Thủ tướng: Lãnh đạo địa phương ven biển phải chịu trách nhiệm nếu để khai thác hải sản bất hợp pháp

Chiều nay 28/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) lần thứ 5; quyết tâm gỡ “Thẻ vàng” IUU của EC.

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến giữa đầu cầu trụ sở Chính phủ với điểm cầu 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển. Dự hội nghị có các thành viên Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có biển; lãnh đạo các hiệp hội sản xuất, xuất khẩu thủy hải sản. 

Với quyết tâm gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” tại đợt thanh tra lần thứ 5 của Đoàn Thanh tra của EC dự kiến vào tháng 10/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết: Theo Chương trình công tác Đoàn Thanh tra EC sẽ sang Việt Nam kiểm tra lần thứ 5 vào tháng 10/2024. Để chuẩn bị tiếp và làm việc với Đoàn Thanh tra của EC đạt kết quả tốt nhất, sớm gỡ cảnh báo "Thẻ vàng”; Thủ tướng đề nghị người đứng đầu các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương có liên quan thống nhất nhận thức, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, hành động quyết liệt để thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, khẩn trương hoàn thành việc khắc phục các tồn tại, hạn chế.

Thủ tướng đề nghị, quán triệt các nội dung, nhiệm vụ và ý kiến chỉ đạo của Ban Bí thư tại Chỉ thị số 32-CT/TW, Nghị quyết số 52/NQ- CP của Chính phủ đảm bảo đúng tiến độ; Lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nhiệm vụ của cơ quan đơn vị mình; gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng chức năng.

Tập trung cao điểm nguồn lực ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; đặc biệt tại các tỉnh Kiên Giang, Cà Mau, Bình Định...; tăng cường lực lượng công an, biên phòng phối hợp với chính quyền cơ sở (xã/phường/thị trấn) tại các địa bàn trọng điểm: vừa tuyên truyền vận động, vừa kịp thời phát hiện, ngăn chặn từ sớm, từ xa tàu cá, ngư dân có ý định đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Triển khai thực hiện có hiệu quả vừa tuyên truyền, vận động, vừa áp dụng triệt để quy định tại Nghị quyết số 04/2024/NQ- HĐTP ngày 12/6/2024 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản.

Thủ tướng giao các Bộ: Công an, Quốc phòng chủ trì, phối hợp với các địa phương điều tra, khởi tố, truy tố, xét xử nghiêm khắc 100% các vụ việc liên quan đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; ngắt, gửi, vận chuyển thiết bị VMS, môi giới, móc nối và các hành vi vi phạm nghiêm trọng theo quy định tại Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP.

Thủ tướng đề nghị, Bộ NN&PTNT (Cơ quan Thường trực BCĐQG về IUU) tiếp tục tổ chức các Đoàn công tác kiểm tra, giám sát tình hình triển khai các quy định chống khai thác IUU; theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn, báo cáo kịp thời kết quả thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU; Tham mưu, đề xuất cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xử lý nghiêm trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân, lực lượng chức năng có liên quan không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao, dung túng, tiếp tay cho hành vi khai thác IUU; Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng, chuẩn bị kỹ chương trình, kế hoạch, nội dung tổng thể làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 5; chuẩn bị kỹ các phương án đảm bảo tốt nhất, không để bị động, bất ngờ ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của cả nước; Thành lập tổ công tác chuyên biệt cho việc kiểm tra IUU.

Thủ tướng yêu cầu, Bộ Quốc phòng tiếp tục tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các vùng biển giáp ranh với các nước Malaysia, Thái Lan, Indonesia... ngăn chặn, xử lý kịp thời tàu cá có dấu hiệu vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Chỉ đạo lực lượng biên phòng các tỉnh nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến; kiên quyết kỷ luật nghiêm các đồn, trạm biên phòng tuyến biển để tàu cá không đủ điều kiện xuất, nhập bến tham gia hoạt động khai thác thủy sản; các lực lượng chức năng trực thuộc dung túng, tiếp tay cho hành vi khai thác IUU.

Thủ tướng giao Bộ Công an chỉ đạo lực lượng công an khẩn trương điều tra, truy tố, xét xử các tổ chức, cá nhân liên quan đến môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; gửi, vận chuyển thiết bị VMS trên tàu cá khác để vi phạm khai thác bất hợp pháp; Chủ trì, phối hợp với các tỉnh: Khánh Hòa, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Định và các địa phương có liên quan tiếp tục điều tra, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến hành vi hợp thức hóa hồ sơ cho lô hàng xuất khẩu sang thị trường Châu Âu được EC phát hiện tại đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023.

Bộ Ngoại giao chỉ đạo đại sứ quán Việt Nam tại các nước có liên quan kịp thời thu thập thông tin nước sở tại bắt giữ, xử lý tàu cá, ngư dân Việt Nam do vi phạm khai thác bất hợp pháp, cung cấp kịp thời cho lực lượng chức năng trong nước điều tra, xử phạt nghiêm theo quy định.

Bộ Tư pháp khẩn trương nghiên cứu, tham mưu bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản đối với Chi cục trưởng các Chi cục thuộc Sở NN&PTNT có chức năng quản lý nhà nước về thủy sản hoặc thực hiện chức năng, nhiệm vụ về kiểm ngư theo quy định của pháp luật, hoàn thành, báo cáo Thủ tướng trong tháng 9/2024.

Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ NN&PTNT và các bộ, ngành, địa phương có liên quan làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các đơn vị cung cấp thiết bị VMS, cung cấp dịch vụ vệ tinh cho thiết bị VMS trên tàu cá không đảm bảo theo quy định; nếu do lỗi của đơn vị cung cấp phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại (nếu có) cho người dân.

Thủ tướng yêu cầu, người đứng đầu các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, rà soát toàn bộ các vụ việc vi phạm khai thác IUU từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 đến nay, trước hết tập trung các vụ việc ngắt, gửi, vận chuyển thiết bị VMS, vượt ranh giới trên biển; môi giới, móc nối, vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài...; tiếp tục điều tra, xác minh, kiên quyết xử phạt dứt điểm các trường hợp vi phạm; hoàn thành, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện trong tháng 9/2024.

Tập trung tối đa nguồn lực, điều động, tăng cường lực lượng tại địa phương, đặc biệt là chính quyền cơ sở (xã/phường/thị trấn) tại các địa bàn trọng điểm, phối hợp chặt chẽ với lực lượng biên phòng, công an vừa tuyên truyền, vận động, vừa kịp thời ngăn chặn, xử lý từ sớm, từ xa tàu cá, ngư dân có ý định vi phạm, đặc biệt là tại các tỉnh Kiên Giang, Cà Mau, Bình Định, Bà Rịa Vũng Tàu...

Thủ tướng yêu cầu, các tỉnh: Kiên Giang, Bình Định, Cà Mau tiếp tục để xảy ra tình trạng tàu cá của địa phương vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài từ đầu năm 2024 đến nay, tổ chức kiểm điểm nghiêm túc, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, lực lượng chức năng có liên quan; hoàn thành, báo cáo Thủ tướng kết quả trong tháng 9 năm 2024.

Khẩn trương hoàn thành công tác quản lý đội tàu, đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, đánh dấu tàu cá, cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm cho tàu cá, xử lý dứt điểm tàu cá “03 không”; xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan chậm trễ trong việc cấp giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá theo quy định.

Kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản khai thác; kiên quyết xử lý trách nhiệm Ban quản lý cảng cá, Văn phòng thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng cá để tàu cá vi phạm khai thác IUU ra vào cảng, bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác mà không xác minh, xử lý theo quy định.

Tiếp tục rà soát, thực hiện nghiêm túc công tác xác nhận, chứng nhận truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác; kiên quyết, dứt khoát xử lý hình sự hành vi hợp thức hóa hồ sơ cho các lô hàng xuất khẩu sang thị trường Châu Âu. Tỉnh Khánh Hòa tiếp tục chỉ đạo, phối hợp Bộ Công an và các địa phương có liên quan như Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Định…. điều tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp có liên quan trên địa bàn liên quan đến việc “hợp thức hóa hồ sơ" cho lô hàng xuất khẩu được phát hiện tại đợt thanh tra lần thứ 4 theo khuyến nghị của EC.

Thủ tướng yêu cầu, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản, các doanh nghiệp thủy sản nghiêm túc thực hiện quy định IUU; nghiêm cấm hành vi thu mua, chế biến, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác IUU; nghiêm cấm hành vi móc nối với các tổ chức, cá nhân có liên quan hợp thức hóa hồ sơ cho các sản phẩm thủy sản khai thác vi phạm IUU để xuất khẩu sang thị trường châu Âu; chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong điều tra, xác minh, xử lý nghiêm, triệt để các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thủy sản làm ăn phi pháp, hợp thức hóa hồ sơ, tiếp tay, dung túng cho hành vi IUU.

Hội nghề cá Việt Nam tiếp tục đồng hành, tích cực vận động hội viên gương mẫu, thực hiện tốt các quy định về phòng, chống khai thác IUU; kịp thời động viên các tấm gương điển hình, người tốt việc tốt; kịp thời phản ánh, tố giác các hành vi vi phạm khai thác IUU.

Các Ban, Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm túc các ý kiến chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; của Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về IUU về chống khai thác IUU để đón và làm việc với Đoàn Thanh tra EC đạt kết quả tốt nhất, sớm gỡ “Thẻ vàng” IUU. Chuẩn bị kế hoạch kỹ chương trình, nội dung, kế hoạch làm việc với Đoàn Thanh tra lần thứ 5; chuẩn bị kỹ các phương án đảm bảo tốt nhất, không để bị động, bất ngờ ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của cả nước.

"Đề nghị các bộ, ngành, địa phương liên quan, các lực lượng chắc năng, cấp uỷ, chính quyền cơ sở, đặc biệt là người đứng đầu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo 03 nhiệm vụ trọng tâm: giám sát, quản lý chặt chẽ các đội tàu không để vi phạm IUU, xử lý dứt điểm tàu cá “3 không”: không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép. Rà soát phân loại, xử lý nghiêm những cá nhân, tập thể vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước, theo hình thức hành chính và hình sự; Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, truy xuất nguồn gốc tận cùng sai phạm; sai phạm ở đâu, người nào sai phạm, trách nhiệm ở đâu phải làm đến cùng, xử lý đúng người, đúng việc, tạo xu thế, phong trào xử lý nghiêm việc này; đây là trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền, các đoàn thể chính trị xã hội", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Thủ tướng yêu cầu, nếu địa phương nào không có sự chuyển biến trong thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU trong thời gian tới, tiếp tục để xảy ra các sai phạm, không hoàn thành các nhiệm vụ được giao, Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển phải chịu trách nhiệm trước Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo chỉ đạo tại Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52/NQ-CP của Chính phủ và Nghị quyết 04 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao.

Thủ tướng mong các Bí thư cấp uỷ, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp, các lực lượng cơ sở phát huy vai trò trách nhiệm, tinh thần yêu nước, thương dân, vừa thực hiện nghiêm các quy định của Đảng, pháp luật, vừa phải nhân văn tạo việc làm, sinh kế cho nhân dân; giáo dục người dân có ý thức trách nhiệm với quê hương, đất nước và chính mình. Thủ tướng đề nghị  "không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm"; đã ra quân là chiến thắng. Đây là trách nhiệm của chúng ta, danh dự của đất nước, quyền và lợi ích chính đáng của đất nước, của các chủ thể liên quan; "chỉ bàn làm, không bàn lùi", phải quyết tâm gỡ "Thẻ vàng" IUU.