Thắt chặt tình làng xóm qua Lễ hội Tống Phong truyền thống ở Cần Thơ

Trước khi diễn ra nghi thức đi “nghinh”, tức tống bè thủy lục với hàng trăm tàu bè dập dìu, múa lân trên sông để tống ôn, té nước vào chiều 23/2 (tức 14/1 âm lịch) vài ngày, người dân Xóm Chài cùng nhau tất bật chuẩn bị đầy đủ mâm cúng cầu bình an, may mắn. Đồng thời, tại sân Miễu Bà Xóm Chài, dưới sự hướng dẫn của những người đàn ông lớn tuổi, thanh niên trai tráng chung sức hoàn thành những chiếc tàu - bè chuẩn bị cho lễ hội Té nước.

Theo ông Trần Văn Lộc, Trưởng Ban tế tự Miễu Bà Xóm Chài, quận Cái Răng, người dân xóm Chài nói riêng, Tây Nam bộ nói chung, đa số đều gắn cuộc đời mình với hoạt động sông nước, lễ Tống Phong nhằm mục đích cầu bình an, may mắn, mưa thuận gió hòa để bà con yên tâm sản xuất, cải thiện đời sống.

"Tôi đã chuẩn bị một chiếc sà lan bự, có tờ đâu đó đầy đủ. Đây là phương tiện để cho người dân của mình khi không mướn tàu bè được, không thuê được và không có đi được thì tội nghiệp bà con. Tôi điều một chiếc sà lan, nếu đông nữa thì tôi điều 2 chiếc để đưa rước bà con ra Tống gió, Tống ôn", ông Trần Văn Lộc cho hay.

Lễ hội năm nay có phần quy mô hơn những năm trước, bao gồm phần lễ và hội, kéo dài từ ngày 21 – 23/2 (tức 12 – 14/1 âm lịch), với các hoạt động: Lễ Cầu an, cúng Bà, cúng Thổ thần và người khuất mặt, thả bè ra sông lớn, đánh trống múa lân… Nhiều gia đình còn tổ chức đốt lửa, đốt gạo muối để tiêu trừ những ám khí còn sót lại và cùng đón lấy ngọn gió tốt lành, điều may mắn, hưng thịnh về cho xóm làng.

Lễ hội Tống Phong có lịch sử lâu đời, trở thành một trong những nét văn hóa độc đáo của người dân vùng Tây Nam Bộ. Riêng tại xóm Chài, quận Cái Răng, bà con rất quan tâm và xem đây là cơ hội để thắt chặt tình làng nghĩa xóm.

Ông Nguyễn Văn Tư, ở phường Hưng Phú, quận Cái Răng vui mừng bày tỏ: "Tôi đã tham gia lễ hội từ lúc 9, 10 tuổi cho đến giờ, là truyền thống của ông bà. Lễ hội này hàng năm là cúng lệ, mà cúng lệ này không chỉ riêng mình tôi, tất cả bà con, anh em, con cháu tụ họp về đây hết. Người đi đốn tre, người đi đốn trúc, người đi đốn chuối, người đi làm bè… để hoàn thành bổn phận con cháu trong lễ hội".

Ghi nhận thực tế tại xóm Chài vào khoảng 14h chiều 23/2, mặc dù thời tiết nắng nóng, nhưng người dân và du khách đều rất háo hức với phần thả tàu – bè “Tống ôn”. Ngay thời điểm nước lớn, Ban tổ chức đưa tàu “Tống ôn” của xóm lên tàu lớn, bắt đầu diễu hành trên sông. Sau hơn 1h diễu hành, đoàn tàu di chuyển ra giữa sông Hậu rồi làm lễ hạ thủy Tống ôn.

Khi hoàn thành, người dân múc nước sông rửa tàu, tạt vào nhau. Đây là hình thức tống đi các xui xẻo, chúc nhau năm mới nhiều thuận lợi, bình an. Hòa cùng niềm vui chung của người dân Cần Thơ, chị Cao Thị Phương Loan, sống tại quận Bình Thủy nói: "Nhà của tôi chuyên chở hàng bằng đường thủy, biết xóm Chài hàng năm vào ngày 14 tháng Giêng cúng Miễu Bà cầu cho quốc thái dân an. Tham gia thì thấy Lễ hội mỗi năm mỗi nhộn nhịp, bà con đi đông hơn và văn minh hơn nữa".

Mỗi kỳ lễ hội Tống Phong đều có hơn 100 ghe, tàu hộ tống bè thủy lục để tống ra sông lớn, với sự tham gia của hàng ngàn người. Ngót nghét đã hơn 100 năm, trải qua bao thế hệ, lễ hội luôn là niềm tự hào của bà con địa phương. Năm sau tổ chức lại lớn hơn năm trước, rất đông người tham gia.

Ông Trần Văn Lộc, Trưởng Ban tế tự Miễu Bà Xóm Chài, quận Cái Răng tự hào cho biết: "Tôi rất là mừng vì cả Cần Thơ đều háo hức đón Lễ hội này. Ở Tây Ninh, Châu Đốc – An Giang người dân vẫn xuống đây, người đã đi làm ăn xa mà gốc gác ở đây nhưng vẫn nhớ ngày và trở về tham gia Lễ hội. Mong càng ngày càng được hoàn thiện, chính quyền hỗ trợ cho người dân chúng tôi làm".

Ngoài Miễu Bà Xóm Chài, quận Cái Răng, Lễ hội Tống phong hiện còn được lưu giữ tại nhiều địa phương ở Cần Thơ như: phường Thốt Nốt (quận Thốt Nốt), xã Nhơn Ái, xã Nhơn Nghĩa, thị trấn Phong Ðiền (huyện Phong Ðiền), phường An Cư, phường An Bình (quận Ninh Kiều),...Với những giá trị của lễ hội kèm theo sự chuẩn bị chu đáo của người dân, chắc rằng sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo, hấp dẫn này sẽ được bảo tồn, phát triển, thu hút thêm nhiều du khách tìm về Tây Đô trong dịp đầu Xuân.