Nếu chỉ có lương, đừng mơ… nhà

Mới đây, báo chí có phản ánh nhiều về sự lãng phí của tình trạng biệt thự, nhà liền kề có giá triệu đô la bị bỏ hoang ở Hà nội khiến Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Thành phố Hà Nội kiểm tra, có biện pháp xử lý và báo báo với Chính phủ trước ngày 15/2. Qua sự việc này người ta giật mình vì nhiều lẽ, có những người quá giàu và lãng phí một cách ghê gớm khi bỏ quên hàng chục tỷ đồng kiểu như thế, trong khi gần như toàn bộ những người làm công ăn lương thì không thể mua nổi một căn hộ, hoặc một mảnh đất nhỏ để ở nếu chỉ trông vào lương.

Với thời giá bây giờ, một căn chung cư tầm tầm hạng trung ít nhất cũng khoảng 1,2 - 1,8 tỷ đồng. Và cứ theo tính toán với mức thu nhập của một công chức bình thường chỉ ước chừng 4-5 triệu đồng/tháng thì có tiết kiệm cả mấy chục năm trời, không ăn tiêu gì… mới dám mơ mua được một căn hộ. Đấy là chung cư, còn mua đất để xây nhà… thì xa  vời và gần như không thể nếu chỉ trông vào… lương.

Một quan chức của Bộ Xây dựng đã phải thốt lên: “Nếu thu nhập thấp, đừng mơ có nhà ở Hà Nội, thậm chí là nhà ở xã hội với mức giá khoảng 500 triệu đồng/căn 50m2”. Với những người thu nhập chỉ bằng lương 3-4 triệu đồng/tháng, sau khi trừ tất cả các khoản chi phí ăn ở, sinh hoạt hàng ngày, giả dụ có tiết kiệm được 1 triệu đồng/tháng thì cũng không thể mua được nhà ở Hà Nội hay một số thành phố lớn khác.

Thử nhìn vào một con số thống kế, cách đây hơn 1 năm thì thấy rằng, hai thành phố đầu tàu của cả nước là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã từng lọt vào top 100  thành phố đắt đỏ nhất thế giới. Nếu coi London là thành phố có giá nhà cao nhất thế giới, khoảng 50.000 USD/m^2, thì xem ra còn rẻ chán nếu đem so với giá nhà đất ở những “vị trí vàng” tại Hà Nội và thành phố HCM. Đó là một thực tế vô lý. Vô lý hơn khi Việt Nam vẫn là nước có thu nhập trung bình thấp so với nhiều nước mà giá bất động sản lại đứng ở hàng cao nhất thế giới.

Theo báo cáo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, có đến 1/3 trong tổng số cán bộ công chức, viên chức cả nước chưa có nhà riêng. Theo điều tra mới nhất của Sở Xây dựng Hà Nội, điều kiện về chỗ ở của cán bộ, viên chức, công chức tại Hà Nội hiện nay là rất khó khăn. Chỉ có gần 30% cán bộ, công nhân viên Nhà nước được phân phối nhà ở. 19% trong số đó là nhà chung cư được xây dựng từ trước những năm 90. Khoảng 15-20% hộ gia đình đang thực sự khó khăn về nhà ở.

Thị trường bất động sản dù phát triển mạnh nhưng thực tế hiện nay Nhà nước chưa kiểm soát được những diễn biến của thị trường, nên nó luôn tiềm ẩn những yếu tố bất ổn. Giao dịch ngầm khá phổ biến làm cho thị trường thiếu tính minh bạch. Một số liệu rất đáng chú ý mới đây qua khảo sát 15 quốc gia khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam có điểm số về tính minh bạch thị trường bất động sản thấp nhất và khảo sát 56 quốc gia ở nhiều châu lục khác nhau trên thế giới thì Việt Nam xếp thứ… 56.

Thị trường bất động sản ở Việt Nam đang tồn lại nhiều bất cập như thế khiến nó luôn trong trạng thái nóng lạnh bất thường… và trong nhiều trường hợp đã dẫn đến những hệ luỵ là đất bỏ hoang phí trong xây dựng cơ bản, lãng phí nghiêm trọng trong đầu tư xã hội.

Cho đến giờ, thông tin về thị trường bất động sản đang trong tình trạng mù mờ đối với cả cơ quan quản lý và người dân. Chẳng hạn, chúng ta không có một số liệu thống kê cụ thể nào như: thị trường có bao nhiêu dự án, có bao nhiêu diện tích sàn xây dựng... Thị trường bất động sản gần như trong tình trạng không ai quản lý. Vì gần như tất cả các giao dịch thứ cấp, mua đi bán lại - được thả nổi. Việc thả nổi này khiến thị trường vừa thiếu thông tin để định hướng đầu tư hoặc là không tạo cơ hội để người dân thực sự có nhu cầu có thể mua được nhà ở, trong khi đó Nhà nước lại thất thu thuế.

Rõ ràng, đang có những rào cản và bất cập trong cách thức vận hành quản lý  thị trường bất động sản. Những bất cập này tạo ra nhiều hệ lụy và nó khiến cho thị trường bất động sản không phát huy được vai trò là một trong những động lực quan trọng trong nền kinh tế. Đó cũng là nguyên nhân tạo nên những cơn sốt nhà đất, đẩy giá bất động sản lên cao một cách vô lý, ảnh hưởng không nhỏ đến đầu tư phát triển sản xuất và ổn định đời sống sinh hoạt của người dân./.