Hai vợ chồng “giữ ấm” cho nghĩa trang liệt sỹ

Nhận việc vì nỗi thúc giục trong lòng

Nhớ lại một ngày tháng 7 hơn 20 năm về trước, khi ông Đỗ Văn Lý (82 tuổi) nói với vợ là bà Đỗ Thị Hồng (76 tuổi): “Hay là tôi với bà nhận trông coi nghĩa trang liệt sỹ đi. Mỗi năm tháng 7 về, xem các chương trình truyền hình về thương binh liệt sỹ, trong lòng tôi nghẹn ngào quá bà ạ, tôi muốn tri ân các anh hùng liệt sỹ bằng một việc làm cụ thể, tuy nhỏ nhưng rất nên bà ạ”. Thế là ông Lý ngay lập tức nhận được sự ủng hộ của bà Hồng.

Dường như trong suy nghĩ của bà đã nhen nhóm ý tưởng này từ lâu nhưng chưa có dịp nói ra với ông. “Tôi với ông ấy cùng chung một suy nghĩ nên tiến đến sự đồng thuận rất nhanh. Thời điểm đó, nghĩa trang Đồng Mai chưa có người trông nom chính thức, nhìn các phần mộ liệt sỹ cỏ mọc rậm rạp, ít được săn sóc, chúng tôi nghẹn lòng lắm. Trong tâm can chúng tôi như có tiếng trống thúc giục, phải làm việc này càng sớm càng tốt”, bà Hồng tâm sự.

Hơn nữa, ông Lý là một cựu chiến binh từng vào sinh ra tử, thấu hiểu được sự hy sinh to lớn của các thương binh, liệt sỹ, đặc biệt trong nghĩa trang có 6 liệt sĩ nhập ngũ cùng đợt với ông, cùng ăn cùng ngủ cùng chiến đấu tại một chiến hào. Điều này càng thúc giục ông sớm nhận nhiệm vụ trông nom nghĩa trang.

Ít hôm sau, ông bà đã đề xuất với UBND phường Đồng Mai được nhận chăm nom, hương khói cho nghĩa trang liệt sỹ và được UBND phường đồng ý. Từ đó, hai ông bà thay phiên nhau, túc trực dọn dẹp nghĩa trang và hương khói cho các liệt sỹ. Để tạo thêm cảnh quan xanh, sạch đẹp cho cả người quá cố lẫn khách viếng thăm, hai ông bà còn trồng hoa, trồng cây khắp khuôn viên, tạo nên một không gian thật yên bình, nghiêm trang.

Ông Lý chia sẻ: “Khi được phường đồng ý để vợ chồng tôi trông nom nghĩa trang thì tôi và vợ rất phấn khởi. Chúng tôi lên ngay kế hoạch hành động, giờ giấc để luân phiên nhau ra nghĩa trang quét dọn, hương khói... Tôi sức khỏe yếu hơn nên ít ra được, chủ yếu là bà ấy. Ở nghĩa trang lúc đó cỏ mọc rất nhiều nhưng lại thiếu cây bóng mát. Chúng tôi mất gần 2 năm để xén cỏ, gánh gạch thừa đổ đi và kỳ cọ rong rêu bám trên các phần mộ... trước khi phủ bóng cây xanh”.

Bao nhiêu năm chăm sóc, lau chùi từng tấm bia mộ, cả hai ông bà nhớ như in từng tên, tuổi, ngày nhập ngũ – hy sinh của các liệt sỹ. 240 phần mộ là 240 hình ảnh thiêng liêng luôn xuất hiện trong tâm trí của ông bà.

Đặc biệt, vào những ngày tháng 7 oai hùng hàng năm, ông Lý lại có nhiệm vụ hết sức thiêng liêng: thay lá cờ Tổ quốc trên đỉnh bia Tổ quốc ghi công. Còn bà Hồng sẽ lên chùa giúp nhà chùa làm lễ cầu siêu cho các liệt sỹ.

Bà Hồng nhớ lại một kỷ niệm, vào một ngày trưa nắng gắt, bà xách hai thùng nước tưới cho bụi chuối, chẳng may bị ngã trật chân, ông Lý tuổi đã cao nên đã nhờ con cháu thay phiên quét dọn, săn sóc gần một tháng. Bà bảo, chỉ trừ những lúc ốm liệt giường, không đi được mới không ra nghĩa trang, còn không kể cả trời nắng mưa thế nào, không ông thì bà đều có mặt để làm công việc này “đều như cơm bữa”.

Sẽ làm đến lúc “nhắm mắt xuôi tay”

Bà Hồng chia sẻ: “Tôi đến trông nom nghĩa trang này cũng là cái duyên với các chú (các liệt sỹ). Tôi nhận làm việc này cũng là vì tâm của tôi luôn biết ơn các anh hùng vì nền độc lập tự do cho hôm nay. Tôi trồng các loại hoa để các chú ngắm, còn ngải cứu, tía tô để cho các chú giải cảm và chú nào thích ăn trầu thì sẽ có trầu. Tôi và ông nhà nói với nhau rằng, sẽ trông nom nghĩa trang tới lúc nhắm mắt xuôi tay, chúng tôi coi đây là vinh dự lớn của cuộc đời nên không bao giờ dám kể công”.

Mỗi tháng, hai ông bà được hưởng 600.000 đồng phụ cấp, tuy nhiên, làm vì cái tâm nên chưa bao giờ hai ông bà “chê” ít hay đòi hỏi chính quyền tăng thêm. Thậm chí, ông bà còn dùng số tiền trợ cấp hàng tháng để mua nhang đèn, đồ cúng, mua phân lân, cây giống để trồng cây, chăm hoa nở tươi tốt bốn mùa.

Thoáng, đã hơn 20 năm, hai vợ chồng ông Lý bà Hồng “nhận việc” tại nghĩa trang liệt sỹ phường Đồng Mai, cũng từ đó mà nghĩa trang trở nên sạch đẹp và khang trang hẳn.

Những người đến viếng liệt sỹ luôn cảm thấy yên tâm khi phần mộ thân nhân được ông bà săn sóc, nhang khói thường xuyên. Vào ngày giỗ của các liệt sỹ (nếu mộ ghi rõ ngày tháng), nếu không có sẵn quả trồng trong khuôn viên, ông bà lại tự bỏ tiền an dưỡng tuổi già để mua hương, hoa, trái cây dâng lên các liệt sỹ bằng tất cả tấm lòng tri ân, thành kính.

Bà Đoàn Phương Thảo, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ phường Đồng Mai chia sẻ: Hơn 20 năm nay, vợ chồng ông Lý bà Hồng trông coi nghĩa trang liệt sỹ phường Đồng Mai bằng cả tấm lòng và trách nhiệm, chưa bao giờ ca thán điều gì. Bất kể ngày nắng hay mưa, không ông thì bà đều có mặt ở nghĩa trang để dọn dẹp, nhang khói chu đáo. Người dân ở phường, nhất là các gia đình có phần mộ liệt sỹ nằm trong nghĩa trang rất yên lòng và bày tỏ sự cảm ơn tới việc làm ý nghĩa của hai ông bà./.