Công tác cán bộ: Cần có “thước chuẩn” để đánh giá cán bộ

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn căn dặn “cán bộ là cái gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng nhiều lần khẳng định “Xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt thì công tác cán bộ là then chốt của then chốt”.

Công tác cán bộ thời gian qua luôn bám sát nhiệm vụ chính trị và yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ mới. Nội dung, phương pháp, cách làm có nhiều đổi mới và tiến bộ ở từng khâu, từng việc phù hợp với từng giai đoạn. Trong thực hiện công tác cán bộ đã gắn kết các khâu để tạo ra sự đổi mới đồng bộ. Kể từ Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 (khóa VIII) đã có riêng một Nghị quyết về cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đến Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng- đây là một chặng đường đổi mới về cả nội dung và cách làm. Nhiều chủ trương, quan điểm, giải pháp lớn về công tác cán bộ được thể chế hóa, cụ thể hóa thành các quy định, quy chế, hướng dẫn, mang lại nhiều chuyển biến tích cực và có hiệu lực trong thực tiễn.

Ngay từ đầu phải làm tốt khâu đánh giá cán bộ

Ông Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng, Ban Tổ chức Trung ương cho rằng, trong các khâu của công tác cán bộ, mỗi khâu có vai trò, vị trí quan trọng khác nhau, không nên coi nhẹ hay coi mạnh khâu nào. Trong đó, đánh giá cán bộ là khâu tiền đề, quy hoạch cán bộ là khâu trọng yếu, đào tạo bồi dưỡng cán bộ là nhiệm vụ thường xuyên, luân chuyển cán bộ là khâu có ý nghĩa đột phá.

“Như vậy, việc nhận xét, đánh giá cán bộ là khâu tiền đề, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng của công tác cán bộ, bởi vì việc đánh giá cán bộ có liên quan đến tất cả các khâu của công tác cán bộ, thực hiện khâu nào trong công tác cán bộ đều phải nhận xét, đánh giá cán bộ”- ông Hà nhấn mạnh.

Theo ông Hà, thực tế cho thấy, chỉ có đánh giá đúng năng lực, phẩm chất của cán bộ mới làm cơ cở cho việc tuyển chọn, quy hoạch, bồi dưỡng, luân chuyển… đối với cán bộ một cách chính xác, khách quan. Ngược lại, nếu nhận xét, đánh giá chủ quan, thiên lệch, không đúng phẩm chất, năng lực cán bộ sẽ dẫn đến bố trí, sử dụng không đúng và dẫn đến hậu quả khôn lường, nhất là bố trí sai đối với cán bộ chủ chốt, người đứng đầu.

Đánh giá, bố trí sử dụng cán bộ còn nể nang, cục bộ

Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về xây dựng Đảng cũng nhận định: Đánh giá, bố trí sử dụng cán bộ còn nể nang, cục bộ. Một số cơ chế chính sách trong đề bạt, bổ nhiệm cán bộ chưa công bằng. Công tác quản lý cán bộ, đảng viên còn thiếu chặt chẽ.

PGS.TS Trần Minh Tuấn, Viện hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cho rằng, việc nhận xét, đánh giá cán bộ vẫn là khâu yếu nhưng chậm được khắc phục, chưa lấy kết quả thực hiện các nhiệm vụ được giao làm thước đo chủ yếu để đánh giá. Công tác xây dựng và thực hiện quy hoạch cán bộ chất lượng chưa đồng đều, chưa có tầm nhìn xa và chưa đảm bảo cơ cấu 3 độ tuổi. Quy hoạch cán bộ chưa thực sự gắn với đào tạo, bồi dưỡng, bố trí và sử dụng cán bộ. Chưa có sự liên thông giữa cấp dưới với cấp trên, giữa địa phương với Trung ương và giữa các ngành, các lĩnh vực công tác với nhau. Cơ chế quản lý, giám sát cán bộ và chế độ chính sách đối với cán bộ luân chuyển chưa có quy định cụ thể, dẫn đến việc đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ sau luân chuyển có trường hợp còn thiếu chính xác.

Cũng nhấn mạnh đánh giá cán bộ đang là khâu khó và yếu nhất hiện nay, ông Nguyễn Đức Hà cho rằng, tình trạng nể nang, né tránh trách nhiệm, ngại va chạm trong nhận xét, đánh giá cán bộ vẫn còn khá phổ biến ở các cấp. Không ít trường hợp nhận xét, đánh giá đối với cán bộ còn chủ quan, cảm tính cá nhân, dễ người dễ ta, cục bộ. “Tư duy nhiệm kỳ, lợi ích nhóm hoặc bị các mối quan hệ xã hội khác chi phối, nên công tác cán bộ vẫn chưa phản ánh đúng, chính xác về năng lực của cán bộ, ảnh hưởng đến chất lượng chung của công tác cán bộ”.

Do chưa có quy chế về nhận xét, đánh giá cán bộ, chưa có quy định tiêu chuẩn và tiêu chí cụ thể đối với từng chức danh cán bộ nên việc nhận xét, đánh giá cán bộ còn mang nặng định tính, chưa có định lượng cụ thể. “Những người có trách nhiệm đánh giá cán bộ thường dùng những cái “thước riêng” của mình nên việc nhận xét, đánh giá đối với cán bộ có thể khác nhau, trái ngược nhau. Thậm chí vẫn một người đó, vẫn người đó đánh giá và vẫn dùng cái “thước” đó, nhưng hôm qua và hôm nay lại đánh giá khác nhau”- ông Nguyễn Đức Hà nhấn mạnh.

Cần có “thước chuẩn” để nhận xét, đánh giá cán bộ

Đánh giá cán bộ nhìn chung là một khâu khó trong công tác cán bộ, do vậy cần tuân thủ nguyên tắc công khai nội dung, tiêu chuẩn và phương pháp tiến hành đánh giá và bảo đảm tính công bằng, khách quan. Đánh giá cán bộ cần bảo đảm tính toàn diện, xem xét tới tất cả các mối liên hệ trực tiếp, gián tiếp, khách quan, chủ quan trong mọi mặt công tác của cán bộ.

PGS.TS Trần Minh Tuấn cho rằng, phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ các khâu của công tác cán bộ, trước hết là đổi mới công tác đánh giá cán bộ. Tiến hành xây dựng tiêu chuẩn chức danh cán bộ và tiêu chí đánh giá cán bộ theo tiêu chuẩn chức danh, theo hiệu quả công việc và sự tín nhiệm. Công khai các lĩnh vực công tác, chỉ tiêu nhiệm vụ được giao và kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ để đảng viên và nhân dân theo dõi, giám sát, góp ý kiến, thể hiện sự tín nhiệm. Thông qua đó để xem xét, đánh giá cán bộ.

Theo TS Trần Văn Miều, nguyên Giám đốc Trung tâm Văn hóa Giáo dục thanh thiếu niên Trung ương, công tác quy hoạch cán bộ phải được thực hiện theo một quy trình chặt chẽ, từ khâu phát hiện đánh giá, tuyển chọn, đào tạo, bố trí, thử thách và đãi ngộ. Các khâu này đều rất quan trọng, có mối liên kết chặt chẽ với nhau, có mối quan hệ hữu cơ, thống nhất và bổ sung cho nhau.

TS Trần Văn Miều cũng cho rằng, trong phát hiện cũng như tuyển chọn, đánh giá, đào tạo, bố trí, thử thách và đãi ngộ đều phải thực hiện nghiêm chỉnh nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch, tự phê bình và phê bình. Thực hiện tốt những nguyên tắc nêu trên làm cho công tác quy hoạch cán bộ, trong đó có công tác quy hoạch cán bộ tham gia vào các cấp ủy Đảng được lựa chọn cẩn thận, có sự sàng lọc kỹ càng từ  cấp thấp lên cấp cao và tạo ra sự thống nhất cao trong nội bộ của Đảng. Làm như vậy, Đảng ta sẽ lựa chọn được những đảng viên có đủ tầm và đủ tâm để tham gia vào các cơ quan lãnh đạo và tạo nên sự đồng thuận cao trong Đảng và trong nhân dân.

Theo ông Nguyễn Đức Hà, phải kết hợp chặt chẽ việc nhận xét, đánh giá cán bộ với các khâu khác của công tác cán bộ. Trong đó tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao công tác quy hoạch cán bộ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trước mắt và lâu dài. Quy hoạch cán bộ phải gắn với các khâu khác của công tác cán bộ, đảm bảo chặt chẽ, đồng bộ, liên thông giữa cấp trên và cấp dưới trong hệ thống chính trị. Tăng cường việc luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý trong quy hoạch từ các cơ quan Trung ương về địa phương, tư các địa phương về Trung ương và từ địa phương này sang địa phương khác. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện chủ trương bố trí một số chức danh cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh, cấp huyện không phải là người địa phương, để khắc phục tình trạng cục bộ, khép kín trong công tác cán bộ../.