Giải quyết 8 dự án BOT trên nguyên tắc “lợi ích hài hoà và rủi ro chia sẻ”

Đại biểu Quang Huân nhắc lại phần trả lời của Bộ trưởng Bộ GTVT trước câu hỏi của đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) trong phiên chất vấn ngày 6/11, theo đó, Bộ trưởng Bộ trưởng cho rằng sẽ cắt giảm lợi nhuận của các chủ đầu tư hoặc là đàm phán để giảm vốn ngân hàng. Tuy nhiên, đại biểu Quang Huân cho rằng, cuộc đàm phán có thể không công bằng, bởi về bản chất ngân hàng cũng là các doanh nghiệp kinh doanh vốn, còn các doanh nghiệp đầu tư bỏ tiền đồng để thu tiền hào, để kỳ vọng vào lợi nhuận trong tương lai.

Đại biểu đặt câu hỏi, việc đàm phán như vậy có ảnh hưởng đến niềm tin của họ hay không? Đồng thời, đề nghị Bộ trưởng hết sức cân nhắc, nên dùng ngân sách được phân bổ của ngành giao thông sẽ cơ cấu hỗ trợ những dự án mà phải dừng kinh doanh sớm; Cần triển khai có lộ trình cho nhiều năm, nhiều lần, chỉ cần công bố được lộ trình đó, các nhà đầu tư, nhân dân sẽ yên tâm.

Trả lời phần tranh luận của đại biểu Quang Huân, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cho biết, với 8 dự án BOT, Bộ đang làm việc rất sát sao với các nhà đầu tư và các ngân hàng, trên cơ sở đàm phán hợp đồng ký kết giữa 2 bên, trên nguyên tắc Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã đặt ra là “lợi ích hài hoà và rủi ro chia sẻ”. 

“Bộ GTVT, Chính phủ và Quốc hội đang nghiên cứu các phương án để tạo điều kiện cho các nhà đầu tư có thể thu hồi được vốn. Vấn đề liên quan đến giảm lợi nhuận đầu tư hay ngân hàng phải giảm lãi cũng là việc cần thiết. Còn mức độ như thế nào còn phụ thuộc vào quá trình đàm phán, thuyết phục của Bộ GTVT với các ngân hàng và các nhà đầu từ. Chúng ta không thể ấn định rằng, nhà đầu tư sẽ không có lãi hay ngân hàng phải miễn vốn toàn bộ”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng trả lời.

Cũng theo Bộ trưởng, trong 8 dự án, Bộ GTVT đề xuất dùng ngân sách để mua lại toàn bộ 5 dự án và hỗ trợ 3 dự án còn lại, với mức hỗ trợ dưới 50% theo đúng quy định của luật. 

Trước đó, đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) đã nêu chất vấn liên quan đến Nghị quyết số 62 của Quốc hội, giao nhiệm vụ trong năm 2022 giải quyết dứt điểm những vướng mắc, bất cập về trạm thu phí dự án BOT. Tuy nhiên, trong hơn một năm qua, mặc dù Bộ GTVT tải đã nỗ lực triển khai thực hiện song chưa hoàn thành được nhiệm vụ do Quốc hội giao này.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp và thời gian cụ thể để hoàn thành, trong đó, làm rõ tính khả thi, hợp lý của việc đề nghị tổng mức vốn Nhà nước để xử lý vướng mắc tại 8 dự án BOT là khoảng 10.342.000 tỷ đồng.

Đối với ý kiến của đại biểu Trịnh Xuân An, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cho biết, có rất nhiều vấn đề phức tạp liên quan đến việc tháo gỡ cho các dự án này. Trong đó, một số vấn đề liên quan đến pháp lý, là 8 dự án này đều được triển khai trước khi Luật PPP có hiệu lực. Do vậy, Bộ Giao thông có 2 căn cứ để đề xuất: Một là liên quan đến Nghị định và hai là liên quan đến Luật PPP. 

“Đây là những vấn đề tương đối khó khăn, vướng mắc. Tuy nhiên, Bộ GTVT đang tiếp tục giải trình với Chính phủ, với các bộ, ngành để từng bước để có thể trình được Quốc hội trong thời gian tới. Hiện nay, khó khăn liên quan đến vấn đề bất cập về mặt pháp luật như tôi nói, hay là vấn đề liên quan đến chủ thể của các dự án này. Các dự án này không chỉ liên quan đến nhà đầu tư mà liên quan đến cả các ngân hàng. Cho nên khi làm việc với nhà đầu tư thì chúng tôi làm việc với ngân hàng yêu cầu là nhà đầu tư phải hy sinh lợi nhuận, còn các ngân hàng phải hy sinh lãi suất để bảo toàn và thu hồi vốn”, Bộ trưởng trả lời chất vấn.

Cũng theo người đứng đầu ngành GTVT, Bộ GTVT đã tổng hợp, có giải trình cụ thể và theo yêu cầu của Chính phủ và sẽ báo cáo Chính phủ trước ngày 15/11. Đồng thời, hy vọng Chính phủ sẽ trình Quốc hội để tháo gỡ cho 8 dự án BOT này.