75 năm Bác Hồ về An toàn khu Định Hóa, Thái Nguyên viết tiếp truyền thống cách mạng

Thái Nguyên là mảnh đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa, là “phên dậu” trong cuộc đấu tranh chống các thế lực xâm lược, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Đặc biệt, trong giai đoạn từ năm 1947 đến năm 1954, ATK Định Hóa là nơi Bác Hồ và Trung ương Đảng chọn đặt căn cứ chỉ huy cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Trong số các địa phương được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng lựa chọn để xây dựng ATK Trung ương thì huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên có vị trí đặc biệt quan trọng. Đây là huyện miền núi nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Thái Nguyên - trung tâm của căn cứ địa Việt Bắc, là vùng đệm tiếp nối giữa đồng bằng châu thổ sông Hồng và vùng trung du với khu vực miền núi phía Bắc.

Với địa hình “tiến có thể đánh, lui có thể giữ”; hệ thống rừng rậm bạt ngàn có thể “che bộ đội, vây quân thù”; có mạng lưới giao thông, liên lạc thuận tiện trong vùng và với các tỉnh bên ngoài, cũng như thông ra biên giới, đảm bảo giao lưu quốc tế; có thể tự cấp, tự túc, đáp ứng được những nhu cầu thiết yếu về hậu cần tại chỗ của căn cứ địa cách mạng. Bên cạnh đó, Định Hóa còn là địa phương có cơ sở và phong trào quần chúng phát triển vững mạnh, Nhân dân các dân tộc nơi đây luôn một lòng son sắt thủy chung với Đảng. Được lựa chọn để xây dựng thành căn cứ địa cách mạng, nơi đứng chân các cơ quan đầu não kháng chiến, huyện Định Hóa nói riêng và tỉnh Thái Nguyên nói chung cùng với tỉnh Tuyên Quang đã vô cùng vinh dự và tự hào được đảm nhận sứ mệnh đặc biệt mà lịch sử dân tộc trao cho là “Thủ đô kháng chiến”.

Ngay từ khi còn ở nước ngoài, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã quan tâm đặc biệt đến phong trào cách mạng ở Thái Nguyên, thấy rõ vị trí chiến lược của vùng đất Thái Nguyên đối với cách mạng Việt Nam. Thời kỳ tiền khởi nghĩa khi Bác về Pác Bó, tỉnh Cao Bằng đã có ý định phát triển cơ sở xuống Thái Nguyên, vì Thái Nguyên là một địa bàn quan trọng và Nhân dân ở đây có truyền thống cách mạng.

Ngay sau ngày toàn quốc kháng chiến bùng nổ, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng, Chính phủ rời Thủ đô Hà Nội chuyển lên Căn cứ địa Việt Bắc. Người đến ở và làm việc tại đồi Khau Tý, thôn Điềm Mặc (nay là xã Điềm Mặc) từ ngày 20/5/1947 đến ngày 11/10/1947. Nơi ở và làm việc của Bác là một căn nhà sàn hai gian, lợp lá được dựng trên đồi Khau Tý, nép mình bên cây cổ thụ giữa khu rừng nứa thuộc thôn Nà Tra. Căn nhà Bác ở thoáng mát, vách nứa được đan rất khéo tay, nhìn rất đẹp. Trên vách có treo một chiếc áo the dài, một khăn xếp, một chiếc ô đen. Đó là những thứ Bác dùng để cải trang khi đi công tác. Dưới sàn có hai chiếc vali dùng để đựng tài liệu và quần áo. Giữa sàn trải một chiếc chiếu. Tất cả “tiện nghi” của Bác Hồ - vị Cha già kính yêu của dân tộc ta, vị Chủ tịch đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa chỉ có như thế.

Để đảm bảo bí mật, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo cao cấp thường xuyên thay đổi địa điểm làm việc. Có lúc, Người ở huyện Định Hóa (Thái Nguyên), có lúc sang Sơn Dương, Yên Sơn (Tuyên Quang), có lúc lên Chợ Đồn (Bắc Kạn) hoặc sang Võ Nhai (Thái Nguyên). 

Từ huyện Định Hóa, Bác Hồ cùng Trung ương Đảng và Chính phủ đã đưa ra nhiều quyết sách quan trọng liên quan đến vận mệnh của cả dân tộc, trong đó có quyết định mở Chiến dịch Điện Biên Phủ. Từ quyết định lịch sử này, quân và dân ta đã làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơnevơ, cam kết công nhận độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Nhân dân ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia. Với ý nghĩa lịch sử đó, Tỉn Keo, Phú Đình, ATK Định Hóa đã trở thành vùng đất thiêng liêng của cả dân tộc Việt Nam.

Không chỉ các quyết sách lớn của Đảng và Chính phủ được quyết định tại ATK Định Hoá, mà các hoạt động ngoại giao cũng diễn ra chủ yếu trên đất Thái Nguyên. “Bác gặp Pôn Muýt (Paul Mus) - đại diện Cao ủy Pháp, tại thị xã Thái Nguyên. Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Pháp do Lêô Phighe (Léo Figuères) dẫn đầu, các đoàn cố vấn Trung Quốc, đoàn điện ảnh Liên Xô (cũ) và nhà đạo diễn nổi tiếng Cácmen, nhiều nhà ngoại giao, nhà báo quốc tế… được Bác Hồ tiếp tại Định Hóa. Các đồng chí lãnh đạo Đảng bạn như Chủ tịch Xuvanuvông; đồng chí Cayxỏn, Tổng Bí thư Đảng Nhân dân cách mạng Lào; đồng chí Sơn Ngọc Minh, Tổng Bí thư Đảng Nhân dân cách mạng Campuchia… trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp đã ở và làm việc nhiều ngày trên đất Đại Từ…”.

Lịch sử cách mạng đã trao cho Thái Nguyên sứ mệnh to lớn. Nhân dân An toàn khu (ATK) Thái Nguyên đã làm tròn nhiệm vụ thiêng liêng cao cả, bảo vệ an toàn Chủ tịch Hồ Chí Minh và các cơ quan đầu não của Đảng, Chính phủ, góp phần quan trọng đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi.

Trong thời gian này, ATK Định Hóa đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc, trong đó ngày 6-12-1953, tại đồi Tỉn Keo, xã Phú Đình, huyện Định Hóa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ trì cuộc họp Bộ Chính trị thông qua kế hoạch tác chiến Đông Xuân (1953 - 1954), quyết định mở Chiến dịch Điện Biên Phủ; từ đó, làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”… Những năm tháng đó, Thủ đô kháng chiến là địa điểm lý tưởng để Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các cơ quan đầu não của Đảng và Chính phủ làm việc và lãnh đạo toàn dân trong suốt 9 năm trường kỳ kháng chiến.

Ngày nay, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Thái Nguyên tiếp tục phát huy truyền thống quê hương cách mạng, khơi dậy ý chí tự lực, tự cường và sức mạnh đoàn kết các dân tộc trong tỉnh, phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần thứ XX, hướng đến mục tiêu: Xây dựng tỉnh Thái Nguyên trở thành trung tâm kinh tế công nghiệp hiện đại của khu vực trung du miền núi phía Bắc và vùng Thủ đô Hà Nội. Trong đó, đẩy mạnh chuyển đổi số là khâu đột phá, tạo cơ hội để bứt phá vượt lên, xây dựng tỉnh Thái Nguyên luôn bình yên, hạnh phúc, sung túc và phát triển xứng đáng với địa danh Thái Nguyên là ATK, là Thủ đô kháng chiến lịch sử./.