Lễ hội Bà Phường Chào đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bà Phường Chào là vị nhân thần, 2 lần được triều đình nhà Nguyễn sắc phong và 2 lần lễ hội dân gian gắn liền với tên Bà đều được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Bà Phường Chào tên thật là Nguyễn Thị Của, sinh ngày 25/02/1800 tại làng Phường Chào, thuộc Châu Phiếm Ái, nay là thôn Khương Mỹ, xã Đại Cường, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Tương truyền, Bà Phường Chào là vị thiên tiên giáng trần. Lớn lên hành nghề bốc thuốc chữa bệnh cứu người. Ở trần gian được l7 năm, Bà tạ thế. Đức Bà hiển linh tại đất Phường Chào, dân làng tin tưởng, ngưỡng vọng oai linh của Bà nên lập miếu thờ. Bà Phường Chào được triều đình nhà Nguyễn phong sắc thần 2 lần.

Tri ơn công lao của Bà Phường Chào, hàng năm ở tỉnh Quảng Nam tổ chức 2 lễ hội truyền thống. Tại thôn Phước Ấm, xã Bình Triều, huyện Thăng Bình có lễ hội rước Cộ Bà Chợ Được diễn ra ngày l1 tháng Giêng Âm lịch. Còn tại quê nhà làng Phường Chào, nay là thôn Khương Mỹ, xã Đại Cường, vào ngày sinh của Bà (25/02 Âm lịch) có lễ hội Bà Phường Chào với các hoạt động rước Kiệu Bà, đua thuyền, thả hoa đăng trên sông, hô hát bài chòi, múa lân và các trò chơi dân gian khác.

Cụ Lê Văn Huy năm nay 90 tuổi ở làng Phường Chào, xã Đại Cường, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam cho biết: “Trước đây, chưa công nhận thì hàng năm đến ngày 25/2 Âm lịch, nhân dân đóng góp tiền để làm lễ cúng và tổ chức lễ hội Bà Phường Chào. Bây giờ được công nhân Di sản cấp quốc gia rồi, tôi thấy rất vui, nhân dân rất phấn khởi về ngày hội của Bà". 

Năm 2014, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã vinh danh Lễ rước Cộ Bà Chợ Được và công nhận Lễ hội Bà Phường Chào là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2020. Các lễ hội dân gian ghi dấu ấn đời sống tâm linh của người dân xứ Quảng gắn với tín ngưỡng thờ mẫu của người Việt. Các lễ hội thể hiện lòng thành kính đối với các bậc tiền nhân và mong ước cuộc sống an lành, no đủ, quốc thái, dân an. Ông Trần Văn Tân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, Lễ hội Bà Phường Chào nằm trong chuỗi các hoạt động văn hóa tiến tới kỷ niệm 550 năm “Danh xưng Quảng Nam” (1471- 2021).

Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp với huyện Đại Lộc tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị, mở rộng qui mô lễ hội, tạo thêm sản phẩm du lịch tâm linh đậm văn hóa xứ Quảng: “Lễ hội truyền thống Bà Phường Chào mang tinh thần sáng tạo, rất đặc trưng của xứ Quảng. Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân huyện Đại Lộc tiếp tục bảo tồn và phát huy giá trị của Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia này. Phải tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, quảng bá tới bạn bè, du khách gần xa... về ý nghĩa và giá trị cốt lõi của di tích danh bà gắn với lễ hội truyền thống Bà Phường Chào để thúc đẩy phát tiển du lịch, nhất là du lịch văn hóa tín ngưỡng./.”