Chủ tịch Quốc hội: Tài chính đất đai khó nhất vẫn là định giá đất

Thảo luận ở tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV trong sáng 9/6, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhận thấy, dự thảo luật trình kỳ họp này so với trước có sự thay đổi rất cơ bản. Dự thảo Luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4, sau đó lại có Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách xem xét. Đặc biệt, Quốc hội đã tổ chức rất thành công lấy trên 12 triệu lượt ý kiến đóng góp, góp ý của nhân dân với vào từng điều khoản dần tạo được sự hoàn thiện.

Chủ tịch Quốc hội nhận thấy mấy vấn đề lớn của dự thảo luật các ĐBQH cần góp ý, đó là sự tương thích với hệ thống pháp luật, tính khả thi khi luật Luật Đất đai được ban hành. Hiện nay, vẫn có ít nhất trên 20 luật trực tiếp liên quan đến dự án Luật Đất đai, trong đó có 3 luật đang trình Quốc hội xem xét thông qua trong kỳ họp này, như dự án luật về nhà ở, đấu thầu và kinh doanh bất động sản.

“Dự thảo Luật Đất đai lần này đã thay đổi theo hướng chuyển từ giao đất không thu tiền sử dụng đất, sang giao đất có thu tiền sử dụng đất, sẽ được xem xét miễn, giảm tiền phí sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội. Nhưng tại Khoản 1, Điều 38 của Luật cũng có nội dung sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội trong các trường hợp được giao đất không thu tiền sử dụng đất. Riêng vấn đề liên quan giao đất xây dựng nhà ở xã hội trong luật ngay trong luật này đã không tương thích”, Chủ tịch Vương Đình Huệ lưu ý.

Liên quan đến vấn đề giá đất, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dẫn Nghị quyết 18 quy định phải có cơ chế, phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường. Tuy nhiên trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) lại không quy định rõ phương pháp xác định giá đất.

“Về nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định Chính phủ quy định chi tiết việc xác định giá đất; nội dung, điều kiện áp dụng phương pháp định giá đất; xây dựng và áp dụng bảng giá đất, định giá đất cụ thể; kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện; tư vấn định giá đất. Trong khi Luật Đất đai khó nhất là vấn đề tài chính đất đai và trong tài chính đất đai khó nhất là vấn đề định giá đất. Do đó trong Luật này phải quy định về nguyên tắc xác định giá đất cũng như phương pháp xác định giá đất để Quốc hội thảo luận và cho ý kiến. Bên cạnh vấn đề tường minh, trí tuệ của toàn dân, của Quốc hội, của cả xã hội chắc chắn sẽ đóng góp tốt hơn”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Đơn cử đối với Nghị quyết phát triể TP.HCM, Chủ tịch Quốc hội cho rằng nên áp dụng thí điểm định giá đất. Một trong những điểm quan trọng nhất là thành phố kiên trì đề xuất vẫn thí điểm phương pháp hệ số K, bởi phương pháp này minh bạch và dễ làm. Với hệ số K sẽ giải quyết được vấn đề giá đất giáp ranh.

“Nếu không quy định rõ phương pháp xác định giá đất trong Luật, làm sao Quốc hội an tâm để thông qua dự án Luật này. Quan điểm của chúng tôi là Chính phủ trình vấn đề này ra, đưa vào một chương hay một vài điều trong Luật, trong đó quy định về nguyên tắc, quy định về phương pháp xác định giá đất”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Quy hoạch rõ tránh “phải đầu hay phải tai”

Về vấn đề lấy ý kiến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần quy định thế nào cho thực chất, tránh chuyện lấy cho có, hình thức. “Nếu như không đạt được tỷ lệ 100% đồng ý thì bao nhiêu % có thể ra được quyết định. Trong trường hợp người dân không đồng ý thì trường hợp nào xác định là đồng thuận và không đồng thuận?…”, Chủ tịch đề nghị phải quy định rõ vấn đề này.

Ngoài ra, nếu trường hợp ý kiến của nhân dân không đồng thuận với dự thảo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh hay quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện thì cơ quan thẩm quyền có xem xét sửa đổi nội dung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hay không? Sửa đổi toàn bộ, hay sửa đổi một phần hay trong trường hợp bảo lưu thì trách nhiệm giải trình thế nào? Chủ tịch Quốc hội lưu ý, nếu không quy định cụ thể tính khả thi của Luật rất thấp, rất khó cho những người điều hành cấp dưới.

Vấn đề rà soát điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cũng được Chủ tịch Quốc hội lưu ý. Bởi sẽ phát sinh nhiều vấn đề nếu không quy định kỹ, rất khó vận hành và nếu vận hành thì chưa biết “phải đầu hay phải tai”. Trong khi việc rà soát điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là điều khó tránh khỏi, tất yếu.

Do đó cần bổ sung quy định, nguyên tắc của việc rà soát diều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Quy định các tiêu chí cơ bản để thực hiện rà soát việc điều chỉnh quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất để hạn chế việc thay đổi không cần thiết, tuỳ tiện. Quy định bổ sung chế tài xử lý với tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mới có đủ sức răn đe./.