Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh: Tái định cư quan trọng là đảm bảo sinh kế

Sáng 9/6, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Phát biểu giải trình về nhiều vấn đề đại biểu nêu ra, Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh cho biết, cơ quan soạn thảo đã cố gắng tổng hợp, tiếp thu ý kiến nhân dân vào dự án luật trên tinh thần thể chế hoá chủ trương của Đảng, định hướng sự phát triển kinh tế xã hội, tiếp tục nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Luật phải giải quyết những vấn đề bức xúc, bất cập, tồn đọng để phải khơi dậy được tiềm năng và phát huy cao nhất giá trị nguồn lực đất đai.

Đề cập nguyên tắc tái định cư phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ, ông Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh, Luật Đất đai chỉ giải quyết một phần vì còn gắn với văn hoá, cộng đồng. Thực tế nhiều khi tái định cư xong không gắn với cuộc sống, không đúng với bản sắc văn hoá thì nhân dân không ở. Do đó, luật thể hiện nguyên tắc và phải phân cấp cho địa phương.

Là người kinh qua vị trí lãnh đạo ở địa phương và từng chỉ đạo giải quyết tái định cư, ông Đặng Quốc Khánh nêu ví dụ có người nói rằng không cần lấy đất mà ở với con cái và lấy tiền, rồi có đất ở nơi khác rồi không nhất thiết đi tái định cư, có người phải gắn với sinh kế nên phải nghiên cứu rất kỹ.

Chia sẻ rằng, tái định cư không thể cái gì cũng trọn vẹn được, song ông cho định hướng đào tạo nghề, chuyển đổi nghề là rất tốt, nhưng với người già, người yếu thế phải sản xuất thế và sinh kế thế nào cũng phải tính toán đảm bảo ra sao.

“Luật đưa ra cái khung, yêu cầu, mục tiêu, mục đích, nhưng chính quyền địa phương phải tham gia vào, điều tra xã hội học. Người Mông thích sống trên cao, nhưng lại tái định cư đưa họ xuống thấp thì bà con có mong muốn thế đâu, không thể ở được, phong tục tập quán, bản sắc văn hoá của từng dân tộc rất quan trọng trong việc này. Quan trọng là sinh kế của người dân thì sẽ quyết định được vấn đề đại biểu đang rất quan tâm” – ông Đặng Quốc Khánh nói.

Trước nhiều ý kiến đề xuất trong luật cần cố gắng phân cấp, phân quyền, Bộ trưởng Bộ TN&MT cho rằng, nếu quy định cứng thì khó thực hiện. Phân cấp, phân quyền nhưng phải có ràng buộc. Ví dụ về phát triển quỹ đất, ban soạn thảo sẽ nghiên cứu theo hướng có trần rồi sau đó do HĐND tỉnh quyết định. Bởi, dù nông thôn nhưng tỉnh này khác tỉnh kia, Hà Nội hay TP.HCM đất nông thôn khác các tỉnh miền núi.

Về cách xác định giá đất, ông cho rằng trách nhiệm của địa phương rất lớn khi phân cấp. “Tôi nghĩ rằng không ai hiểu bằng địa phương của mình, nó có giá ảo, hay thế này, thế kia thì địa phương hiểu nhất. Hiện nay tôi muốn có giá đất hàng năm, nhưng khi có đột biến thì HĐND cấp tỉnh cần điều chỉnh” – ông nói.

Về đất dành cho đồng bào dân tộc thiểu số, ông Đặng Quốc Khánh khẳng định phải quan tâm, nhưng quan tâm phù hợp với phong tục tập quán, văn hoá, điều kiện địa phương. Bên cạnh đó phải tập huấn cho bà con thay đổi tư duy, nâng giá trị sản xuất trên 1  đơn vị đất sản xuất. Ban soạn thảo sẽ tiếp tục tiếp thu các ý kiến, nghiên cứu thể hiện vào dự án luật để phù hợp hơn./.