Chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Vì sao?

Chiều nay (20/8), dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, các đại biểu đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang về các nội dung: Trách nhiệm quản lý nhà nước về khai thác tài nguyên, khoáng sản (vàng, cát,…) gắn với bảo vệ môi trường; kết quả triển khai việc giao và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tình trạng sử dụng đất lãng phí; việc xử lý tồn đọng khiếu nại, tố cáo về đất đai.

Cùng tham gia trả lời với Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang còn có Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh.

Nhiều tỉnh chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Báo cáo của Bộ Tài nguyên Môi trường cho biết, khối lượng còn lại cần cấp Giấy chứng nhận các loại đất chính trong năm 2013 của cả nước vẫn còn nhiều. Tính đến ngày 30/6/2013, cả nước đã cấp được 36 triệu giấy chứng nhận với tổng diện tích 20,12 triệu ha, đạt 83,2% diện tích cần cấp giấy chứng nhận của cả nước, tăng 2,0% so với năm 2012.

Đến nay, cả nước có 11 tỉnh cơ bản hoàn thành cấp Giấy chứng nhận lần đầu cho các loại đất chính (đạt từ 85-100 % diện tích); 10 tỉnh khác cơ bản hoàn thành ở hầu hết các loại đất, song cũng còn nhiều tỉnh, thành phố có kết quả cấp giấy chứng nhận ở nhiều loại đất chính còn đạt thấp (dưới 70% diện tích cần cấp), số lượng tồn đọng tập trung chủ yếu ở 18 tỉnh có nhiều khó khăn, không cân đối đủ ngân sách để thực hiện.

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang

Trong nhiều nguyên nhân, theo đại biểu Nguyễn Thanh Thụy (đoàn Bình Định), một số văn bản hướng dẫn thi hành luật còn chưa thống nhất, nghị định còn mâu thuẫn nghị định, thiếu tính khả thi dẫn đến tồn đọng việc cấp giấy chứng nhận, làm nảy sinh phức tạp.

Còn theo đại biểu Trương Văn Vở (đoàn Đồng Nai), thu tiền sử dụng đất, đặc biệt là một số quy định trong Nghị định 120 năm 2010 là không hợp lý, người dân không đồng thuận.

Đại biểu Lê Việt Trường (Ủy ban Quốc phòng-An ninh) cho biết, kết quả khảo sát của Ủy ban QP-AN cũng cho thấy, việc giấy cấp giấy chứng nhận sử dụng đất đối với đất sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh là rất thấp, khó hoàn thành vào cuối năm nay như mục tiêu đã đề ra.

Với thực trạng nêu trên, các đại biểu đề nghị Bộ Trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường làm rõ trách nhiệm của mình và Bộ trưởng có giải pháp đột phá nào nhằm hoàn thành mục tiêu mà Quốc hội đã đề ra, đáp ứng lòng mong mỏi của người dân.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Nguyễn Minh Quang thừa nhận việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn chậm. Chính phủ hết sức quan tâm và đã có chỉ thị đạo để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng đã chủ trì 2 buổi làm việc trực tiếp với Lãnh đạo các tỉnh, thành phố và các Bộ, ngành có liên quan để đánh giá tình hình và đôn đốc, chỉ đạo thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt hỗ trợ 1.000 tỷ đồng cho 42 tỉnh khó khăn để thực hiện cấp giấy chứng nhận trong năm 2012.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã tổ chức nhiều buổi làm việc với Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố có tỷ lệ cấp giấy chứng nhận thấp để đánh giá tình hình và quán triệt, đôn đốc, chỉ đạo thực hiện các giải pháp đẩy nhanh tiến độ cấp giấy; đã cử các đoàn công tác kiểm tra, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tại các địa phương.

“Chúng tôi rất lo lắng về tiến độ cấp giấy chứng nhận, cuối năm nay không đạt thì rất gay go. Tuy nhiên, việc cụ thể thực hiện tại địa phương, nếu địa phương không quyết tâm thì Bộ cũng không có cách nào”, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho biết.

Phấn đấu đạt mục tiêu đề ra

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho rằng việc chỉ đạo triển khai thực hiện cấp giấy chứng nhận ở một số địa phương còn chậm, chưa quyết liệt, thường xuyên, chưa tạo sự chuyển biến mãnh mẽ trong tổ chức thực hiện ở các cấp huyện, xã; một số giải pháp theo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ chưa được triển khai thực hiện đầy đủ, đồng bộ, hiệu quả đạt được chưa cao.

Thủ tướng Chính phủ đã tổ chức làm việc với các Bộ: Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Xây dựng, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước, Văn phòng Chính phủ và Lãnh đạo Ủy ban nhân dân 14 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đại diện cho các vùng để thảo luận về giải pháp xử lý những khó khăn, vướng mắc trong việc cấp cấp giấy chứng nhận hiện nay ở các địa phương.

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho biết, để đạt mục tiêu hoàn thành cơ bản việc cấp Giấy chứng nhận lần đầu (đạt 95% số trường hợp đủ điều kiện hoặc đạt 85% diện tích cần cấp trở lên đối với các loại đất chính) thì các địa phương trong cả nước cần phải cấp 3.547.000 giấy với tổng diện tích 2.267.000 ha.

Các địa phương đều đã quyết tâm thực hiện đạt mục tiêu của Quốc hội. Đến ngày 31/12/2013 cả nước có thể đạt mục tiêu cấp giấy chứng nhận, tuy nhiên rất cần sự chỉ đạo quyết liệt hơn nữa của các Bộ, ngành, địa phương, sự hỗ trợ của Quốc hội, Chính phủ về nguồn lực đối với các tỉnh có tỷ lệ cấp giấy chứng nhận còn thấp và có nguồn thu ngân sách thấp, nhất là các tỉnh miền núi phía Bắc.

Với những địa phương chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, sau phiên chất vấn này, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cần báo cáo Chính phủ và đề nghị hình thức xử lý để đảm bảo tiến độ đề ra, trước tiên có thể phê bình, chứ không chờ đến sau ngày 31/12/2013 mới quy trách nhiệm./.