"Hà Nội từ 18h đến 6h" qua góc nhìn của một "ông Tây"

Bộ ảnh Hà Nội 18h/6h được nhiếp ảnh gia người Pháp Sébastien Laval thực hiện trong 6 năm, từ năm 2007 tới nay, trưng bày tại Trung tâm văn hóa Pháp tại Hà Nội (24 Tràng Tiền, Hà Nội) từ 13/12/2012-6/1/2013. Nhịp sống của người Hà Nội về đêm hiện lên qua chủ yếu qua hình ảnh những ngôi nhà, góc phố dường như vắng bóng người nhưng vẫn thấy nhịp sống cuồn cuộn chảy.  

PV: Mốc thời gian từ 18h đến 6h có gì đặc biệt để anh chọn làm thời điểm ghi lại những bức ảnh về Hà Nội?

Sébastien Laval: Tôi chọn thời điểm 18h/6h vì 18h là giờ tan tầm, mọi người trên đường trở về nhà rất đông, nhưng sau đó thì đường vắng hơn, cho đến 6h sáng là thời gian họ bắt đầu đi làm. 18h đến 6h dường như là khoảng thời gian nghỉ ngơi của Hà Nội và ánh sáng trong khoảng thời gian này tạo ra những hiệu ứng riêng rất đẹp.

Nhiếp ảnh gia Sébastien Laval

PV: Trong khoảng thời gian đó, anh thấy Hà Nội có vẻ đẹp nào khác với ban ngày?

Sébastien Laval: Thực ra ban ngày và ban đêm Hội đều có những vẻ đẹp riêng. Nhưng ban ngày có nhiều ánh sáng tạp, người ta nhìn vào các ngôi nhà không thấy rõ nét cho lắm. Còn ban đêm nguồn sáng thu lại ở các ánh đèn, ánh đèn hắt ra từ các ngôi nhà hay đèn đường khiến hình ảnh của chúng rõ nét hơn. Trên đường phố ít người, tĩnh lặng nên dễ cảm nhận vẻ đẹp hơn.

Ví dụ khi ban ngày có nhiều ánh sáng chiếu trên đường thì ta sẽ không nhìn thấy rõ những khung cửa sổ, nhưng khi đêm xuống, ánh sáng sẽ tỏa ra từ những khung cửa đó, khiến chúng trở nên rõ ràng và ấm áp. Ban đêm người ta cảm nhận được nhiều thứ ở Hà Nội mà ban ngày ko cảm nhận được. Ban đêm với ánh sáng như thơ, màu sắc sẽ nét hơn như màu đỏ, màu vàng. Vào đêm, đèn đường chiếu từ trên xuống khiến bóng những cái  cây in lên mặt đường phố cũng rất đẹp và gợi cảm.

PV: Trong những bức ảnh của anh, Hà Nội hiện lên với vẻ cũ cũ và trầm mặc – một cách nhìn cũng hơi cũ về Hà Nội. Trong khi đó Hà Nội cũng có nhiều sự biến chuyển mới mẻ…

Sébastien Laval: Tôi không chủ đích chụp những ngôi nhà cổ mà tôi chỉ chụp những thứ mình gặp trên đường và thấy thích. Trong ảnh có những ngôi nhà ko cũ đâu nhé nhưng quả thực những thứ xung quanh nó có vẻ hơi cũ thật, như cái trụ cổng hay những cột đèn đường. Ánh sáng vàng của ban đêm khiến khung cảnh trầm mặc đi khá nhiều.

PV: Và trong ảnh của anh ít thấy bóng dáng con người một cách trực tiếp. Tại sao vậy?

Sébastien Laval: Những bức ảnh chụp tưởng chừng ko có ai nhưng thực ra là có nhiều người, dấu ấn của người. Nếu nhìn kỹ thì bạn sẽ thấy những bóng người mờ mờ phía xa. Tôi đã dùng kỹ thuật chụp để máy rất lâu để khi người ta chuyển động thì ghi lại hình ảnh con nguời mờ đi, trông rất hư ảo.

Ngoài ra khi nhìn những dấu ấn để lại trên hè phố như những vết đen do bếp than để lại người ta có thể biết nơi đây ban ngày là chỗ dùng để bếp nấu ăn, xung quanh đó sẽ có những người ngồi ăn sáng chẳng hạn. Tôi muốn người xem được gợi mở trí tưởng tượng khi xem ảnh.

PV: Một mình lang thang trong đêm Hà Nội để chụp ảnh, anh có gặp nguy hiểm gì không?

Sébastien Laval: Trong đêm đầu tiên đi chụp ảnh cho bộ ảnh này, tôi gặp một sự cố nhớ đời. Lúc ấy vào 5h sáng, tôi rất chủ quan, vác trên vai chân máy có gắn máy ảnh ở đầu. Đang đi bộ trên đường thì tôi bị một chiếc xe máy phóng rất nhanh gần như đâm thẳng vào người. Họ cướp lấy chiếc máy ảnh của tôi và bỏ chạy. Rất may là tôi không bị  thương. Nhưng sau đó thì mọi chuyện đều rất thuận lợi, dễ dàng, tôi không gặp vấn đề gì cả.

PV: Sau bộ ảnh này, anh có thêm dự án nhiếp ảnh nào ở Việt Nam không?

Sébastien Laval: Tôi vẫn đang thực hiện dự án bộ ảnh 54 dân tộc của Việt Nam từ năm 2005. Trong dự án này chủ yếu tôi chụp chân dung những người dân tộc thiểu số bằng ảnh đen trắng. Tôi đã có một số triển lãm ảnh về chủ đề này và tôi sẽ quay trở lại Việt Nam nhiều lần nữa để hoàn thành dự án.

PV: Cảm ơn anh./.

Một số ảnh trong triển lãm Hà Nội 18h/6h: