Tương lai của giao thông thông minh

Bên cạnh đó, cuộc đua trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo ngày càng nóng lên thời gian gần đây dự báo sẽ tác động mạnh đến ngành giao thông vận tải, giúp các chính quyền đô thị quản lý hệ thống giao thông một cách thông minh, hiệu quả và bền vững hơn.

Tương lai di chuyển không cần vô lăng?

Như bước ra từ phim khoa học viễn tưởng, những chiếc ô tô điện tự hành, đang được hàng chục ‘ông lớn’ công nghệ phát triển và chạy thử, có thể sẽ là ‘tương lai đến sớm’ của con người.

Nhờ độ trễ gần như bằng không của công nghệ 5G, các mẫu xe tự hành giờ đây có thể ‘giao tiếp’ và xử lý mọi tình huống giao thông xung quanh một cách chính xác theo thời gian thực.

Nghiên cứu ban đầu cho thấy, về mặt lý thuyết, xe tự hành an toàn hơn so với xe do con người điều khiển. Chúng không bao giờ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như rượu, bia, ma túy hay suy giảm sức khỏe theo thời gian hoạt động. Điều này đồng nghĩa với tỷ lệ tai nạn của xe tự hành thấp hơn.

Elon Musk, vị tỷ phú nổi tiếng với nhiều ý tưởng táo bạo cho biết, Tesla đang đẩy mạnh phát triển xe tự hành, với hy vọng thay đổi cách con người di chuyển trong tương lai: “Những chiếc xe như Cybercab hay Robovan do Tesla phát triển sẽ được trang bị công nghệ tự lái hoàn toàn, đặc biệt không có vô lăng, chân ga hay chân phanh.

Ngoài ra, trên xe còn có hệ thống sạc cảm ứng thay vì cổng sạc thông thường, giúp nâng cao tính tiện lợi và mang đến trải nghiệm mới lạ cho người dùng. Tôi hy vọng, mẫu xe, giúp tối ưu hóa cao cho phương tiện giao thông này, có thể chính thức lưu thông trên đường vào năm 2026 hoặc 2027”.

Nhiều người cho rằng, khi xe tự hành phát triển tới một mức độ nào đó sẽ giúp giảm số vụ thương vong do tai nạn giao thông, hỗ trợ những người không có khả năng lái xe như người già, tàn tật.

Và tới một thời điểm, khi trên đường chỉ toàn những chiếc ô tô tự hành di chuyển, người dùng có lẽ cũng không cần phải quan tâm tới việc thi sát hạch để lấy bằng lái xe như hiện nay. 

Thoát khỏi tắc đường, chinh phục bầu trời

Ở lĩnh vực hàng không, khái niệm về một phương tiện vừa di chuyển trên mặt đất vừa có thể cất cánh trên bầu trời, từng xuất hiện trong bộ phim bom tấn ‘Chiến tranh giữa các vì sao’ những thập niên 1980.

Nhưng nhiều thập kỷ sau đó, ý tưởng ô tô bay luôn bị xem là viển vông vì những yếu tố khách quan. Tuy nhiên, giờ đây với sự phát triển của khoa học công nghệ, giấc mơ ‘xe bay’ không còn quá xa vời và đang là phương tiện di chuyển tương lai mà con người hướng tới.

Ở thời điểm hiện tại, nhiều nhà sản xuất lớn trên thế giới đang ráo riết cạnh tranh để trở thành thương hiệu đầu tiên đưa ô tô bay ra thị trường.

Trong số này, công ty KleinVision, có trụ sở tại Slovakia, được xem là doanh nghiệp đầu tiên trên thế giới thực hiện chở khách trên mẫu xe bay có tên AirCar.

Hành khách được trải nghiệm là nhạc sĩ nổi tiếng người Pháp Jean-Michel Jarre: “Đây là một ngày trọng đại đối với tôi, giấc mơ ô tô bay mà tất cả chúng ta hằng mong ước đã trở thành hiện thực. Tôi sẽ là hành khách đầu tiên của chiếc ô tô bay được chứng nhận đầu tiên trên thế giới”.

Các chuyên gia cho rằng, AirCar sẽ là ‘chìa khóa’ mở ra cánh cửa thương mại hóa cho ô tô bay. Dù hiện các dự án vẫn còn đang trong giai đoạn phát triển nhưng phương tiện này chắc chắn sẽ trở thành một phần quan trọng của giao thông tương lai.

Và bạn hãy tưởng tượng, một ngày nào đó, thay vì chịu cảnh ùn tắc, kẹt xe trên đường, chúng ta hoàn toàn có thể gọi một chiếc ô tô bay để di chuyển.

Kỷ nguyên di chuyển với vận tốc âm thanh?

Một phương tiện khác cũng được xem là giải pháp giao thông ấn tượng để đi lại trong tương lai, đó là hệ thống tàu đệm từ siêu tốc Hyperloop.

Dựa trên nguyên lý vận chuyển con người với tốc độ cực cao, trong đường ống, trên những khoảng cách dài. Ý tưởng là tạo ra một phương thức vận chuyển mới có giá cả phải chăng, giống vận tải đường bộ nhưng nhanh như hàng không.

Ban đầu, khái niệm Hyperloop vấp phải không ít hoài nghi, nhưng hiện nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới đang nỗ lực để thương mại hóa công nghệ này.

Ông Roel Van de Pas, Giám đốc thương mại công ty Hardt Hyperloop chia sẻ: “Chúng tôi đang tiến hành những thử nghiệm đầu tiên đối với công nghệ Hyperloop, trước hết là chức năng của hệ thống dẫn động đẩy và phanh. Sau mỗi lần thử nghiệm, các kỹ sư sẽ rút ra được những bài học và cải thiện hệ thống. Lộ trình của chúng tôi là sẵn sàng cho hoạt động chở khách vào năm 2030”.

Theo các chuyên gia, với tốc độ lên tới trên 1.200 km/h (gần bằng vận tốc âm thanh), Hyperloop sẽ là ‘bước nhảy vọt lớn nhất’ trong lĩnh vực giao thông đường bộ qua nhiều thế hệ, đồng thời định nghĩa lại cách chúng ta di chuyển trên mặt đất.

Chìa khóa cho giao thông thông minh và bền vững

Nói tới giao thông tương lai, không thể không nhắc đến những tác động của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), mà thời gian gần đây đang cách mạng hóa mọi lĩnh vực trong ngành giao thông vận tải.

Theo công ty tư vấn dịch vụ kỹ thuật số Capgemini của Pháp, AI sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nhu cầu sở hữu phương tiện cá nhân, khi xu hướng dịch chuyển sang hình thức giao thông công cộng, chia sẻ xe ngày càng phổ biến.

Hiện ở khu vực Đông Nam Á, thành phố Putrajaya của Malaysia đang phát triển hệ thống quản lý giao thông thông minh, trong đó sử dụng AI để theo dõi và điều tiết lưu lượng phương tiện theo thời gian thực.

Ông Datuk Seri Fadillah Yusof, Phó thủ tướng Maysia nêu quan điểm: “Công nghệ AI sẽ là giải pháp quan trọng để quản lý hệ thống giao thông hiệu quả hơn, như phát hiện điểm ùn tắc trong thời gian thực và đề suất các tuyến đường thay thế để việc lưu thông của người dân thuận tiện hơn”.

Theo các chuyên gia, công nghệ AI không chỉ cải thiện tình trạng tắc nghẽn, mà còn giảm lượng xe dừng trên đường, hạn chế khí thải ô nhiễm môi trường và giúp các tài xế bớt căng thẳng hơn trong giờ cao điểm.

 Việt Nam hướng tới giao thông thông minh

Theo xu thế chung toàn cầu, nhiều đô thị lớn của Việt Nam, trong đó có Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang nỗ lực xây dựng và phát triển hệ thống giao thông thông minh.

Tuy nhiên, theo TS Phan Lê Bình, chuyên gia giao thông đô thị, để phát triển giao thông thông minh trước hết chúng ta cần đưa ra cơ chế, tiêu chuẩn, quy chuẩn rõ ràng:

"Đầu tiên là cần một định nghĩa rõ ràng về giao thông thông minh, cái nào thuộc về giao thông thông minh, cái nào không phải là giao thông thông minh. Khi có định nghĩa rồi thì cần hệ thống pháp lý để làm căn cứ như thiết bị nào bắt buộc phải lắp đặt trên xe, lắp đặt camera hành trình, lắp đặt thiết bị truyền tín hiệu ra sao để nắm bắt được tình hình hoạt động của phương tiện".

Nhiều ý kiến cho rằng, việc ứng dụng dữ liệu lớn (BigData) và trí tuệ nhân tạo (AI) trong ngành giao thông sẽ là cơ sở, điều kiện để Việt Nam xây dựng một tương lai giao thông an toàn, thông minh và hiệu quả hơn.

Đây cũng là quan điểm được ông Dany Nguyễn – Lương, Giám đốc Ban Giao thông, Viện Quy hoạch đô thị Vùng Paris chia sẻ trong một cuộc hội thảo diễn ra gần đây:"Nếu chúng ta phát triển được hệ thống dữ liệu lớn thì phương tiện đầu tiên để xây dựng hệ thống đó là các cảm biến, các máy quan trắc mà chúng ta đặt ở các không gian công cộng, các ngã tư đường phố thì nó sẽ giúp cho chúng ta thu thập được dữ liệu theo thời gian thực.

Những dữ liệu đó thì sẽ phục vụ rất nhiều cho việc chúng ta kiểm soát. Ví dụ như về điều tiết giao thông, chống ô nhiễm,  kiểm soát các nguồn phát thải khí CO2 của các phương tiện giao thông… thì tất cả những dữ liệu đó sẽ giúp cho chính quyền thành phố, cho các sở, ban, ngành có cơ sở để có những biện pháp can thiệp nhanh chóng"

Nhìn vào bức tranh toàn cảnh, các chuyên gia dự báo, ứng dụng công nghệ sẽ giúp ngành giao thông vận tải tương lai ngày càng phát triển, thân thiện với môi trường, hạn chế tai nạn ở mức thấp nhất và hướng tới một thế giới không còn sở hữu phương tiện cá nhân.