Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Putin: Tiếp thêm xung lực mới cho quan hệ hai nước

Nguyên Tổng biên tập báo Đại đoàn kết, chuyên gia bình luận quốc tế, Đại tá Hồng Thanh Quang cho rằng, trong góc nhìn chính trị của Moscow, mối quan hệ với Việt Nam rất quan trọng. Do vậy, chuyến thăm của Tổng thống Nga Putin tới Việt Nam lần này sẽ tiếp thêm xung lực mới để đẩy mạnh hơn mối quan hệ về chính trị, kinh tế, nghiên cứu khoa học và đào tạo giữa hai nước.

Theo Đại tá Hồng Thanh Quang, việc chọn Việt Nam là một trong những điểm đến cho thấy Tổng thống Putin trong nhiệm kỳ mới muốn khẳng định mối quan hệ với các quốc gia thân thiện.

Hơn 75.000 chuyên gia Việt Nam từng theo học ở Nga

PV: Việc Tổng thống Nga Putin chọn Việt Nam là một trong những điểm đến kể từ khi nhậm chức cho thấy điều gì thưa ông?

Đại tá Hồng Thanh Quang: Điều này mang ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện rằng, với các bạn Nga, Việt Nam luôn có một vị trí xứng đáng, đồng thời thể hiện sự coi trọng của cá nhân Tổng thống Putin đối với Việt Nam.

Chuyến thăm dự kiến sẽ mở ra những cơ hội phát triển các lĩnh vực còn nhiều dư địa hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới.

Trợ lý Yuri Ushakov của Tổng thống Nga mới đây trên tờ Argumenty & Facty cho biết, số doanh nghiệp Nga đang hoạt động ở Việt Nam rất lớn và ngược lại, cũng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam tại Nga đang hoạt động rất tốt trong các lĩnh vực khác nhau như chăn nuôi, chế biến sữa ở tỉnh Kaluga hay vùng Primorye... Hợp tác khoa học công nghệ cũng đang phát triển ngày một mạnh mẽ hơn.

Hai bên đều mong muốn phát triển thêm các mối quan hệ về kinh tế, quan hệ đào tạo, dầu khí, nghiên cứu khoa học...

Mỗi năm có ít nhất 1.000 học sinh, sinh viên nhận học bổng học tập tại Nga. Nếu tính trong suốt chặng đường phát triển quan hệ giữa Liên Xô và Nga, Việt Nam đã có tới hơn 75.000 chuyên gia Việt Nam từng theo học ở nước bạn.

Nhìn lại những chuyến thăm trước đây tới Việt Nam, Tổng thống Putin không ít lần gặp gỡ các chuyên gia Việt Nam từng theo học ở Liên Xô hoặc Nga.

Theo các chuyên gia và nhà sử học Nga, vốn liếng quý giá rất trong mối quan hệ giữa Liên bang Nga và Việt Nam chính là những chuyên gia này, khi họ mang trong mình những ký ức tốt đẹp, những tình cảm và những hiểu biết về nước Nga. Họ là cầu nối bền chặt cho mối quan hệ song phương.

PV: Theo ông, chuyến thăm của Tổng thống Nga Vladimir Putin có ý nghĩa như thế nào với Việt Nam trong bối cảnh hiện nay?

Đại tá Hồng Thanh Quang: Điều đầu tiên chính là chuyến thăm nhằm khẳng định hiện trạng tốt đẹp và ngày càng phát triển hơn trong mối quan hệ giữa LB Nga và Việt Nam, phù hợp với lợi ích của 2 nước, cũng như với thông lệ quốc tế.

Tổng thống Putin trong nhiệm kỳ mới cũng muốn xác định mối quan hệ với các quốc gia thân thiện.

Việt Nam là quốc gia luôn ủng hộ hòa bình trên thế giới. Bản thân các bạn Nga cũng luôn thấu hiểu lập trường của Việt Nam, cũng như mối quan hệ trước sau như một giữa hai nước.

PV: Thời gian qua, hàng loạt chuyến thăm của lãnh đạo hàng đầu thế giới như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc… và nay là Tổng thống Nga Vladimir Putin tới thăm Việt Nam, điều này cho thấy vị thế và vai trò của Việt Nam trong khu vực và trên trường quốc tế như thế nào?

Đại tá Hồng Thanh Quang: Điều đó khẳng định Việt Nam luôn muốn làm bạn với các nước. Việt Nam luôn theo đuổi đường lối ngoại giao độc lập, tự chủ và rộng mở; đa phương hóa, đa dạng hóa, mong muốn đóng góp tích cực, có trách nhiệm vào công việc chung của cộng đồng quốc tế.

Việt Nam đã sẵn sàng tiếp đón các nhà lãnh đạo hàng đầu của Mỹ, Trung Quốc và bây giờ là Nga.

PV: Ông có kỳ vọng như thế nào về chuyến thăm này?

Đại tá Hồng Thanh Quang: Trong góc nhìn chính trị của Moscow, mối quan hệ với Việt Nam rất quan trọng.

Chuyến thăm lần này sẽ tiếp thêm nguồn xung lực mới để đẩy mạnh hơn mối quan hệ về chính trị, kinh tế, nghiên cứu khoa học và đào tạo giữa hai nước. Trong đó, mô hình đào tạo của Nga rất phù hợp với nguồn nhân lực Việt Nam và có thể mở rộng ở nhiều lĩnh vực.

Vị trí, giá trị của Việt Nam vô cùng quan trọng ở Đông Nam Á và việc thiết lập quan hệ tốt với Việt Nam sẽ tạo đà phát triển trên nhiều lĩnh vực. Từ đó, sẽ tạo tiềm lực phát triển song phương, đa phương rất tốt.

Chuyến thăm sẽ đóng góp tích cực trong việc nâng tầm mối quan hệ Việt Nam - LB Nga nói riêng, cũng như góp phần ổn định, duy trì hòa bình khu vực và thế giới. 

PV: Ông đánh giá như thế nào về quan hệ Việt Nam - Nga sau 74 năm thiết lập quan hệ và đã trải qua rất nhiều biến động địa chính trị?

Đại tá Hồng Thanh Quang: Việt Nam và Nga có mối quan hệ truyền thống từ lâu đời. Cuối những năm 90 của thế kỷ 19 đã có nhiều nhà nghiên cứu của Nga tới thăm Đông Dương và có nhiều bài viết thông tin về Đông Dương, trong đó có xứ An Nam. Đến đầu thế kỷ 20, đã có nhà thơ Nga Nikolai Gumiliov lấy cảm hứng từ những tư liệu này để viết những bài thơ về Đông Dương và Việt Nam mà chính tôi đã dịch sang tiếng Việt.

Đến năm 1924, khi Bác Hồ sang Liên Xô trong hành trình tìm đường cứu nước, đã chính thức mở ra mối quan hệ giữa Liên Xô, giữa nước Nga, người dân Nga với đất nước Việt Nam và người dân Việt Nam. Đến nay, mối quan hệ này ngày càng phát triển.

Đặc biệt, trong suốt cuộc chiến tranh chống giặc ngoại xâm, thống nhất đất nước của Việt Nam, Liên Xô luôn là một đồng minh thân thiết, hỗ trợ hết mình bằng tình cảm “anh em”.

Trên lĩnh vực ngoại giao với Liên Xô trước đây và với Nga hiện nay, như các nhà lãnh đạo của chúng ta thường xuyên nhấn mạnh, là luôn “thuỷ chung, chính nghĩa, vì hòa bình, hợp tác và tiến bộ của nhân loại”. Với Nga, Việt Nam xác định mối quan hệ trước sau như một. Việt Nam hết sức coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác chiến lược toàn diện với Nga, được nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước vun đắp lên.

Chuyến thăm của Tổng thống Nga lần này đánh dấu lần thứ 5 ông Putin sang thăm Việt Nam và Việt Nam là nước Đông Nam Á duy nhất 6 lần đón tiếp các Tổng thống Nga, bao gồm một chuyến thăm của ông Dmitry Medvedev trên cương vị Tổng thống Nga năm 2010. Điều này cho thấy các nhà lãnh đạo Nga đánh giá cao mối quan hệ với Việt Nam.

PV: Xin cảm ơn ông!

Chủ tịch Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn cũng đánh giá, trong suốt chiều dài lịch sử, quan hệ giữa Việt Nam với LB Xô Viết và với LB Nga sau này là mối quan hệ được thử thách qua thời gian, được nhiều thế hệ và tầng lớp nhân dân 2 nước (của LB Xô Viết trước đây và LB Nga hiện nay) cùng nhân dân Việt Nam dày công vun đắp và ngày càng được củng cố.

Tổng thống Nga Putin đã 4 lần đến Việt Nam trong 24 năm qua và có chuyến thăm thứ 5 trong hai ngày 19 và 20/6/2024. Đây là lần thăm cấp Nhà nước, theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. 

Theo ông Sơn, năm nay là năm đặc biệt, khi Việt Nam và LB Nga kỷ niệm 30 năm ký Hiệp ước về một số nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa 2 nước.

"Nếu chỉ nhìn từ 5 năm trở lại đây, chúng ta thấy có những đoàn lãnh đạo cấp cao thăm viếng lẫn nhau. Trong đó, năm 2008, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm LB Nga, các năm tiếp theo đều có Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước đều đến thăm Nga. Phía Nga, Thủ tướng Nga, Chủ tịch Duma quốc gia (Hạ viện Nga), Chủ tịch Đảng nước Nga thống nhất… và lần này là Tổng thống Putin tới thăm Việt Nam.

Điều này là minh chứng rõ nét và ngày càng phát triển sâu sắc trong mối quan hệ Việt Nam - LB Nga. Trên kênh nhân nhân, không chỉ Hội Hữu nghị Việt - Nga hay Hội hữu nghị Nga -Việt, Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã cùng phối hợp và tổ chức nhiều sự kiện trong các ngày lễ lớn, hợp tác xuất bản sách, dịch sách… Hai nước có kết nối, hợp tác quan trọng giữa các đối tác, các thành phố giữa Việt Nam và LB Nga như giữa TP.HCM, Hải Phòng với các thành phố của Nga như Saint Petersburg, Moscow… Bên cạnh đó, là mở rộng hợp tác trên kênh doanh nghiệp, hợp tác giáo dục, với các khóa học bổng phía Nga cung cấp cho các sinh viên Việt Nam", ông Sơn nói.

Quan hệ Việt Nam và LB Nga từ 1950 đến 1994, 2012 và đến nay, đã nâng cấp lên đối tác chiến lược toàn diện và đạt được rất nhiều kết quả hợp tác tích cực, từ lĩnh vực chính trị - đối ngoại, quốc phòng - an ninh đến kinh tế - thương mại, hợp tác đầu tư, đến công nghệ, giáo dục và đặc biệt là hợp tác nhân dân. Về giao lưu và phát triển hợp tác văn hóa, Hội hữu nghị Việt - Nga và Hội hữu nghị Nga -Việt đã phát động cuộc thi vẽ Việt Nam và vẽ nước Nga, với sự tham dự của các học sinh, sinh viên hai nước mang ý nghĩa sâu sắc, mô tả mối quan hệ giữa 2 nước.

Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam xác định, trên kênh đối thoại nhân dân ngoài tiếp nối quan hệ truyền thống trước đây thì hiện nay sẽ tiếp tục củng cố mối quan hệ này, đồng thời làm sâu sắc và mở rộng thêm quan hệ với các đối tác, các địa phương, các Viện kinh tế, Học viện quan hệ quốc tế của Nga…