Ca khúc “Chào mừng Đảng Cộng sản Việt Nam” sống mãi cùng năm tháng

70 năm ca khúc “Vừng trời đông” (“Chào mừng Đảng Cộng sản Việt Nam” của Nhạc sĩ Đỗ Minh) lại vang lên trên sóng phát thanh VOV, các kênh truyền hình và các chương trình ca nhạc chào mừng Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XIII. Và giai điệu, ca từ của ca khúc vẫn mang đầy cảm xúc niềm vui, lòng tự hào và biết ơn Đảng qua bao năm tháng…

“Vừng trời đông ánh hồng tươi sáng bừng lên. Đàn bồ cầu trắng bay về trong nắng mới. Ngàn triệu dân xiết tay nhau đứng quanh Đảng Cộng sản Việt Nam, khối kết đoàn công nông bền vững. Đời cần lao thắm tình yêu chói niềm tin. Vì ngày mai ấm no tự do hạnh phúc. Nào cầm tay sát vai nhau súng búa liềm trên đường tranh đấu, tới hòa bình, nhà máy, búa rền, lúa vàng ngập đồng. Đảng Cộng sản Việt Nam vì nhân dân tiền phong đấu tranh”... Ca khúc “Chào mừng Đảng Cộng sản Việt Nam” qua 70 năm vẫn một âm giai tươi sáng tràn đầy nhiệt tâm cách mạng và chưa bao giờ cũ.

Nhạc sĩ Đỗ Minh (1925- 4/2008) sinh ra trong một gia đình công giáo ở  Hải Triều, Hải Hậu, Nam Định. Làng quê của ông hồi đó đông dân, đói nghèo và vất vả, nghề chính chủ yếu đi biển và làm muối. Nằm trong số những đứa trẻ hiếm hoi cùng trang lứa được đi học, cậu bé Đỗ Minh đã sớm ý thức những gì mà dân ta phải đói khổ, lầm than.

Muốn tạo dựng cho con có một cuộc sống tốt đẹp, người cha của Đỗ Minh là cụ Đỗ Văn Rị, Trùm giáo xứ Hải Triều thuộc giáo phận Bùi Chu và anh trai Đỗ Văn Hy, Linh mục xứ đạo, vận động Đỗ Minh đi học để sau này về nối nghiệp cha anh. Học văn hóa xong, Minh về phục vụ trong dàn nhạc Thánh ca và chơi kèn Clarinets. Tuy chưa thật hiểu cách mạng là thế nào, nhưng anh đã hăng hái tham gia hội Thanh niên Cứu quốc, vào đội vũ trang và làm liên lạc cho cách mạng.

Sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công, ông tham gia du kích, rồi vào bộ đội và lần lượt qua các chức vụ: Tiểu đội trưởng, Chính trị viên trung đội, thuộc Trung đoàn 17, Đại đoàn Quân Tiên Phong. Với năng khiếu âm nhạc trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ quần chúng, ông được điều lên làm công tác tuyên truyền ở Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam. Rồi Đỗ Minh lại được điều trở lại Đại đoàn Quân Tiên Phong, trực tiếp chiến đấu trong nhiều chiến dịch lớn.

Rời quân ngũ, sau nhiều năm làm Phó hiệu trưởng trường Văn hóa - Nghệ thuật Việt Bắc, tham gia 3 khóa Ban thư ký, Ban chấp hành Hội Văn học - Nghệ thuật Bắc Thái. Ngoài việc sáng tác, ông còn nghiên cứu và giảng dạy. Nhiều cuốn sách của ông đã trở thành những tài liệu quý đối với nhiều thế hệ học sinh và những người yêu âm nhạc dân tộc. Năm 1995, NXB Âm nhạc đã xuất bản tuyển tập nhạc của Đỗ Minh, gồm 11 ca khúc, hầu hết là những ca khúc ca ngợi Đảng và đất nước, quê hương.

Ông sáng tác âm nhạc không nhiều, nhưng tác phẩm lại sống mãi với thời gian như: “Buổi sáng lên đường”, “Chiều biên giới”, “Những bàn chân không mỏi”…Đặc biệt là ca khúc “Vừng trời đông”, sau đổi thành “Chào mừng Đảng Lao động Việt Nam” - nay là “Chào mừng Đảng Cộng sản Việt Nam”, được ông viết trong thời gian tham gia các chiến dịch Biên giới năm 1951.

Năm 1951, đơn vị của Đỗ Minh đóng quân ở xón Chòi, Đại Từ (Thái Nguyên). Dưới sự lãnh đạo của Đảng, khí thế cách mạng bừng bừng nhiệt huyết. Phấn chấn, tự tin vì Đảng chuẩn bị Đại hội toàn quốc lần thứ 2, chính thức tuyên bố ra công khai, tiếp tục lãnh đạo toàn dân kháng chiến cứu nước, ngay đêm hôm đó, Đỗ Minh đã hoàn thành ca khúc ban đầu lấy tên “Vừng trời đông”, sau đồi thành “Chào mừng Đảng Lao động Việt Nam” (và nay là “Chào mừng Đảng Cộng sản Việt Nam”).

Lúc đó, nhạc sĩ - chiến sĩ Đỗ Minh mới 25 tuổi, chưa phải Đảng viên nhưng với cảm xúc về Đảng sâu sắc, dạt dào từ trái tim, vừa đàn vừa xướng âm và ghép lời của ca khúc để hoàn thành. Cuộc kháng chiến do Đảng ta lãnh đạo như một làn gió mới thổi vào tâm hồn ông. Và thế là lời ca bỗng như được tung cánh bay lên.

Ông từng chia sẻ: Tôi viết ca khúc này là tôi sáng tác cho chính mình, là để nói với chính mình, với đồng bào về những tâm tư, tình cảm của người chiến sĩ cách mạng, của mọi người với Đảng. Nó cũng chính là niềm tin với Đảng, đi theo Đảng. Mọi người dân xứ đạo quê tôi được đổi đời, đó là thành quả của cách mạng đem lại.

Nguyện vọng ca ngợi công ơn của Đảng luôn gợi cho tôi hình ảnh về sự hy sinh của biết bao chiến sĩ, đồng bào từng cực khổ trong kiếp nô lệ, lầm than, nay hướng theo ánh sáng ấy như: “Vừng trời đông ánh hồng tươi sáng bừng lên, đàn bồ câu trắng bay về trong nắng mới…”. Không phải từ ngày ấy mà đến tận sau này lúc sinh thời, mỗi lần nhắc tới ca khúc, nhạc sĩ Đỗ Minh vẫn có cảm giác ca khúc “Chào mừng Đảng Cộng sản Việt Nam” không còn là của riêng mình nữa, mà là khúc ca chung của nhân dân.

Ca khúc ra đời ngay lập tức được công chúng đón nhận. Ban đầu, đồng đội trong đơn vị yêu cầu ông dạy, tập hát. Không ngờ sau đó lại có sức lan tỏa ngày càng rộng rãi. Ca khúc ngắn gọn, dễ thuộc, dễ hát, thích hợp với mọi đối tượng. Giai điệu và ca từ trong sáng, trang trọng, có tính khái quát cao, có sức lay động, cổ vũ mạnh mẽ các thế hệ quần chúng cách mạng.

Tổng cục Chính trị ngay ngày ấy đã ra chỉ thị in, sao lại để phổ biến cho tất cả các đơn vị trong toàn quân nhằm cổ vũ, động viên tinh thần chiến đấu của quân và dân ta. Sau này, “Chào mừng Đảng Cộng sản Việt Nam” đã chính thức trở thành một trong 10 ca khúc truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Ca khúc “Chào mừng Đảng cộng sản Việt Nam” đã và đang được hàng chục triệu người hát và biết đến. Và tháng 8/2001, nhạc sĩ Đỗ Minh được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Âm nhạc - một sự ghi nhận, một sự tưởng thưởng xứng đáng với các đóng góp của ông với nền nghệ thuật cách mạng của mước nhà.

70 năm ca khúc vẫn tràn đầy sức sống mãnh liệt, luôn vang lên trong trái tim mỗi đảng viên ở các kỳ Đại hội và ngân vang trong từng giai đoạn phát triển của đất nước. Và đã 90 năm qua, Đảng như “Vừng trời Đông, ánh hồng tươi sáng bừng lên” để hàng triệu người dân siết chặt tay nhau tạo nên khối kết đoàn công nông binh bền vững./.