Dâu tây cuối vụ lao đao, lời giải nào cho bài toán sản xuất bền vững?

Thực trạng này đặt ra bài toán với các cấp, các ngành về quy hoạch vùng trồng, tổ chức sản xuất, xây dựng nhãn hiệu... để dâu tây có thể giữ vững giá trị kinh tế.

Gia đình chị Hoàng Khánh Linh, ở tiểu khu Huổi Dương, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La có 3.000 m2 trồng dâu tây. Thời điểm dâu chín rộ, gia đình thu hái khoảng 200kg quả/ ngày. Nhưng những ngày cuối vụ, sản lượng giảm chỉ còn 15 – 20kg/ ngày; thêm nữa, thời tiết khắc nghiệt khiến phần lớn dâu tây trong quá trình vận chuyển đến khách hàng bị hỏng nên gia đình dự kiến sẽ kết thúc vụ dâu trong tuần này.

“Nếu thời tiết mát mẻ như trong Tết, hoặc khoảng 25 độ C đổ lại thì dâu sẽ cứng quả, khi gửi đi sẽ không bị hỏng. Nhưng thời tiết nóng như này sẽ bị hỏng nhiều, quả dâu kém chất lượng, đến tay khách hàng không được ổn lắm nên kết thúc vụ dâu sớm thôi. Hơn nữa, chi phí thuê nhân công cao, gửi đi mà bị hỏng nhiều thì coi như không được gì” - chị Linh chia sẻ.

Thông tin về cây dâu tây Sơn La bị nghi không rõ nguồn gốc bán trên thị trường thời gian vừa qua cũng ảnh hưởng lớn tới niềm tin của người tiêu dùng, khiến sức mua giảm, giá thành bấp bênh.

Ông Nguyễn Văn Thụy, Giám đốc HTX dâu tây ICHI FARM, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn cho biết: “Sau khi có một số thông tin về lẫn lộn dâu Sơn La và dâu Trung Quốc, một bộ phận người tiêu dùng không biết đã ngừng sử dụng một thời gian, làm ảnh hưởng đến bà con trồng dâu; thậm chí còn bán rất là ế, đẩy giá thành xuống rất rẻ. Giá tại vườn hiện xuống còn khoảng 20.000 đồng/kg thôi. Một số thành viên HTX không đủ chi phí thu hoạch, đã bỏ để chuyển đổi sang cây trồng khác”.

Giá bán dâu tây hiện dao động từ 20.000 – 50.000 đồng/kg; trong khi thời điểm đầu vụ và chính vụ giá ổn định khoảng 200.000 đồng/kg. Chi phí lớn, giá thành giảm sâu khiến một số hộ trồng dâu quyết định kết thúc vụ dâu sớm hơn dự kiến.

“Dâu năm nay giá không được thì bắt buộc phải phá đi trồng cây khác, duy trì sang vụ mới, vì giá bán không đủ tiền chi phí của mình. Bây giờ giá bán 20.000/kg không đủ tiền nhân công” ông Nguyễn Kim Chính, thành viên HTX dâu tây Xuân Quế, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn nói.

Với diện tích trên 320 ha, sản lượng trung bình khoảng 3.100 tấn/năm; huyện Mai Sơn hiện là vùng trồng dâu tây lớn nhất tỉnh Sơn La. Dự kiến, vụ dâu sẽ kết thúc vào cuối tháng 4 này, nhưng do nhiều yếu tố, đã có gần 70% hộ gia đình dừng thu hái, hoặc nhổ bỏ dâu tây để chuyển sang trồng cây ngắn ngày khác.

Ông Nguyễn Khắc Hào, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La cho biết: Sau 7 năm được trồng trên địa bàn, cây dâu tây được đánh giá là phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu; là một trong những cây ăn quả mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân, giúp cho các hộ phát triển kinh tế tốt. Trước những khó khăn của người trồng hiện nay, huyện Mai Sơn đang triển khai nhiều giải pháp mang tính lâu dài, bền vững.

“Thời gian tới, phòng sẽ phối hợp tham mưu cho huyện tập trung quy hoạch các vùng có điều kiện đất đai phù hợp với cây dâu tây; thứ hai là định hình lại vấn đề tổ chức sản xuất, chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, phong trào để sản xuất theo quy mô HTX, doanh nghiệp. Cũng phải xây dựng thương hiệu dâu tây Sơn La, song hành với khẳng định chất lượng, đặc biệt là vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm; tạo niềm tin với người tiêu dùng trong cả nước về dâu tây Sơn La” - ông Hào nói.

Vụ dâu tây tiếp theo sẽ bắt đầu từ tháng 7, khi người dân bắt đầu làm giống. Tuy nhiên, diện tích trồng, sản lượng quả và giá thành của vụ mới vẫn là những con số mơ hồ. Chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng cần vào cuộc với những giải pháp và lộ trình cụ thể, rõ ràng… để người nông dân có thể yên tâm sản xuất, gắn bó với cây dâu tây./.