Ma nhai Ngũ Hành Sơn đón nhận bằng di sản tư liệu thuộc chương trình ký ức thế giới

Ma nhai là hệ thống gồm 78 văn bản bằng chữ Hán và chữ Nôm được khắc trên vách đá và hang động của danh thắng Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng. Nội dung ghi trên ma nhai đa dạng, hình thức độc đáo, cùng nhiều thể loại văn học của các vị vua, quan triều Nguyễn, cao tăng, trí thức, có niên đại trải dài từ nửa đầu thế kỷ XVII đến thế kỷ XX. Nguồn di sản tư liệu này có giá trị trên nhiều phương diện, phản ánh nhiều mặt của địa phương và đất nước Việt Nam dưới thời phong kiến như lịch sử, địa lý, văn học, nghệ thuật, tôn giáo, ngôn ngữ, văn hóa – giáo dục. 

Đặc biệt, từ nội dung bia ma nhai có thể tìm hiểu về quá trình giao lưu, tiếp xúc và tiếp biến kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các nước Đông Á từ thế kỷ XVII, biểu hiện cho tầm nhìn chiến lược biển, chính sách ngoại giao rộng mở, mềm dẻo của Việt Nam từ thời trung đại được kế thừa cho tới ngày hôm nay cũng như các kỹ thuật chạm khắc đá truyền thống còn lưu truyền đến ngày nay. Mỗi bia ma nhai có sự khác nhau về hình thức, nội dung nhưng đều là một tác phẩm nghệ thuật có giá trị, hàm chứa những nội dung lịch sử, nhân văn quý báu, được ra đời trong sự kết hợp của tâm hồn, tài hoa của thi nhân và kinh nghiệm, kỹ nghệ của nghệ nhân điêu khắc đá Non Nước.

Ma nhai ở danh thắng Ngũ Hành Sơn mang nhiều giá trị vượt ra ngoài ranh giới của một quốc gia. Từ năm 2019, nhìn nhận được những giá trị lớn, quý hiếm, độc đáo của hệ thống di sản tư liệu này, Đảng bộ và chính quyền thành phố Đà Nẵng đã quyết định xây dựng hồ sơ đề cử Unesco ghi danh di sản tư liệu. Ngày 26/11/2022, tại Hội nghị toàn thể lần thứ 9 của Ủy ban Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương (MOWCAP), ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn đã được công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Đây là niềm vinh dự, tự hào của Việt Nam nói chung và thành phố Đà Nẵng nói riêng.  

Phát biểu tại buổi lễ, ông Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh, việc ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn được công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương là sự ghi nhận của thế giới đối với những nỗ lực của Việt Nam trong việc bảo vệ và phát huy các giá trị của di sản văn hoá trong sự phát triển bền vững và giao lưu, hội nhập văn hoá. 

“Thời gian tới, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch đề nghị UBND thành phố Đà Nẵng xây dựng, triển khai kiểm kê, thu thập tư liệu có giá trị tiêu biểu trên toàn thành phố, lập đề án quản lý tư liệu, quảng bá di sản. Đồng thời, tăng cường trách nhiệm của cộng đồng bảo vệ và phát huy giá trị di sản tư liệu ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn”./.