Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN 43

Với chủ đề “ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng”, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị cấp cao liên quan, thu hút sự tham dự của lãnh đạo các nước thành viên ASEAN, Timor Leste với tư cách quan sát viên, sự hiện diện của gần 20 đối tác, 2 quốc gia khách mời là Bangladesh và Quần đảo Cook, cùng 9 tổ chức quốc tế. 

Tại hội nghị lần này, lãnh đạo các nước ASEAN và các đối tác đã trao đổi về nhiều nội dung chiến lược đang đặt ra cho ASEAN và khu vực, thống nhất các định hướng củng cố và nâng tầm hợp tác, chuẩn bị cho những bước phát triển mạnh mẽ hơn và bứt phá trong tương lai, với gần 20 hoạt động và khoảng 90 văn kiện được thông qua và ghi nhận, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị liên quan đã thành công tốt đẹp, bội thu về kết quả.

Về hợp tác về lĩnh vực kinh tế Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết: “Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận nhiều nội dung nhưng mà hợp tác kinh tế thì được coi là ưu tiên hướng đến việc đưa Asean thành một trung tâm tăng trưởng của thế giới, qua đó khẳng định vị thế trung tâm Asean trong các mối quan hệ khu vực. Các nhà lãnh đạo Asean đã thông qua 4 văn kiện quan trọng do trụ cột kinh tế trình lên tập trung vào các ưu tiên cốt lõi của Asean trong năm 2023, đó là khu kinh tế xanh, kinh tế số, phát triển hệ sinh thái xe điện, tăng cường an ninh lương thực và dinh dưỡng để ứng phó với các cuộc khủng hoảng. Đây được coi là nền tảng quan trọng giúp Asean có thể nâng cao vị thế của mình và chuẩn bị tốt để hội nhập với các xu thế lớn của thế giới. Thủ tướng cùng đoàn Chính phủ của Việt Nam đã có 12 cuộc tiếp xúc song phương với các nước Asean cũng như các đối tác quan trọng để thảo luận về các chương trình hợp tác kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực chống biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, an ninh năng lượng, kinh tế sáng tạo, kinh tế số rồi sản xuất xanh. Đây là tiền đề để giúp các bộ, ngành và các doanh nghiệp của các nước Asean và đối tác có thể thúc đẩy hơn nữa hợp tác kinh tế trong thời gian tới”.

Cùng với nỗ lực hiện thực hóa ASEAN là tâm điểm của tăng trưởng, đây không chỉ là khát vọng mà còn là sứ mệnh của ASEAN nhằm bảo đảm tốt hơn, hiệu quả hơn môi trường hợp tác và phát triển cho 680 triệu người dân khu vực. ASEAN đã có những bước chuyển trong chiến lược hợp tác, cả nội khối và với các đối tác, đó là chuyển đổi trong nhận thức, chuyển dịch trong tiếp cận và chuyển hướng trong hành động. Các xu thế lớn của thời đại cùng hệ lụy đa chiều từ các diễn biến phức tạp ở khu vực và thế giới đặt ra yêu cầu cấp thiết cho tất cả các nước, trong đó có ASEAN, phải đổi mới, sáng tạo, chủ động và nhanh chóng thích ứng trước mọi cơ hội và thách thức.

Cùng với đó, Hội nghị Cấp cao đã xem xét, ghi nhận Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 xác lập khuôn khổ chiến lược của ASEAN trong 20 năm tới. Với các định hướng trải rộng trên trụ cột chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội, tầm nhìn 2045 mở ra những hy vọng cho sự chuyển mình của ASEAN, hướng đến một ASEAN “tự cường, sáng tạo, năng động và lấy người dân làm trung tâm”.

Về các mối quan tâm đến cộng đồng, đến văn hóa xã hội của Asean, Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc dung cho biết: “Việt Nam  đã góp một phần rất quan trọng vào cộng đồng chung của văn hóa xã hội Asean và góp phần vào thành công rất lớn của Asean cấp cao lần thứ 43. Cụ thể là chúng ta đã đưa ra 5 tuyên bố và 21 văn kiện khác nhau. Các tuyên bố này tập trung vào những vấn đề đang nổi lên như vấn đề bảo vệ lao động di cư; Vấn đề phát triển hòa nhập cho người khuyết tật, bình đẳng giới; Vấn đề phát triển và chăm sóc gia đình giáo dục mầm non; Tăng cường trợ giúp xã hội; rồi cấu trúc lại y tế khu vực; thúc đẩy khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu, cũng như các chương trình cam kết ngày càng cao của Asean và cùng nhau hợp tác để giải quyết những vấn đề thách thức do đại dịch đã đem lại. Nhưng cũng đồng thời những thách thức phi truyền thống mới đặt ra, trên cơ sở đó đặt lợi ích của người dân lên trên hết, hội nhập trong khu vực và đặc biệt đối với cộng đồng văn hóa xã hội kỳ này, các nhà lãnh đạo cấp cao đã ra mắt một trung tâm kiểm soát khói mù xuyên biên giới; Thứ hai là những nhà sáng kiến, những người có nhiều thành tích trong lĩnh vực bảo vệ, phát huy quyền năng phụ nữ cũng như thanh niên thì đây là vấn đề rất lớn trong hoạt động Asean lần thứ 3 này”.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các Hội nghị liên quan. Thủ tướng đã có các bài phát biểu quan trọng tại tất cả các Hội nghị, mang tới ASEAN và các đối tác nhiều thông điệp, định hướng và sáng kiến thiết thực nhằm củng cố tiến trình xây dựng Cộng đồng và tăng cường quan hệ với các đối tác.

Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết: "Thủ tướng Chính phủ đã chuyển tải ba thông điệp lớn, rất quan trọng tới các nước đối tác. Thứ nhất, các nước Asean cùng các nước đối tác cần tăng cường hợp tác nỗ lực để giữ vững Asean là tâm điểm của tăng trưởng kinh tế khu vực và thế giới, trong đó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh các nước sẽ cùng phải nỗ lực tháo gỡ những rào cản, những điểm nghẽn, nhất là về chính sách và thể chế. Bên cạnh đó, cần duy trì và tăng cường thiết lập mới các chuỗi cung ứng và tận dụng tối đa các Hiệp định thương mại tự do. Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì một môi trường hòa bình, ổn định, an ninh để có thể tạo tiền đề cho quá trình phát triển. Thủ tướng cũng nhấn mạnh yêu cầu đối với tất cả các nước Asean cần coi đây là trách nhiệm và nỗ lực tự thân của các nước Asean. Đề nghị các nước đối tác cùng chia sẻ những nỗ lực này của Asean và củng cố gắng để lan tỏa những chuẩn mực ứng xử, cũng như là những nguyên tắc hành động của Asean như đã được nêu trong Hiến chương Asean, cũng như các văn kiện nền tảng khác của Asean".

Đặc biệt, tại các hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ quan điểm rằng: ASEAN cần xác định bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, là trách nhiệm và nỗ lực tự thân của chính ASEAN. Muốn vậy, các nước ASEAN phải nêu cao tinh thần đoàn kết, độc lập, tự chủ và tự cường bằng cả lời nói và hành động.

"Asean cần củng cố và tăng cường đoàn kết nội khối, càng khó khăn thì càng phải đoàn kết giữ vững nguyên tắc lập trường quan điểm chung của Asean giữ vững cân bằng chiến lược trong quan hệ giữa Asean với các đối tác để chúng ta vừa tranh thủ được những lợi thế của các nước có thể hỗ trợ chúng ta, đồng thời hóa giải được những khó khăn có thể đến bất cứ lúc nào. Asean cần duy trì cam kết lâu dài về mở rộng thị trường, thúc đẩy thương mại và đầu tư, nhất là trong nội khối; Asean cần tăng cường đường hội nhập khu vực sâu rộng hơn về khai thác tốt hơn các thế mạnh của nhau nhằm nắm bắt các cơ hội trong nền kinh tế toàn cầu, nhất là các động lực tăng trưởng mới và công bằng tiến bộ xã hội và bảo vệ môi trường cần phải thúc đẩy, quan điểm của chúng tôi không hy sinh công bằng xã hội; Không hy sinh tiến bộ xã hội, không hy sinh an sinh xã hội, bảo vệ môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần, tức là phát triển nhanh nhưng phải bền vững; Kiên định các cách tiếp cận toàn cầu, cách tiếp cận toàn dân, kêu gọi sự đoàn kết quốc tế", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Cùng với đó, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cùng các Lãnh đạo trao đổi sâu rộng về các vấn đề khu vực và quốc tế, tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN. Trong vấn đề Biển Đông, Thủ tướng nhấn mạnh bảo vệ hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông vừa là lợi ích, vừa là trách nhiệm của tất cả các nước, đề nghị thúc đẩy thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và phấn đấu đạt được Bộ Quy tắc COC thực chất, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, kêu gọi các đối tác ủng hộ lập trường của ASEAN, cùng ASEAN bảo đảm môi trường thuận lợi cho đàm phán COC.

Bám sát tinh thần cốt lõi “lấy người dân làm trung tâm, mục tiêu, động lực” của tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. Thủ tướng nhấn mạnh định hướng phát triển đồng đều và bền vững, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, tiểu vùng. Nhân dịp này, Thủ tướng thông báo Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN về phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm, nhằm bổ trợ cho các diễn đàn, cơ chế chính thức của ASEAN, tạo cơ hội trao đổi rộng rãi về các ý tưởng, sáng kiến cho hợp tác khu vực, góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN tự cường và bền vững.

Để nâng tầm hợp tác giữa ASEAN với các đối tác, Thủ tướng đề nghị tập trung đẩy mạnh giao thương, đầu tư, kết nối doanh nghiệp, ổn định chuỗi cung ứng, hỗ trợ tiếp cận thị trường của nhau; mong muốn các đối tác hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hàng hóa của Việt Nam và các nước ASEAN.

Hướng tới tương lai bền vững, Thủ tướng đề nghị các cơ chế hợp tác của ASEAN mở rộng các lĩnh vực tiềm năng, như chuyển đổi số, kinh tế số, thương mại điện tử, chuyển đổi năng lượng, tài chính xanh, công nghệ xanh… nhằm tạo thêm xung lực cho tăng trưởng bao trùm, hướng tới phát triển bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Thủ tướng cũng đề nghị các đối tác phối hợp thúc đẩy các khuôn khổ hợp tác Mê Công, đóng góp hiệu quả cho phát triển bền vững tiểu vùng Mê Công.

Thủ tướng nhấn mạnh chuyển đổi các cơ cấu kinh tế, hướng tới xây dựng nền kinh tế số, phát triển kinh tế xanh, áp dụng kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ là những định hướng, phù hợp, đúng đắn, huy động nguồn lực bằng hình thức hợp tác công-tư. Theo đó, Thủ tướng đề nghị các nước cần phối hợp chặt chẽ với nhau, phát huy các tư duy mới, phương thức mới và công nghệ mới trong quá trình chuyển đổi sâu sắc này.

Trong lần này, Thủ tướng đã có gần 20 cuộc gặp gỡ, tiếp xúc với lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế tham dự hội nghị, góp phần tăng cường quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác, đưa hợp tác chính trị-ngoại giao, kinh tế-thương mại-đầu tư, an ninh-quốc phòng, văn hóa-giáo dục, giao lưu nhân dân… ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, thực chất. Các đối tác đều đánh giá cao kết quả phát triển kinh tế-xã hội, điều hành của Chính phủ Việt Nam trong thời gian qua. Các đối tác cũng đánh giá ngày càng cao vai trò năng động và những đóng góp tích cực của Việt Nam tại ASEAN và khu vực.