Nhân vật Bắc Đẩu thay đổi thế nào trong 20 năm lên sóng của Táo quân?

Trước nay, nhắc đến Bắc Đẩu, khán giả truyền hình liền nghĩ ngay tới với hình ảnh “Cô Đẩu” đanh đá, chua ngoa và có phần ghê gớm do NSND Công Lý thủ vai trong mỗi chương trình Táo quân. Tuy nhiên, xung quanh nhân vật này có rất nhiều điểm thú vị mà ít người biết.

Bắc Đẩu là ai?

Trong văn hóa dân gian, Bắc Đẩu và Nam Tào là Quan trên trời, ghi nhớ những việc sinh, tử của loài người. Trong đó, Nam Tào ghi chép sổ sinh còn Bắc Đẩu ghi chép sổ tử. Nam Tào ở bên tả (phương Nam), Bắc Đẩu ở bên hữu (phương Bắc) của Ngọc Hoàng. Họ ghi lại thiên mệnh của mỗi người từ lúc sinh đến lúc chết, quy định số nghèo sang, lành dữ, sau khi chết phải đầu thai kiếp gì, họ cũng ghi chép cả số kiếp đầu thai các loài vật. 

Còn trong tín ngưỡng tứ phủ, Quan Nam Tào và Quan Bắc Đẩu không được thỉnh đến trong nghi thức hầu đồng, và không có đền thờ riêng trong hệ thống tứ phủ. Tuy nhiên có nhiều đền thờ và điện thờ phối thờ tượng Quan Nam Tào và Quan Bắc Đẩu bên cạnh tượng Ngọc Hoàng.

Riêng trong tin ngưỡng Trần Triều thì có đền thờ Quan Nam Tào và Quan Bắc Đẩu. Cả hai đền thờ đều thuộc khu di tích Kiếp Bạc. Theo Cổng thông tin du lịch Hải Dương, hiện nay, đền thờ Nam Tào nằm trên núi Dược Sơn, đền thờ Bắc Đẩu ở núi Bắc Đẩu, thuộc thị xã Chí Linh của tỉnh Hải Dương. Hai ngôi đền này được xây dựng từ thời nhà Trần (1225-1400).

Bắc Đẩu trong chương trình Táo quân thay đổi thế nào?

Cùng với Ngọc Hoàng, Nam Tào, Bắc Đẩu được đưa vào trong chương trình Táo quân. Tuy nhiên, nếu như hai nhân vật đầu tiên gần như không có nhiều thay đổi kể từ ngày lên sóng, thì nhân vật Bắc Đẩu lại thay đổi rất nhiều.

Ban đầu, Bắc Đẩu xuất hiện trong hình hài một người đàn ông. Tuy nhiên, càng về sau nhân vật này càng trở nên nữ tính, đanh đá, chua ngoa và thích làm đẹp. Vì thế, nhân vật này đã bị gọi là "cô Đẩu".

Chia sẻ về nhân vật Bắc Đẩu, NSND Khải Hưng - cha đẻ của chương trình Táo quân từng cho biết: "Ban đầu Bắc Đẩu không phải kiểu nửa ông nửa bà như bây giờ. Vì thấy nên biến hóa vai diễn này đi để có được nhiều tiếng cười và sự tươi mới hơn nên anh Công Lý đề xuất ý tưởng xây dựng nhân vật theo hướng đó. Không ngờ nhân vật đã tạo được một ấn tượng tốt và “sống” cho đến tận bây giờ". 

Trong một cuộc phỏng vấn, NSND Công Lý cũng cho biết: "Vai Bắc Đẩu là do mình tạo hình thôi chứ không ai quy định Bắc Đẩu phải như thế nọ, như thế kia cả. Tôi nghĩ không ai biết ông Nam Tào trông ra sao, Bắc Đẩu như thế nào cả. Bắc Đẩu là cô Bắc Đẩu hay ông Bắc Đẩu. Chúng tôi quyết định thế chỉ với suy nghĩ để hai nhân vật tương tác nhau, tạo nên một hiệu ứng nào đó thôi chứ chúng tôi không hề có ý để làm gì".

Trong suốt 20 năm gắn bó với chương trình Táo quân, NSND Công Lý gây ấn tượng với những màn biến hoá trong hình ảnh Bắc Đầu màu mè, hài hước.

Năm đầu tiên, Bắc Đẩu Cô Lý diện bộ vest đen, đeo kính mắt, xỏ khuyên tai và tay luôn cầm cây giũa móng tay điệu đà. Thời điểm này, ngoại hình của Bắc Đẩu còn khá nam tính và chưa được chăm chút nhiều.

Tuy nhiên, diện mạo của Bắc Đẩu đã "nữ tính" hơn theo thời gian, được đầu tư trang phục cầu kỳ và đẹp mắt. Bắc Đẩu xinh lên trông thấy và cũng diêm dúa, điệu đà hơn bội phần. Thậm chí, trong Táo quân 2017, Cô Đẩu còn xuất hiện với 3 tạo hình khác nhau mang tới sự mới mẻ và hài hước cho khán giả.

Năm 2009, cô Đẩu lựa chọn kiểu tóc uốn xoăn, trang điểm đậm hơn. Nhân vật của NSND Công Lý đã có sự thay đổi về màu sắc trang phục. Đây là năm đầu tiên nhân vật này chuyển sang mặc trang phục màu hồng. Năm 2013, cô Đẩu lại có màn lột xác về ngoại hình: áo lụa hồng cánh sen thêu họa tiết kỳ công, mái tóc vàng hoa, xoăn nhẹ. 

Đến Táo quân năm 2018, trang phục của Bắc Đẩu được đầu tư "khủng" với áo dài cách tân màu xanh lá. Mấn đội đầu của cô Đẩu cũng được đầu tư hoành tráng. Phần làm tóc và trang điểm được thực hiện kỹ lưỡng. Năm 2019 là năm Bắc Đẩu gây bất ngờ với tạo hình tu sĩ đầu trọc. Lý do là cô Đẩu muốn xin từ chức để đi học thiền....

NSND Công Lý từng chia sẻ rằng, để thể hiện tốt vai Bắc Đẩu, anh phải đội tóc giả, đánh mắt, kẻ mày, tô son trát phấn suốt 4-5 giờ đồng hồ. Khi hóa trang xong, ai cũng xúm lại khen xinh nhưng nam nghệ sỹ thấy "phát ngốt". Vì thế anh từng nhiều lần xin đổi vai Bắc Đẩu mà chưa được. 

"Tôi bảo với đạo diễn rằng tôi vẫn tham gia Táo quân nhưng xin đóng Táo thôi, xong việc của mình cái là đi ra chứ cứ đứng 3 tiếng đồng hồ từ đầu đến cuối trên sân khấu, lại cứ nheo nhéo thế thì mệt lắm. Ở Táo quân, vai nào cũng là vai mà nghệ sĩ sáng tạo nên là chủ yếu. Nhưng rõ ràng, được hóa thân thành một nhận vật mà không phải hóa trang nặng tôi sẽ không bị phân tâm và bị gồng mình lên mà dành nhiều sức sáng tạo để nghĩ ra được những chi tiết đắt giá cho vai diễn hơn”, NSND Công Lý tâm sự.

Tuy nhiên, vai diễn Bắc Đẩu đã gắn bó với NSND Công Lý, tạo được dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng. Trong Táo quân 2023, cô Đẩu tái xuất với tạo hình sang trọng, dịu dàng cùng kiểu tóc búi cao. Sau một năm xa chương trình vì lý do sức khỏe, sự xuất hiện của NSND Công Lý khiến khán giả và đồng nghiệp xúc động. 

Năm nay, chương trình Táo quân vẫn chưa hé lộ nội dung cũng như các nghệ sĩ sẽ góp mặt. Tuy nhiên, thông tin nghệ sĩ Thái Sơn sẽ thay thế NSND Công Lý vào vai Bắc Đẩu nhanh chóng thu hút sự quan tâm của khán giả. Anh được nhận xét là có nét diễn đa dạng, có sự tương đồng nhất định với vai Bắc Đẩu được NSND Công Lý thể hiện thành công trước đó.

Trước thông tin này, Thái Sơn cho biết anh đang tập luyện cho chương trình Gala cười còn Táo quân thì anh chưa nhận được thông tin gì. Thái Sơn cũng cho biết Táo quân là chương trình không chỉ riêng anh mà nhiều nghệ sĩ khác cũng mong muốn được góp mặt.

"Tôi tin rằng, Táo quân là chương trình mà bất cứ nghệ sĩ hài nào cũng mong muốn được góp mặt và tôi cũng không phải ngoại lệ. Năm qua, tôi có góp sức một chút trong chương trình Táo quân với vai diễn là một trong năm Thiên Lôi. Với tôi, đó là may mắn rồi", anh nói.

Thái Sơn khẳng định anh biết ơn sự ưu ái khán giả dành cho mình nhưng khó có ai thay được NSND Công Lý. “Điều khán giả đề xuất tôi chưa dám nghĩ đến. Khán giả yêu thương, ủng hộ, tôi rất cảm kích nhưng may mắn này lớn quá. Với thương hiệu Bắc Đẩu mà NSND Công Lý đã tạo dựng trong nhiều năm qua, tôi nghĩ khó ai có thể thay thế được”, Thái Sơn bày tỏ.