Kết thúc ngày đầu tiên Đối thoại Shangri-la lần thứ 18, nhiều vấn đề như cạnh tranh giữa các nước lớn đặc biệt giữa hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc, đối phó với các thách thức hay vấn đề xử lý các tranh chấp được các đại biểu đặc biệt quan tâm. PV VOV đã có cuộc phỏng vấn Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng về vấn đề này.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.

PV: Đối thoại Shangri-la lần này diễn ra trong bối cảnh an ninh khu vực đối mặt với thách thức không nhỏ bởi tác động cạnh tranh giữa các nước lớn. Vậy xin Thứ trưởng cho biết, đâu là những trọng tâm được các đại biểu thảo luận trong các phiên đối thoại?

Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh:  Shangri-la 2019, nhìn về thành phần, số lượng và nội dung mà các đoàn đại biểu quốc phòng đem đến rất đông đảo, phong phú thể hiện ở 2 khía cạnh về an ninh châu Á-Thái Bình Dương. Thứ nhất là càng ngày càng có nhiều nước trên thế giới quan tâm đến khu vực này kể cả những nước lớn, những nước trong khu vực và những nước ngoài khu vực. Thứ 2 là tình hình an ninh khu vực châu Á-Thái Bình Dương, lợi ích rất lớn, tương lai rất tốt đẹp nhưng thực tế có rất nhiều vấn đề nổi lên.

Đó là vấn đề cạnh tranh giữa các nước lớn, đó là vấn đề tuân thủ luật pháp quốc tế, đó là vấn đề sử dụng sức mạnh quân sự để giải quyết vấn đề hay là những vấn đề giữa các cường quốc với các nước nhỏ hơn trong khu vực, rồi  vấn đề tranh chấp lãnh thổ, vấn đề về môi trường, vấn đề mới về chiến tranh trong tương lai. Chính vì vậy mà năm nay chủ đề của Shangri-la rất rộng. Có thể nhìn khái quát, đó là các nước muốn đề cập đến những thách thức an ninh ở trong khu vực.

Làm thế nào để giải quyết nó để tất cả các nước đều được thụ hưởng lợi ích trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, kể cả nước lớn nhất thế giới cho đến nước nhỏ nhất đều được hưởng công bằng và được bảo trợ bởi không khí an ninh và hòa bình. Năm nay có 3 chủ đề lớn. Thứ nhất là quan hệ giữa các nước lớn. Thứ hai là đối phó với những thách thức mới. Thứ 3 là xử lý các vấn đề tranh chấp như thế nào. Nội dung thứ 3 chính là nội dung mà Bộ trưởng quốc phòng Ngô Xuân Lịch sẽ có bài phát biểu quan trọng nêu quan điểm của Việt Nam về an ninh khu vực về chính sách an ninh quốc phòng của Việt Nam và đặc biệt là cách làm mà Việt Nam đề xuất với khu vực và thế giới là làm thế nào để giải quyết tranh chấp mà không xảy ra xung đột.

PV: Vậy theo ông, các nước nhỏ hơn quan tâm đến điều gì tại Đối thoại Shangri-la lần này?

Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh:  Một nội dung rất được mọi người quan tâm đó là quan hệ giữa hai cường quốc thế giới là Mỹ và Trung Quốc. Hiện nay giữa hai nước tồn tại rất nhiều vấn đề. Tuy nhiên, lợi ích và hợp tác của hai quốc gia lớn này không bao giờ bỏ mà vẫn hợp tác với nhau nhưng mâu thuẫn tranh chấp kinh tế, thương mại và vấn đề về luật pháp quốc tế hết sức căng thẳng cho nên các nước rất quan tâm. Vậy Trung Quốc và Mỹ sẽ nói gì trong hội nghị này, đặc biệt là trong tám năm, Trung Quốc mới cử Bộ trưởng sang dự hội nghị Shangri-la lần này. Đây là mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia trong khu vực.

Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh cùng các thành viên đoàn Việt Nam tại Đối thoại Shangri-la.

Thứ 2 là hiện nay trong khu vực nổi lên rất nhiều tranh chấp và lợi ích của các nước càng phong phú và càng đa dạng và mỗi nước có một lợi ích riêng của họ và làm thế nào để giải quyết được tranh chấp đó. Thứ ba là trước tình hình mới hiện nay có nhiều vấn đề mới về an ninh cần có sự hợp tác xuyên quốc gia để giải quyết như vấn đề an ninh phi truyền thống an ninh mạng… Đây là những chủ đề mà các đại biểu đều quan tâm hội nghị này. Khác với Shangri-la những lần trước, mối quan tâm của các nước càng ngày càng thực chất hơn và thể hiện rõ hơn tiếng nói của các nước nhỏ. Các nước nhỏ tham gia diễn đàn bây giờ với tư cách bình đẳng như các nước lớn. Đây là điểm mới mà tôi cho là điểm tiến bộ tại hội nghị Shangri-la lần này.

PV:  Như thứ trưởng vừa đề cập, trong bài phát biểu dẫn đề của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long, đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò của các nước nhỏ trong việc tham gia thể chế đa phương cũng như khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc an ninh khu vực. Vậy xin Thứ trưởng cho biết nhận định của mình về vấn đề này như thế nào?

Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh:  Tôi cho rằng tính trung tâm của các quốc gia ASEAN trong các hợp tác đa phương trong khu vực là một nhân tố quyết định đến tương lai ổn định phát triển của khu vực châu Á-Thái Bình Dương nói chung và Đông Nam Á nói riêng, nhưng đây cũng lại là một thách thức của thời điểm hiện nay là liệu tính trung tâm đấy có tồn tại hay không. Xuất phát từ việc ASEAN có được tiếng nói chung, có sự đoàn kết trước các vấn đề lớn của khu vực hay không?

Đây là vấn đề mà các nước đều băn khoăn. Làm sao có được tiếng nói chung khi lợi khác nhau mà mối quan hệ giữa các nước ASEAN với các nước lớn cũng có mối quan hệ khác nhau và cũng làm sao có được giữ được sự thống nhất để có được vị trí trung tâm. Đây là một vấn đề mà các nước ASEAN cũng đều phát biểu. Đó là phải dựa trên tiêu chí những vấn đề cơ bản về lợi ích về an ninh. Đó là luật pháp quốc tế. Đó là lợi ích chính đáng của các quốc gia để hành xử với các nước lớn. Như vậy chúng ta mới có được tiếng nói trung tâm.

Bài phát biểu của Thủ tướng Lý Hiển Long hết sức có ý nghĩa khi ông đề cập đến cả quá trình dài mà khu vực này đã trải qua rất nhiều thăng trầm để có được bình yên, ổn định nhưng chưa bền vững như hiện nay và ông lo ngại cho một tương lai không bền vững và ông đề xuất những giải pháp, cách tư duy, cách tiếp cận để tìm kiếm sự bền vững hòa bình,ổn định của ASEAN nói riêng và châu Á Thái Bình Dương nói chung.

PV: Xin cảm ơn ông./.

Hoạt động tại Shangri La 18 của Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch

VOV.VN - Hoạt động bên lề của Đối thoại Shangri La lần thứ 18, Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch đã có hàng loạt cuộc tiếp xúc song phương.