Thuỷ lợi hơn trăm tỷ tại Đắk Nông nứt gãy, sạt trượt: Nhân tai hay thiên tai?

Như Đài TNVN đã thông tin, cách đây 9 tháng, công trình thuỷ lợi với số vốn đầu tư 137 tỷ đồng Đắk N’ting, tại xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông bị sự cố sạt trượt, nứt gãy thân đập. Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai cùng UBND tỉnh Đắk Nông đã trực tiếp kiểm tra và chỉ đạo xử lý, khắc phục. Thế nhưng, đến nay, nguyên nhân sự cố công trình là do thiên tai hay nhân tai vẫn chưa xác định được, việc khắc phục, sửa chữa vẫn phải chờ. Cây trồng trong vùng đang phải đối mặt với một mùa hạn khốc liệt khi hồ đã khô kiệt. Trong khi đó, chỉ vài tháng nữa sẽ đến mùa mưa, vấn đề an toàn công trình cần phải được quan tâm tránh sự cố đáng tiếc.

Công trình hồ thuỷ lợi Đắk N’ting, xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nôn xảy ra sự cố sạt trượt, nứt gãy thân đập tháng 8/2023. Ngay sau đó, UBND tỉnh Đắk Nông đã công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai để ứng phó, khắc phục đối với công trình. Ông Nguyễn Văn Nghĩa, Giám đốc Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông- đại diện chủ đầu tư dự án cho biết, thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai và UBND tỉnh Đắk Nông, đơn vị đã triển khai các giải pháp cấp bách cứu công trình tránh được nguy cơ vỡ đập. Tuy nhiên đến nay, sau hơn 9 tháng, các ngành chức năng vẫn chưa xác định được nguyên nhân dẫn đến sự cố hồ chứa nước Đắk N’ting, chưa phân định trách nhiệm.

Theo ông Nguyễn Văn Nghĩa, có một số bất cập trong quá trình xử lý, khắc phục công trình: “Trong quy định, đã công bố tình huống khẩn cấp thì phải thi công khẩn cấp để cứu đập, cái đó là chỉ định thầu trực tiếp, không tổ chức đấu thầu. Đúng ra ban bố tình trạng khẩn cấp xong, có lệnh thi công khẩn cấp, xong bố trí vốn ngay từ nguồn thiên tai (kinh phí dự phòng) thi công khẩn cấp cái này. Nhưng mà Sở Nông nghiệp là né tránh trách nhiệm, không chịu tham mưu”.

Ông Phạm Tuấn Anh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông khẳng định, công trình hồ thuỷ lợi Đắk N’ting đang trong giai đoạn xây dựng, chưa được nghiệm thu đưa vào sử dụng. Hiện nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân sự cố sạt trượt, nứt gãy thân đập là do thiết kế, thi công hay do thiên tai. Việc xử lý, khắc phục công trình phải tuân thủ quy trình pháp luật kể cả giai đoạn khắc phục khẩn cấp và lâu dài.

Theo ông Phạm Tuấn Anh, hiện nay Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vẫn đang đợi kết quả giám định nguyên nhân sự cố công trình xây dựng và phân định trách nhiệm để báo cáo, tham mưu, đề xuất UBND tỉnh Đắk Nông xử lý theo quy định: “Công trình này đang trong quá trình thi công, nguyên nhân sự cố có thể do thiết kế, có thể do thi công, có thể do thiên tai. Bây giờ phải thành lập tổ giám định, thuê các đơn vị có tư cách pháp nhân, có chuyên môn giám định nguyên nhân sự cố. Nếu do thiên tai thì nhà nước có trách nhiệm. Còn nếu do thi công hoặc thiết kế thì các đơn vị phải có trách nhiệm. Khi xác định được nguyên nhân sự cố rồi mới bắt đầu xử lý các bước tiếp theo".

Dự án hồ chứa nước Đắk N'ting có tổng mức đầu tư 137 tỷ đồng, từ nguồn vốn chương trình mục tiêu biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh giai đoạn 2016 – 2020 và nguồn đối ứng từ ngân sách địa phương. Hồ chứa có dung tích hơn 2,3 triệu m3. Tháng 8/2023, công trình bị sạt trượt, nứt gãy thân đập khi đã tích đầy nước, có nguy cơ vỡ đập, đe doạ tính mạng, tài sản của hàng chục hộ dân phía hạ nguồn.

Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai do Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó trưởng ban dẫn đầu đã trực tiếp đi kiểm tra và chỉ đạo các giải pháp cấp bách cũng như lâu dài để công trình sớm phát huy hiệu quả. Tuy nhiên, đã 9 tháng, việc xử lý, khắc phục công trình vẫn dậm chân tại chỗ. Cây trồng trong vùng đang phải đối mặt với một mùa hạn khốc liệt khi hồ đã khô kiệt do phải xả hết nước sau sự cố. Trong khi đó, chỉ vài tháng nữa đến mùa mưa, vấn đề an toàn công trình cần phải được quan tâm tránh những sự cố đáng tiếc.