị “cầm cân” quan trọng.

Tại hội nghị, Thủ tướng cũng nhiều lần lưu ý Bộ Tài chính cần phối hợp tốt với các bộ, ngành thực hiện các nhiệm vụ, nhất là các nhiệm vụ nêu trong Nghị quyết 01 và 02 của Chính phủ. Đặc biệt, ngành cần phối hợp tốt với Ngân hàng Nhà nước để kiểm soát lạm phát, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, nhất là trong dịp Tết có thể dễ gây lạm phát tâm lý.

Bộ cần quyết tâm và có giải pháp để năm 2020 vượt thu ngân sách ít nhất 5%; siết chặt kỷ luật ngân sách, trong đó giảm chi hội nghị, hội thảo, khánh tiết, công tác nước ngoài, mua sắm trang thiết bị đắt tiền, tiếp tục cơ cấu lại chi ngân sách Nhà nước để có nguồn chi cải cách tiền lương. Thủ tướng lưu ý không mua xe ô tô đắt tiền, xe chưa hỏng đã đổi xe mới.

Cùng với nhiệm vụ kiểm soát chặt chẽ bội chi ngân sách Nhà nước, kiểm soát chặt chẽ nợ công và tái cơ cấu nợ công, giảm chi phí vay vốn, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu biện pháp huy động nguồn lực cho phát triển trong bối cảnh nợ công giảm: “Bộ Tài chính đã đưa ra một chương trình giảm chi phí vay vốn, nhất là vay vốn nước ngoài, rất tốt, rất cần thiết. Nên phổ cập để các cấp, ngành áp dụng. Đặc biệt là huy động các nguồn trong điều kiện nợ công giảm.

Tức là chúng ta còn dư địa trên 10% so với 65% GDP, thì cần đề xuất sao cho hiệu quả nhất, để tiếp tục phát triển cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng thiết yếu ở vùng sâu, xa, vùng khó khăn. Nhiều công trình, dự án, nhất là ở vùng đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn nhiều việc phải làm trong điều kiện biến đổi khí hậu, thì đề xuất nguồn lực của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Ngân hàng Nhà nước rất quan trọng”.

Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh đổi mới cơ chế tài chính đơn vị sự nghiệp công lập và giá dịch vụ công theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6, trong đó có cải cách tiền lương là việc cấp bách; Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; Xây dựng ngành tài chính điện tử, đi tiên phong trong xây dựng Chính phủ điện tử; Theo dõi thị trường giá cả, nhất là thị trường thế giới để dự báo sát cung cầu, giá cả thị trường; Thúc đẩy mạnh mẽ dịch vụ tài chính, thị trường trường tài chính, nhất là thị trường chứng khoán, dần tiệm cận với quốc tế, qua đó giảm chi phí vay vốn trung và dài hạn.

Bộ cần chủ động hội nhập tài chính quốc tế, chủ động thực hiện các hiệp định thương mại chúng ta đã ký, thực hiện tốt nhiệm vụ Chủ tịch ASEAN liên quan đến lĩnh vực tài chính, trong đó có 37 hội nghị liên quan đến lĩnh vực tài chính, ngân hàng. Thông tin kịp thời hơn, tháo gỡ các vướng mắc hơn nữa để cải thiện đánh giá về triển vọng, hệ số tín nhiệm của Việt Nam ngay trong năm nay./.