Phục hồi chùa Trăm Gian: “Phải giữ tiếng nói của Tổ tiên”

Có cơ sở để phục dựng, thay thế

Ngày 12/9, Hội đồng tư vấn phục hồi nguyên trạng nhà Tổ và gác Khánh chùa Trăm Gian tiếp tục đến khảo sát chùa Trăm Gian (xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội), xem xét các cấu kiện đã bị tháo dỡ và bước đầu thảo luận để đưa ra phương án tu bổ, tôn tạo và phục hồi các hạng mục.

Ông Lê Thành Vinh, Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích cho biết, sau khi có thông tin, Viện đã cử một đoàn chuyên gia đến để thống kê, phân loại các bộ phận gác Khánh và Nhà Tổ đã bị hạ giải. Tất cả cấu kiện đều đã được kiểm kê, đánh số và đánh giá tình trạng sơ bộ. Hiện Viện kết hợp với nhà chùa và địa phương chuyển toàn bộ các cấu kiện vào nhà có mái che để bảo quản. 

Ông Lê Thành Vinh: "Chúng tôi đã có báo cáo kỹ thuật rất chi tiết, thống kê đầy đủ"

“Chúng tôi đã có báo cáo kỹ thuật rất chi tiết, thống kê đầy đủ các số liệu liên quan, từ đó có thể cân nhắc để đưa ra một giải pháp xử lý phục hồi thế nào cho tốt nhất, có sự so sánh giữa cái cũ với cái mới và tình trạng, tính chất của từng bộ phận”, ông Vinh khẳng định.

Cũng theo Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích, các cấu kiện được xem xét cụ thể từng cái trong tổng số 519 cấu kiện. Những chi tiết đó được so sánh với tư liệu cũ, các bản vẽ trước đây đã có hồ sơ hiện trạng cũng như hồ sơ thiết kế, dự án tu bổ công trình. Từ đó xem mức độ còn lại đến đâu, chiếm tỉ trọng thế nào và tình trạng ra sao.

“Trong 519 cấu kiện, có cấu kiện dùng lại được, có những cấu kiện bị hư hỏng nhưng có thể tu bổ để dùng lại. Có rất nhiều cấu kiện đã hư hỏng không thể dùng lại được nhưng vẫn là cơ sở để chúng ta căn cứ phục dựng thay thế”, ông Lê Thành Vinh cho biết.

“Giữ tiếng nói của Tổ tiên”

Cũng có mặt trong đoàn Hội đồng tư vấn phục hồi nguyên trạng nhà Tổ và gác Khánh chùa Trăm Gian sáng 12/9, GS.TS về mỹ thuật truyền thống Trần Lâm Biền đã cùng các thành viên khảo sát và đánh giá tình trạng di tích cấp quốc gia này.

Theo GS.TS Trần Lâm Biền, trong tổng thể không gian và các hạng mục của chùa Trăm Gian, chúng ta cần xem xét dưới góc độ khoa học các họa tiết, hoa văn, cấu kiện để xác định niên đại và đối chiếu với tư liệu để phục dựng. 

GS.TS Trần Lâm Biền: Phải cố gắng tái sử dụng tối đa cấu kiện cũ

Với những cấu kiện đã bị hạ giải, theo GS.TS Trần Lâm Biền, phải cố gắng sử dụng tối đa, đặc biệt là những cấu kiện thể hiện rõ nét yếu tố lịch sử lâu năm.

“Với những họa tiết được chạm khắc tinh xảo trên các cột, xà bị ruỗng, mục, chúng ta có thể “thay cốt ốp mai”, tức giữ lại hoa văn và ốp vào cột thay thế. Cho dù làm như vậy có yếu tố mới, nhưng vẫn thể hiện được sự quan tâm của chúng ta tới yếu tố cổ truyền”, GS.TS Trần Lâm Biền nói.

Với những phiến đá thuộc bậc thang lên chùa và những viên ngói còn nguyên vẹn nhưng bị thải loại trước đây, theo vị giáo sư này, phải nhanh chóng sử dụng lại: “Một phiến đá đục đẽo, mài gọt bằng tay khác với dùng máy móc. Những sản phẩm của cha ông được làm ra với biết bao tình cảm được gửi gắm trong đó. Giữ những gì cổ xưa cũng giống như giữ tiếng nói của Tổ tiên”./.