“Báo cáo UPR của Việt Nam là cam kết về quyền con người”

Báo cáo quốc gia trong khuôn khổ cơ chế Rà soát Định kỳ Phổ quát về quyền con người (UPR) chu kỳ 2 của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (LHQ), đã thu hút được sự quan tâm của dư luận trong và ngoài nước, được cộng đồng quốc tế đánh giá khá cao.

Báo cáo cũng đã nhận được nhiều khuyến nghị của nhiều nước và trên cơ sở đó, Việt Nam cam kết tiếp thu và làm rõ những khuyến nghị để đảm bảo quyền con người và tự do cơ bản tiếp tục được thúc đẩy trong thời gian tới.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc, Trưởng đoàn Việt Nam tham gia kỳ họp tại Hội đồng Nhân quyền LHQ trả lời phỏng vấn báo chí về nội dung chính của báo cáo, cũng như những cam kết của Việt Nam về vấn đề nhân quyền.

Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc (giữa) tại phiên họp của Hội đồng Nhân quyền (Ảnh: TTXVN)

PV: Xin Thứ trưởng cho biết nội dung chính trong Báo cáo quốc gia của Việt Nam tại phiên Rà soát Định kỳ phổ quát chu kỳ 2 về tình hình thúc đẩy và bảo vệ quyền con người và tự do cơ bản tại Hội đồng Nhân quyền LHQ?

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Báo cáo của đoàn đã nêu một cách khái quát, toàn diện những thành tựu nổi bật về quyền con người của Việt Nam trong 4,5 năm vừa qua, kể từ thời điểm rà soát chu kỳ 1 vào năm 2009. Báo cáo cũng đề cập rõ các nỗ lực của Việt Nam trong việc tích cực thực hiện có kết quả 96 khuyến nghị mà Việt Nam đã chấp thuận năm 2009.

Những kết quả đạt được thể hiện rất rõ trên mọi mặt của cuộc sống của xã hội. Điểm nổi bật nhất là Việt Nam đã hoàn thiện các hệ thống văn bản pháp lý, các chế độ, cơ chế, chính sách liên quan đến việc thúc đẩy bảo vệ quyền con người; thực hiện tốt các mục tiêu thiên niên kỷ trong đó có vấn đề xóa đói, giảm nghèo, tạo công ăn việc làm, đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao chất lượng giáo dục, y tế; đảm bảo tốt hơn các quyền tự do cơ bản cho người dân; đặc biệt chú ý đến các nhóm yếu thế, nhóm dễ bị tổn thương, đồng thời tích cực thúc đẩy các hợp tác quốc tế liên quan đến vấn đề quyền con người.

Việt Nam được bầu vào Hội đông Nhân quyền LHQ với số phiếu cao, Việt Nam cũng tham gia nhiều công ước quốc tế về quyền con người, tiến hành đối thoại nhân quyền với nhiều đối tác, đóng góp vào cơ chế nhân quyền của ASEAN.

Bên cạnh những thàng tựu, báo cáo cũng đề cập tới những thách thức, khó khăn mà Việt Nam đã vượt qua, những ưu tiên của Việt Nam trong việc thúc đẩy quyền con người. Nhận xét của đoàn Bosnia - Herzegovina và một số chia sẻ của các đoàn khác về báo cáo của Việt Nam nêu rõ: Báo cáo UPR của Việt Nam là tuyên bố chân thực, là cam kết về quyền con người.

PV: Sau khi Việt Nam đưa ra báo cáo thì các nước cũng đưa ra nhiều khuyến nghị đối với Việt Nam. Xin Thứ trưởng cho biết khuyến nghị của các nước tập trung vào vấn đề gì, có những điểm gì mới so với các khuyến nghị đưa ra trong kỳ 1 năm 2009 hay không và quan điểm của Việt Nam đối với các khuyến nghị này?

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Có 106 nước đã tham gia đối thoại, nhiều nước trong đó đã đưa ra các khuyến nghị. Sau phiên rà soát, Việt Nam đã nhận được 227 khuyến nghị. Điểm mới so với chu kỳ 1 là các khuyến nghị lần này ngắn gọn, cụ thể hơn, điều này sẽ tạo thuận lợi cho Việt Nam trong quá trình thực hiện sau này.

Những khuyến nghị này đề cập tới tất cả các lĩnh vực liên quan đến việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người. Về cơ bản các khuyến nghị là tích cực và mang tính xây dựng.

Ngay sau khi nhận được các khuyến nghị đoàn ta gồm đại diện 11 Bộ, ban, ngành đã họp và rà soát. Đoàn đánh giá sơ bộ: hầu hết các khuyến nghị là có thể chấp nhận được, vì phù hợp với đường lối đổi mới của chúng ta, với chủ trương của Đảng, Nhà nước và thực tiễn về nhân quyền ở Việt Nam, nó sẽ là sự bổ sung hữu ích, giúp chúng ta có thể xác định rõ hơn những ưu tiên thúc đẩy về vảo vệ quyền con người.

Tuy nhiên cũng còn một số khuyến nghị còn thiếu cơ sở, chưa phản ánh được đúng tình hình thực tiễn một cách khách quan của Việt Nam hoặc thể hiện định kiến. Những khuyến nghị này chúng ta không chấp thuận. Theo lộ trình, các Bộ, ngành sẽ rà soát kỹ từng khuyến nghị, trong khóa họp lần thứ 26 của Hội đồng Nhân quyền LHQ vào tháng 6 tới, Việt Nam sẽ chính thức thông báo các khuyến nghị được chấp thuận.

PV: Chúng ta phải làm gì để làm tốt hơn nhiệm vụ thúc đẩy và đảm bảo quyền con người tại Việt Nam cũng như hoàn thành trách nhiệm quốc tế, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Chính sách nhất quán của Đảng, Nhà nước ta là thúc đẩy và bảo vệ quyền con người ở trong nước, tích cực tham gia các hợp tác quốc tế để thúc đẩy quyền con người trên phạm vi toàn thế giới. Những thành tựu của chúng ta được quốc tế công nhận cùng với những nỗ lực hợp tác tích cực chính là cơ sở để các nước bầu Việt Nam vào Hội đồng Nhân quyền với số phiếu cao.

Trong phạm vi quốc gia, chúng ta cần  tiếp tục những nỗ lực, biện pháp, chính sách, nguồn lực để đảm bảo tốt hơn quyền của người dân. Đồng thời chúng ta cũng có những hình thức, cam kết tự nguyện mà chúng ta đưa ra khi tham gia vào hội đồng nhân quyền LHQ.

Trên phạm vi quốc tế, hiện nay chúng ta đã trở thành thành viên của Hội đồng Nhân quyền LHQ, chúng ta sẽ tham gia một cách tích cực, chủ động, có trách nhiệm, góp phần làm cho cơ quan này hiệu quả hơn, minh bạch hơn, khách quan hơn và thúc đẩy tinh thần đối thoại, tạo dấu ấn Hội đồng Nhân quyền LHQ, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với các nước và học hỏi kinh nghiệm phù hợp của các nước; đồng thời đóng góp vào những vấn đề lớn mà các nước quan tâm, nhất là các nước đang phát triển, liên quan đến các quyền kinh tế, xã hội. Việt Nam cũng sẵn sàng phối hợp với các nước đối tác quốc tế khác thúc đẩy những vấn đề, sáng kiến mới được sự quan tâm chung của cộng đồng quốc tế.

PV: Thưa Thứ trưởng, trong thời gian tới những ưu tiên cũng như các cam kết của Việt Nam trong việc thúc đẩy và đảm bảo quyền con người sẽ tập trung vào những lĩnh vực nào?

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Mặc dù chúng ta còn những khó khăn và những thách thức, chủ trương chung của Đảng và Nhà nước ta là sẽ cố gắng vượt qua những thách thức, khó khăn đó. Chúng ta sẽ nghiêm túc thực hiện những khuyến nghị mà chúng ta sẽ chấp thuận trong chu kỳ 2 này, như chúng ta đã làm sau phiên rà soát chu kỳ 1. Tôi cho rằng đây là cam kết cao nhất của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế.

Trong thời gian tới chúng ta có 5 nhiệm vụ quan trọng: Thứ nhất là tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản luật và các cơ chế chính sách liên quan đến quyền con người, sẵn sàng tương thích với các nội dung mới của Hiến pháp 2013 về quyền con người, quyền dân sự đồng thời thực hiện các cam kết của chúng ta với cộng đồng quốc tế.

Thứ 2 là tiếp tục huy động các nguồn lực cho các chương trình quốc gia chiến lược liên quan đến đảm bảo an sinh xã hội, nhất là với những đối tượng dễ bị tổn thương, yếu thế như người già, người tàn tật, phụ nữ, trẻ em, đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào vùng sâu vùng xa.

Thứ 3 là tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, đẩy mạnh chống tham nhũng, quan liêu và đặc biệt là mở rộng dân chủ cơ sở, tăng cường nhà nước pháp quyền, tăng cường các thể chế quốc gia, đảm bảo quyền con người, hạn chế đến mức tối đa những vi phạm pháp luật hoặc vi phạm quyền của người dân.

Thứ 4 là quyết tâm hoàn thành chỉ tiêu mục tiêu thiên niên kỷ về phát triển. Thứ 5 là đẩy mạnh công tác giáo dục và đào tạo về quyền con người, tạo điều kiện cho người dân tham gia một cách tích cực hơn, chủ động hơn và hiệu quả hơn  vào quá trình hoạch định cũng như triển khai chính sách.

Việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người là quá trình lâu dài, đòi hỏi những nỗ lực liên tục trong đó cũng khẳng định mạnh mẽ cam kết của chính phủ về thúc đẩy quyền con người.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!./.