Chuyện về đám cưới đặc biệt tại hầm De Castries 70 năm trước

Cô dâu Điện Biên là danh gọi thân thương mà nhiều người nhắc về Giáo sư, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Toản - nữ chiến sĩ quân y tổ chức đám cưới ngay tại mặt trận sau chiến thắng Điện Biên Phủ. Đám cưới nổi tiếng giữa cô dâu Ngọc Toản và chú rể Cao Văn Khánh, đại đoàn quân Tiên phong được tổ chức tại hầm De Castries. 70 năm trôi qua, câu chuyện của cô dâu ngày ấy khi trở lại thăm chiến trường xưa, hôn trường xưa đã truyền cảm hứng mạnh cho thế hệ mai sau.

Bước những bước thật chậm xuống hầm chỉ huy của tướng De Castries sau đúng 70 năm giải phóng, Giáo sư, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Toản với mái tóc đã bạc trắng không khỏi xúc động khi nhớ lại khoảnh khắc đám cưới của mình được diễn ra tại đây.

Ngày 22/5/1954, ngay tại hầm De Castries còn chưa hết mùi thuốc súng, nữ quân y Nguyễn Thị Ngọc Toản và Đại đoàn phó đại đoàn quân Tiên phong Cao Văn Khánh (sau là Trung tướng, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam) đã tổ chức đám cưới sau khi được sự cho phép của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Toản cho biết: Ngày ấy, bà và ông đã quen, yêu thương nhau từ trước chiến dịch, cùng được điều động lên chiến trường Điện Biên Phủ. Ông trực tiếp chỉ huy Đại đoàn 308, bà làm công tác cứu thương tại khu trọng thương ở Tuần Giáo. Hai người hẹn ước sau chiến dịch sẽ về chiến khu Việt Bắc báo cáo gia đình để làm đám cưới.

Tuy nhiên, sau khi thắng trận, Đại đoàn phó Cao Văn Khánh bộn bề công việc giải quyết những vấn đề sau chiến tranh. Bà Toản cũng nhận nhiệm vụ cứu chữa thương binh. Ý định về chiến khu Việt Bắc tổ chức đám cưới không thành. Lúc này, nhiều đồng đội, cán bộ cấp trên gợi ý, tác thành, ông bà đã xin phép Đại tướng Võ Nguyên Giáp tổ chức lễ cưới ngay tại hầm De Castries.

Gọi là lễ cưới, nhưng bà hầu như không chuẩn bị được gì. Chú rể mặc nguyên bộ quân phục, cô dâu chỉ kịp vuốt lại mái tóc cho gọn gàng. Vậy là trên chiến trường vừa dứt tiếng bom đạn, vẫn vương mùi thuốc súng và tàn tích chiến tranh, một lễ cưới đầm ấm, giản dị đã diễn ra như một minh chứng cho sự khởi đầu mới – hòa bình và hạnh phúc.

"Lên thăm Điện Biên Phủ lần này tôi rất xúc động, thật sự vui lắm. Điện Biên bây giờ đẹp lắm rất nhiều người muốn đến Điện Biên"- bà Toản nói. 

Sau 70 năm giải phóng Điện Biên Phủ, cô dâu Ngọc Toản nay tóc đã bạc trắng, phải dùng xe lăn để đi lại thuận tiện hơn trong hành trình dài từ thành phố Hồ Chí Minh đến với Điện Biên Phủ.

Ông Cao Quý Bảo, con trai Giáo sư, Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Toản cho biết: dù sức khỏe đã yếu nhưng với ước muốn được một lần nữa trở lại Điện Biên của mẹ, cả gia đình đã cố gắng đưa bà lên thăm lại chiến trường trong dịp chuẩn bị kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Ý nghĩa hơn nữa là bà được thăm lại hôn trường của mình và đến thăm đồng đội đang yên nghỉ tại nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn đúng ngày sinh nhật 94 tuổi:

"Tôi cũng muốn thực hiện ước mơ của mẹ tôi vì câu chuyện này của đời bà rất đặc biệt và đời ông cũng vậy" - ông Cao Quý Bảo cho hay. 

Bà Phạm Thị Thảo, Phó Giám đốc Ban Quản lý di tích tỉnh Điện Biên cho biết: những câu chuyện được chính cô dâu kể lại khiến rất nhiều người xúc động. Rằng trong đám cưới ấy, căn hầm dưới lòng đất của tướng De Castries có bàn ghế tận dụng tại chỗ đủ cho 40 – 50 khách mời. Phía trước căng một tấm dù đỏ, đính dòng chữ cắt bằng giấy với nội dung: “Vui duyên mới không quên nhiệm vụ - 22/5/1954”.  Bên nhà gái là các cán bộ quân y, bên nhà trai là cán bộ Đại đoàn 308 và cán bộ chiến sĩ ở lại thu dọn chiến trường. Giản đơn nhưng đám cưới ngập tràn những nụ cười và lời chúc phúc trong niềm vui chiến thắng vẫn lâng lâng.

"Câu chuyện tình yêu và đám cưới tại hầm chỉ huy tướng De Castries của nữ quân y Nguyễn Thị Ngọc Toản và Đại đoàn phó Cao Văn Khánh hàng ngày vẫn được cán bộ, hướng dẫn viên, thuyết minh viên giới thiệu cho du khách. Hôm nay được gặp bà trong chuyến trở lại chiến trường xưa, ngay tại di tích này, chúng tôi rất xúc động và được truyền cảm hứng, có thêm tư liệu, câu chuyện thực tế để giới thiệu đến du khách"- Phó Giám đốc Ban Quản lý di tích tỉnh Điện Biên chia sẻ. 

Tấm ảnh cưới đặc biệt ghi lại khoảnh khắc của đám cưới đặc biệt ấy cũng đã được trao tặng lại cho Ban Quản lý di tích tỉnh Điện Biên. Hình ảnh hai Chiến sĩ Điện Biên làm lễ cưới khi chiến trường vẫn còn vương khói bom là một trong những biểu tượng khát vọng xây dựng hòa bình của người Việt Nam.