Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu 3 hướng xử lý việc thu sai BHXH hơn 4.000 hộ kinh doanh

Trả lời đại biểu tại phiên trả lời chất vấn trước Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5, sáng nay 6/6, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết vấn đề này đã được nêu trong báo cáo của Ban Dân nguyện thuộc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV.

Báo cáo nêu rõ: "Qua giám sát cho thấy, theo quy định của pháp luật về BHXH, chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc14 nhưng từ tháng 01 năm 2003 đến tháng 12 năm 2021, cơ quan BHXH nhiều địa  phương đã thu BHXH bắt buộc đối với những trường hợp này. Theo số liệu của  BHXH Việt Nam, tại thời điểm tháng 9 năm 2016 đã có 4.240 chủ hộ kinh  doanh cá thể tại 54 địa phương đóng BHXH bắt buộc. Như vậy, ngành BHXH đã thu BHXH bắt buộc đối với số lượng lớn chủ hộ kinh doanh cá thể trên hầu  hết các tỉnh, thành phố trong cả nước.  

Do việc thực hiện BHXH bắt buộc không đúng quy định của pháp luật nên  các chủ hộ kinh doanh cá thể chưa được tính thời gian đã đóng BHXH bắt buộc  để hưởng chế độ BHXH, đặc biệt có nhiều trường hợp đã đóng BHXH được gần  20 năm." 

Ông Đào Ngọc Dung khẳng định, việc thu sai này diễn ra từ năm 2003 đến 2016. Bộ phát hiện, chấn chỉnh và cơ bản đã được giải quyết. 8 đoàn kiểm tra, thanh tra tại một số  địa phương xung quanh vấn đề này cũng vừa kết thúc; Phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương khảo sát các địa phương  sơ kết 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW và lấy ý kiến góp ý  hồ sơ dự án Luật BHXH (sửa đổi), trong đó có nội dung cơ quan BHXH thu BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh.

“Đây là nội dung chưa được quy định trong luật nên cần đánh giá rất cụ thể. Quan điểm cá nhân thì tôi cho rằng phải đặt lợi ích cửa người lao động, chủ hộ kinh doanh lên hàng đầu. Cơ quan công quyền làm sai phải xin lỗi và xử lý theo quy định” – ông Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH cũng nêu 3 hướng giải quyết: Thứ nhất là đề xuất chuyển toàn bộ số hộ này sang diện BHXH bắt buộc để đảm bảo quyền lợi. Thứ hai, nếu hộ kinh doanh không có nhu cầu sang BHXH bắt buộc thì chuyển sang tự nguyện. Thứ ba, cả người lao động và cơ quan không đồng ý thì phải thoái thu, trả lại tiền cho người lao động và có tính lãi.

“Tuy nhiên, tôi nhấn mạnh một lần nữa, phải đặt lợi ích người lao động lên hàng đầu, nên khuyến khích, điều chỉnh chính sách chuyển sang BHXH bắt buộc là tốt nhất, đảm bảo về già có lương hưu và có cuộc sống ổn định” – ông Đào Ngọc Dung nêu quan điểm./.