Nhận thức giữa các cơ quan tố tụng còn chưa thống nhất

Sáng 6/11, tiếp tục chương trình làm việc kỳ họp thứ 6, Quốc hội tiến hành Phiên Chất vấn và trả lời chất vấn. Trình bày báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn và nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết Kỳ họp thứ 4, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao Lê Minh Trí cho biết, để triển khai hiệu quả các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Nghị quyết của Quốc hội, bảo đảm thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ của Ngành, VKSND tối cao đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Cụ thể, tập trung chỉ đạo các biện pháp nghiệp vụ nhằm bảo đảm thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Hiến pháp, pháp luật, nhất là nhiệm vụ chống oan, sai, chống bỏ lọt tội phạm. Thực hiện tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số để làm “đòn bẩy”, khắc phục hạn chế trong công tác quản lý, chỉ đạo điều hành và công tác thống kê, lưu trữ, bảo đảm khai thác, sử dụng dữ liệu hiệu quả phục vụ công tác chuyên môn. Tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế; đổi mới công tác thi đua, khen thưởng; đẩy mạnh công tác tuyên truyền; tăng cường công tác quản lý tài chính, tài sản công...

Về kết quả thực hiện 04 Nghị quyết, Viện kiểm sát các cấp đã ban hành 14 kiến nghị với cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng biện pháp phòng ngừa vi phạm và tội phạm trong hoạt động quản lý liên quan đến đất đai. 

VKSND các cấp đã thực hiện tốt công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát việc giải quyết các vụ án xâm hại trẻ em, phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra ngay từ khi có tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố về vụ việc xâm hại trẻ em để kịp thời thu thập chứng cứ, bảo vệ, hỗ trợ trẻ em là nạn nhân, đẩy nhanh tiến độ giải quyết và chống bỏ lọt tội phạm; bảo đảm truy tố đúng thời hạn đạt tỷ lệ 100%, vượt 10% và truy tố bị can đúng tội danh đạt tỷ lệ 99,99%, vượt 4,99% so với chỉ tiêu của Quốc hội. 

Công tác thực hành quyền công tố kiểm sát các hoạt động tư pháp có nhiều kết quả tích cực, các chỉ tiêu cơ bản đều vượt so với yêu cầu trong Nghị quyết số 96 của Quốc hội. Trong đó, tỷ lệ người bị bắt, tạm giữ sau đó chuyển xử lý hình sự đạt 99%; số vụ án Viện kiểm sát truy tố đúng thời hạn đạt tỷ lệ 100% và số bị can Viện kiểm sát truy tố đúng tội danh đạt tỷ lệ 99,99%. 

VKSND chủ động phối hợp các cơ quan tiến hành tố tụng phát hiện, quyết liệt đấu tranh, mở rộng điều tra, khởi tố mới nhiều bị can trong nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực lớn, phức tạp, có tính hệ thống, có tổ chức, liên quan đến nhiều bộ, ngành, địa phương, cả trong khu vực nhà nước và ngoài nhà nước, gây bức xúc trong nhân dân. Thực hiện các biện pháp để bảo đảm thu hồi tài sản đạt đều đạt hiệu quả cao, góp phần quan trọng vào kết quả chung của công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. 

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao cho biết, quá trình triển khai công tác còn một số tồn tại, hạn chế như: Nhiều quy định mới của các đạo luật về tư pháp đã có hiệu lực thi hành nhưng nhận thức giữa các cơ quan tiến hành tố tụng còn chưa thống nhất; Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước với những quy định trách nhiệm rất chặt chẽ đang là thách thức lớn đối với các cơ quan tiến hành tố tụng, đặc biệt là trách nhiệm của VKSND.

Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí cũng nêu một số khó khăn, thách thức. Cụ thể, nhiều quy định mới của các đạo luật về tư pháp đã có hiệu lực thi hành nhưng nhận thức giữa các cơ quan tiến hành tố tụng còn chưa thống nhất; Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước với những quy định trách nhiệm rất chặt chẽ đang là thách thức lớn đối với các cơ quan tiến hành tố tụng, đặc biệt là trách nhiệm của VKSND.

Bên cạnh đó, thực hiện Bộ luật Tố tụng hình sự, nhiệm vụ của Viện kiểm sát tăng lên rất nhiều, xuyên suốt từ khi tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm; đặc biệt, việc thực hiện quy định Kiểm sát viên phải tham gia một số hoạt động điều tra và trực tiếp điều tra đang gặp nhiều khó khăn, nhất là đối với đơn vị có địa bàn rộng, chưa có điều kiện bố trí đủ công chức, Kiểm sát viên.

Trong công tác giám định, định giá còn kéo dài, có hiện tượng đùn đẩy trách nhiệm cho cơ quan chủ trì; chậm yêu cầu các cơ quan liên quan cung cấp hồ sơ, thông tin còn thiếu; một số trường hợp có biểu hiện sợ trách nhiệm, né tránh, từ chối việc giám định, định giá; kết luận giám định còn chung chung không thể hiện rõ quan điểm.

Số lượng công chức có chức danh tư pháp, Kiểm sát viên các ngạch của VKSND các cấp chưa đáp ứng được yêu cầu khối lượng công việc tăng thêm; kinh phí phân bổ như hiện nay chưa bảo đảm để thực hiện nhiệm vụ của Ngành theo quy định mới của luật, nhất là nhiệm vụ chống oan, sai; chế độ, chính sách đối với đội ngũ công chức của Ngành còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng với nhiệm vụ đặc thù của Ngành phải thực hiện. 

Đề ra giải pháp cho thời gian tới, Viện trưởng VKSND tối cao cho rằng, cần thực hiện tốt nhiệm vụ chống oan, sai và bỏ lọt tội phạm; tập trung tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra theo Bộ luật Tố tụng hình sự, thực hiện đạt và vượt các chỉ tiêu nghiệp vụ, đặc biệt là chỉ tiêu theo yêu cầu Nghị quyết số 96 của Quốc hội, phấn đấu không để xảy ra các trường hợp đình chỉ bị can do không phạm tội, Tòa án tuyên bị cáo không phạm tội.

Tập trung giải quyết tốt các vụ án do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo; xử lý kịp thời, nghiêm minh các vụ án hình sự nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.