Hài kịch ứng tác - vì nghệ thuật là cuộc sống

Nghe đến “hài kịch ứng tác”, mọi người sẽ liên tưởng tới dạng chương trình như “Ơn giời, cậu đây rồi” trên truyền hình. Tuy nhiên, tham gia “Ơn giời…” thường là gương mặt của những người nổi tiếng, có sẵn công chúng hâm mộ. Cho nên, khi tò mò mua vé đi xem hài kịch ứng tác của HIGH club, tôi không khỏi bán tín bán nghi: Những diễn viên… chưa nổi tiếng, liệu có chọc cười nổi không?

Khán giả, hãy cho chúng tôi một gợi ý!

Mở đầu buổi diễn, người chủ trò (diễn viên Hoàng Trang) dành chút thời gian giải thích cho khán thính giả về kịch ứng tác. Những tiểu phẩm hài được trình diễn, nhưng các diễn viên không được chuẩn bị trước về nội dung, bởi không có kịch bản và cũng không có đạo diễn. Toàn bộ lời thoại, hành động, cốt truyện và nhân vật được diễn viên tạo ra một cách tự nhiên và ngay tức thời. Mỗi tiểu phẩm như vậy luôn là tác phẩm duy nhất, không lặp lại.

Sân khấu cũng đơn giản, không có đạo cụ gì ngoài mấy chiếc ghế. Còn nội dung vở diễn? Là do khán giả gợi ý một cách ngẫu hứng. Sắp Tết rồi, vậy mọi người hãy nêu một điều gì đó liên quan đến Tết?. “Thưởng Tết”- một khán giả cất lời. “Và xin khán giả hãy nêu một đồ vật gì đó, bất kỳ”. Một khán giả khác lên tiếng: “Cái chảo?”. Thế là câu chuyện về xưởng sản xuất chảo với món thưởng Tết là… chảo ế, diễn ra một cách hết sức dí dỏm và hài hước. Một cô gái chưa có người yêu nhưng mong muốn được hôn say đắm trong khoảnh khắc giao thừa đêm pháo hoa. Câu chuyện giữa bố con cô nàng, các thanh niên mong muốn được làm người yêu khiến cho mọi người cười nghiêng ngả. Người chủ trò rất “tỉnh”, thường ngắt ngang câu chuyện ở cao trào một cách rất hợp lý. Liên tục suốt 90 phút, các tiểu phẩm nối tiếp nhau, câu chuyện luôn bắt đầu từ những gợi ý của khán giả, tạo nên những tràng cười không dứt (và không hề rơi vào tình huống phản cảm).

HIGH Club là một nhóm diễn hài mới, do đạo diễn Đào Ngọc Hà khởi xướng, vừa thành lập tháng 7/2020. HIGH là từ viết tắt của Haha Improv Games Hanoi, bởi suy nghĩ mọi niềm vui trong cuộc sống đều giống như những trò chơi và đều bắt đầu từ tiếng cười. Các thành viên của nhóm hầu hết là các diễn viên kịch chuyên nghiệp.

Nếu không có kịch bản, thì trước khi diễn, diễn viên tập cái gì? Hoàng Trang, đồng sáng lập nhóm cho biết: Các diễn viên sẽ phải tập luyện các kỹ năng tạo kết nối với người khác và những câu chuyện của họ, biết cách phản hồi để đưa cuộc đối thoại phát triển một cách tích cực, học cách thực sự lắng nghe đối phương… Diễn viên và những khán giả của mình sẽ rèn luyện được cách sống và tận hưởng từng khoảnh khắc ở hiện tại, trở nên linh hoạt với công việc và các mối quan hệ, biết lắng nghe tiếng nói bên trong của bản thân và làm theo trực giác. Tất cả những quy tắc mà một diễn viên ứng tác cần rèn luyện và thực hành đều xuất phát từ những nền tảng của kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm.

“Ship” kịch đến công chúng

Với người làm nghệ thuật, hài kịch ứng tác là công cụ, phương tiện để tiếp cận với các loại hình nghệ thuật trình diễn, giúp diễn viên khám phá sâu hơn khả năng diễn xuất, hóa thân nhân vật cũng như khả năng thích ứng của mình trên sân khấu hoặc trong phim ảnh.

Loại hình này rất linh hoạt, có thể trình diễn ở mọi địa điểm từ phòng trà nhỏ đến sân khấu lớn. Một buổi trình diễn có thể chỉ 1 diễn viên (như standup comedy - hài độc thoại) hoặc 2 diễn viên (song tấu) hoặc nhiều diễn viên hơn với những show diễn theo chủ đề. “Thời bây giờ, mọi người có nhu cầu gì đều gọi ship. Vậy thì nhóm HIGH sẽ ship kịch tới khán giả!”- Hoàng Trang ví von.

Nhóm hiện có 8 thành viên. Trưởng nhóm là đạo diễn Đào Ngọc Hà, người đào tạo và định hướng phong cách trình diễn của nhóm. Diễn viên, biên kịch Hoàng Trang phụ trách xây dựng các chương trình biểu diễn. Trương Mạnh Đạt, Võ Hoài Vũ, Đặng Công Đại là các diễn viên kịch nói chuyên nghiệp. Ngô Hải Ngọc vốn là nghệ sĩ violin. Ngọc Diệp phụ trách maketing và truyền thông. Thành viên em út của nhóm là Hoàng Dũng, vừa tốt nghiệp trung học phổ thông.

Từ khi thành lập đến nay, HIGH club đã kết hợp với các nhóm cộng đồng để tổ chức các buổi biểu diễn, các workshop về hài kịch ứng tác như: Workshop hài kịch ứng tác cho cộng đồng LGBT tại Hà Nội, workshop Get High on Boxing day với diễn viên kịch nói tại Nhà hát Tuổi trẻ, đêm diễn Cười như Nghé mà khán giả bao gồm cả những người câm điếc và người khuyết tật (xem kịch với sự hỗ trợ của phiên dịch ngôn ngữ cử chỉ)…

HIGH Club cũng dự định tuyển thêm thành viên nhóm thông qua việc mở 2 khoá học vào đầu tháng 3/2021 dạy hài kịch ứng tác cho diễn viên chuyên nghiệp và hài kịch ứng tác cho người đã đi làm có niềm say mê với nghệ thuật này. Nhóm cũng mong muốn tổ chức các show diễn thường xuyên theo chủ đề tại nhiều địa điểm, tạo không gian giải trí mới cho khán giả đồng thời thỏa mãn lòng say mê đối với hài kịch của các thành viên trong nhóm./.