Ông Võ Văn Thưởng: Giám định, định giá tài sản không đúng có nguy cơ dẫn tới oan sai

Sáng 18/1, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (Ban Chỉ đạo) tổ chức Hội nghị công tác giám định, định giá tài sản trong các vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, ông Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo cho biết, thời gian qua, các cấp ủy, tổ chức Đảng, cơ quan chức năng đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác giám định, định giá tài sản, nhất là đối với các vụ việc, vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo, góp phần đẩy nhanh tiến độ, nâng cao hiệu quả điều tra, truy tố, xét xử.

Tuy nhiên, việc kết luận giám định, định giá nói chung còn nhiều vấn đề chậm, chưa đạt yêu cầu về tiến độ. Một số cơ quan về trưng cầu còn chậm trễ trong việc phân công giám định viên, thành lập Hội đồng đánh giá, phân công không đúng quy định pháp luật, thậm chí còn có biểu hiện e ngại, né tránh, đùn đẩy, hoặc ra kết luận chung chung không rõ vấn đề đúng - sai.

Trong số vụ án, vụ việc, cơ quan tiến hành tố tụng yêu cầu chưa đúng chức năng, chuyên môn của cơ quan được yêu cầu; nội dung trưng cầu, yêu cầu chưa rõ, không xác định rõ thời gian hoặc đặt mức thời gian không khả thi; cung cấp tài liệu, hồ sơ liên quan chưa đầy đủ, chưa đảm bảo để thực hiện nhiệm vụ.

Cùng với đó, quy định của pháp luật liên quan đến công tác giám định, định giá tài sản trong tố tụng hình sự dù đã cố gắng sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện nhưng vẫn còn bất cập, chưa phù hợp, điều kiện phục vụ chưa đảm bảo.

Để thực hiện tốt hơn công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực thuộc diện theo dõi, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo, theo Thường trực Ban Bí thư, cần phải nâng cao chất lượng, tiến độ công tác giám định, định giá.

Nhấn mạnh việc lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức Đảng, cơ quan, địa phương trong công tác giám định, định giá là thước đo trách nhiệm trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, ông Võ Văn Thưởng cho rằng, việc chậm trễ, né tránh, đùn đẩy, không làm hết trách nhiệm, không công tâm, khách quan, kể cả yêu cầu, trưng cầu không đúng, có tính đánh đố, không cung cấp hồ sơ phục vụ việc thẩm định, “cần được xem là biểu hiện lừng khừng trong thực hiện Kết luận 21 của Ban Chấp hành Trung ương, trong thực hiện chủ trương chung của Đảng về đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực”.

Bên cạnh đó, Thường trực Ban Bí thư đề nghị khẩn trương sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định của pháp luật liên quan đến công tác giám định, định giá trong tố tụng hình sự. Khi chưa hoàn thiện các văn bản trên thì các cơ quan phải tính toán trong việc phối hợp để cùng bàn bạc, giải quyết, “không để việc này trở thành rào cản, không rõ trách nhiệm”.

“Vừa qua, dù đã có kết luận thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, thậm chí phán quyết của Tòa án nhưng khi thực hiện quy định hiện hành lại không giải quyết được hậu quả để lại. Vì sao như vậy? Pháp luật không đúng hay khi xem xét vấn đề không sát với tình hình thực tế? Mục tiêu của chống tham nhũng là vừa trừng trị cái sai, vừa không được làm thất thoát tài sản của Nhà nước, tài sản đó phải đưa vào phục vụ quá trình phát triển kinh tế xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân. Nhưng vì sao có phán quyết rồi mà tài sản đó vẫn đóng băng, thậm chí là thất thoát, mất mát. Đây là vấn đề rất đáng suy nghĩ” – ông Võ Văn Thưởng đặt câu hỏi.

Nhắc lại một trong những giải pháp quan trọng mà Kết luận 21 của Ban Chấp hành Trung ương và Kế hoạch 03 của Bộ Chính trị đó là vấn đề kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, ông Võ Văn Thưởng cho rằng, việc giám định, định giá cũng cần phải được kiểm soát.

“Nếu giám định, định giá không đúng, hoặc thẩm định đúng nhưng không được sử dụng một cách công tâm, khách quan, hoặc vì lý do chủ quan nào đó thẩm định giá đúng nhưng không được đưa vào quá trình tố tụng, không được sử dụng thì sẽ có nguy cơ dẫn đến oan sai, nó không chỉ liên quan đến sinh mệnh chính trị của cán bộ, đảng viên, liên quan đến quyền công dân của một con người, liên quan đến danh dự của tổ chức, cơ quan, đơn vị, mà còn ảnh hưởng đến tính công minh của các cơ quan tham gia tố tụng, đến công lý của cả chế độ và niềm tin của nhân dân”.

Ông Võ Văn Thưởng nói như vậy, đồng thời nhấn mạnh cần kiểm tra, giám sát chuyên đề về vấn đề này ở một số vụ việc, một số nơi. Cùng với đó phải đầu tư nhân lực cho công tác giám định, định giá, giám định viên phải đủ phẩm chất, năng lực; Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan trong công tác giám định, định giá./.