Gần 4 năm qua, tỉnh Khánh Hòa chưa có trường hợp ngư dân nào bị xử phạt vì khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định của Ủy ban Châu Âu, gọi tắt là IUU.

 Ngư dân Trần Hoàng Vũ, ở xã Phước Đồng, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, chủ tàu cá xa bờ KH 90217 vừa cập cảng Hòn Rớ sau chuyến đi biển 20 ngày. Trong quá trình khai thác, chủ tàu, thuyền trưởng tuân thủ nghiêm túc các quy định. Khi tàu rời cảng và cập cảng, thuyền trưởng mang theo đầy đủ các giấy tờ đăng ký, đăng kiểm, chứng chỉ thuyền trưởng, máy trưởng. Khi hoạt động trên biển, tàu ông Vũ ghi chép nhật ký khai thác, mở thiết bị giám sát hành trình liên tục.

Theo ông Trần Hoàng Vũ, ngư dân đã nắm được các quy định liên quan về lĩnh vực khai thác thủy sản và cập nhật các quy định mới, chấp hành nghiêm trong từng chuyến biển: “Khi về là báo với Ban quản lý cảng, tàu sắp cập cảng để phía cảng họ biết. Chủ tàu ghi chép tọa độ đánh bắt, ghi đầy đủ nhật ký để mang nộp cho Ban quản lý. Có máy giám sát hành trình theo dõi 24/24 giờ, tàu giờ nào ở đâu đều biết hết. Nếu mà vi phạm thì tàu về sẽ bị xử phạt, tước giấy phép. Nếu mình chạy gần đến tọa độ vi phạm thì máy sẽ báo, nếu gần vi phạm thì ở tổng đài sẽ gọi ra liền”.

 Triển khai các biện pháp chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, tỉnh Khánh Hòa yêu cầu các chủ phương tiện trước khi cập cảng phải thông báo cho Ban Quản lý cảng cá trước 1 giờ để đơn vị trích xuất giám sát hành trình, kiểm tra xem tàu cá có vi phạm vùng biển nước ngoài hay không. Sau đó, nhân viên Ban Quản lý cảng mới cho ngư dân cập bến, chủ tàu phải nộp nhật ký khai thác ngay sau khi cập cảng, đảm bảo tính minh bạch đối với sản lượng bà con khai thác được.

Ông Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng Ban Quản lý Cảng cá Hòn Rớ cho biết, hải sản đánh bắt cũng được giám sát sản lượng ngay tại cảng. Nếu chủ tàu có yêu cầu xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thì Ban Quản lý Cảng cá Hòn Rớ sẽ làm các thủ tục hỗ trợ ngư dân, doanh nghiệp thu mua, xuất khẩu thủy sản.

“Quy trình thì rất nhiều bước, nhưng có 3 nội dung phải thực hiện công tác IUU tại cảng đó là tiếp nhận thông tin, tổ chức cán bộ để thực hiện việc giám sát sản lượng tại cảng và thứ 3 là xác nhận nguồn gốc nguyên liệu. Nhìn chung, bây giờ bà con ý thức được việc đi khai thác là mở máy giám sát hành trình, ghi nhật ký theo từng tọa độ, thu lưới ở tọa độ nào, thả lưới ở chỗ nào đều ghi lại”, ông Hiếu nói.

Hiện, tỉnh Khánh Hòa vẫn còn một số khó khăn trong triển khai chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định của Ủy ban Châu Âu. Cả tỉnh chỉ có Cảng cá Hòn Rớ đủ điều kiện thực hiện xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác. Một số tàu cá có chiều dài 15m trở lên vẫn chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, nhiều tàu cá tạm ngưng kết nối dịch vụ VMS gây khó khăn trong công tác quản lý đội tàu.

Vùng biển giáp ranh giữa Việt Nam và các nước trong khu vực chưa được phân định nên tiềm ẩn nhiều rủi ro khi ngư dân hoạt động trong các vùng biển này. Khắc phục tình trạng vừa nêu, tỉnh Khánh Hòa thường xuyên mở đợt cao điểm kiểm tra, xử lý hành vi khai thác IUU.

Tỉnh tổ chức 1 nhóm tuần tra, kiểm soát chống khai thác IUU trên biển và 1 nhóm kiểm tra tại bờ, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, kiểm soát sản lượng cập bến, xác nhận nguồn gốc nguyên liệu, hồ sơ tàu cá, kiểm soát sản lượng qua cảng và chứng nhận thủy sản khai thác.

Thượng tá Nguyễn Lân Nam, Phó Chỉ huy Trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Khánh Hòa cho biết, công tác tuyên truyền là giải pháp quan trọng giúp ngư dân khai thác thủy sản đúng quy định pháp luật.

“Bộ đội Biên phòng tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, thường xuyên trao đổi thông tin để nâng cao hiểu quả quản lý cũng như trong công tác xử lý vi phạm. Tổ chức tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho bà con ngư dân và lồng ghép các nội dung về IUU. Cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, bởi đây là nhiệm vụ chung, nhiệm vụ lớn của quốc gia không phải của 1 ngành, lực lượng nào. Phải có những biện pháp xử lý đủ mạnh, đủ sức răn đe đến các tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm", Thượng tá Nguyễn Lân Nam cho biết./.