Thủ tướng: Xây dựng kịch bản chống dịch và phát triển KT-XH phải lắng nghe ý kiến DN

Dự hội nghị tại trụ sở Chính phủ cùng Thủ tướng Phạm Minh Chính còn có các Phó Thủ tướng Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tổ chức, doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp. Dự hội nghị tại đầu cầu 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố; lãnh đạo các sở, ban, ngành, tổ chức, doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp tại các địa phương. 

Từ khi dịch COVID-19 bùng phát, lây lan ảnh hưởng đến doanh nghiệp, Chính phủ đã có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Trong đó có Nghị quyết số 86/NQ-CP và Nghị quyết 105/NQ-CP của Chính phủ về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong bối cảnh dịch COVID-19. Ngoài ra còn có nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp theo các Nghị quyết khác của Chính phủ như chính sách về thực hiện linh hoạt các quy định về phòng, chống dịch COVID-19; về hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động; chính sách giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và các chính sách tài khóa khác; chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao năng lực cạnh tranh.

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cảm ơn doanh nghiệp Việt Nam luôn đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và nhân dân trong công cuộc chống dịch và phát triển kinh tế, xã hội.

"Cuộc họp này xoay quanh vấn đề thích ứng thế nào để cho chúng ta vừa phải chống dịch thành công và vừa phải khôi phục và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Nếu chỉ tập trung chống dịch không thì chúng ta hết nguồn lực và ngược lại. Vì vậy, càng khó khăn, càng phức tạp, càng nhạy cảm thì càng phải đoàn kết, càng dân chủ, phát huy trí tuệ sáng tạo của nhân dân, lắng nghe ý kiến của nhau để vượt qua khó khăn, thách thức."

Thủ tướng nhấn mạnh: “Chúng ta phải tìm cách để thích ứng với đại dịch, tiếp tục có những cuộc trao đổi. Tôi tin rằng một cuộc trao đổi không thể giải quyết hết mọi vấn đề. Ví dụ như các cuộc trao đổi lần trước. Ví dụ như các cuộc trao đổi của Chính phủ với các cộng đồng doanh nghiệp thì cứ từng bước tháo gỡ, lắng nghe ý kiến của nhau, tôn trọng nhau để cùng nhau tìm ra giải pháp, trên cơ sở kinh nghiệm chúng ta đã có trong phòng chống dịch 2 năm vừa qua, kinh nghiệm tham khảo được của quốc tế, kinh nghiệm của các quý vị đại biểu, chúng ta cùng nhau bàn bạc để tìm ra một giải pháp vừa chống dịch tốt, vừa phát triển kinh tế”.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Kế hoạch đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết việc triển khai các chính sách, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp thời gian qua đã được cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận và đánh giá cao, góp phần giảm bớt những khó khăn mà doanh nghiệp đang phải gánh chịu, giúp doanh nghiệp có thể duy trì, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh và việc làm cho người lao động.

Theo Báo cáo khảo sát của VCCI về NQ 105: 91,5% doanh nghiệp được khảo sát đã biết đến Nghị quyết 105/NQ-CP; 81% DN cho biết chính sách tại NQ 105 là kịp thời; 89% nhận thấy các mục tiêu của NQ là phù hợp; 81,4% cho biết các nhiệm vụ giải pháp sẽ giúp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của DN, HTX hiệu quả.

Tuy nhiên, qua theo dõi và tổng hợp các kiến nghị phản ánh của cộng đồng doanh nghiệp cho thấy vẫn còn một số hạn chế, tồn tại trong khâu thực thi các chính sách, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp. Việc triển khai một số chính sách còn cứng nhắc, thiếu thống nhất ở một số địa phương, gây khó khăn cho đối tượng hỗ trợ.

Tỷ lệ doanh nghiệp tiếp cận được với chính sách hỗ trợ về thuế, tín dụng, cho vay ưu đãi còn thấp do thủ tục còn phức tạp, một số điều kiện chưa phù hợp.  Vấn đề các doanh nghiệp tiếp tục kiến nghị nhiều nhất là việc khẩn trương có hướng dẫn áp dụng các điều kiện tổ chức sản xuất an toàn trong tình hình mới và kế hoạch mở cửa của các địa phương để doanh nghiệp có thể chủ động phương án sản xuất kinh doanh.

Về kiến nghị, đề xuất, ông Nguyễn Chí Dũng nêu rõ 6 kiến nghị, đặc biệt đề xuất các địa phương: Khẩn trương xây dựng và công bố kế hoạch phục hồi kinh tế/kế hoạch mở cửa trong tình hình mới. Đồng thời, cùng với doanh nghiệp, chủ động nghiên cứu, thống nhất phương án, điều kiện tổ chức sản xuất, kinh doanh an toàn, thích ứng với diễn biến dịch bệnh ở địa phương và điều kiện thực tế của doanh nghiệp; hạn chế tối đa đóng cửa toàn nhà máy.

Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng Chương trình phục hồi kinh tế bền vững đến năm 2023, bảo đảm triển khai các giải pháp thích ứng với lộ trình kiểm soát dịch bệnh, trong đó tập trung phục hồi các ngành, lĩnh vực trọng tâm của địa phương, gắn với đảm bảo an sinh xã hội, hỗ trợ kịp thời người lao động và các đối tượng chính sách bị tác động bởi dịch bệnh, đầu tư nâng cao năng lực hệ thống y tế công cộng.

Tăng cường đối thoại giữa doanh nghiệp và chính quyền địa phương nhằm tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp và đánh giá thực chất quá trình xử lý các kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp.

Về phía cộng đồng doanh nghiệp và hiệp hội: Càng khó khăn càng phải nêu cao tinh thần dân tộc, đoàn kết thống nhất, chung sức đồng lòng, phát huy tính chủ động, tự lực, tự cường, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức; liên kết, hỗ trợ lẫn nhau, tương thân tương ái, hợp tác chia sẻ (ví dụ như chia sẻ đơn hàng, hàng đổi hàng, sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của nhau, mua hàng trả chậm…)

Chủ động đổi mới mô hình sản xuất kinh doanh, tái cấu trúc doanh nghiệp trên nền tảng số, thông qua chuyển đổi số; nâng cao năng suất, sức cạnh tranh; quan tâm đến việc giữ chân người lao động, sắp xếp, cơ cấu lại lao động hợp lý; đầu tư hơn nữa cho công nghệ, đổi mới thiết bị, mạnh dạn ứng dụng công nghệ mới, giải pháp mới trong sản xuất kinh doanh; tạo chuẩn giá trị mới, quan tâm hơn đến phục vụ người dân và nhu cầu trong nước; mở rộng thị trường, tiến tới tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Trong đó, cần lưu ý, trong khủng hoảng, công nghệ, thiết bị thường rẻ hơn rất nhiều so với thời điểm thông thường, đây chính là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam.

Giúp Chính phủ giữ được ổn định kinh tế, xã hội, môi trường đầu tư hấp dẫn, tích cực hiến kế cho chính quyền các cấp để xây dựng kế hoạch mở cửa của từng địa phương; đóng góp sáng kiến cho Chương trình phục hồi kinh tế, trong đó có các nội dung liên quan đến phục hồi cho khu vực doanh nghiệp, phát huy sức mạnh toàn dân tộc vượt qua giai đoạn khó khăn, thách thức hiện nay.

Chủ động nghiên cứu, đánh giá thách thức và thời cơ của ngành, lĩnh vực, kịp thời chia sẻ, hướng dẫn, hỗ trợ tư vấn cho doanh nghiệp hội viên và ngành hàng; tăng cường tính liên kết giữa các doanh nghiệp hội viên, hợp tác cùng phát triển.

Tại hội nghị, đa số các đại biểu doanh nghiệp đồng tình với chủ trương của Chính phủ trong điều hành và hỗ trợ doanh nghiệp. Bên cạnh đó các đại biểu đã đưa ra những đề xuất kiến nghị liên quan đến nhiều vấn đề như các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, các giải pháp thích ứng với dịch bệnh và phát triển-kinh tế.

Về giao thông, đại diện doanh nghiệp Việt Nam nêu ý kiến: “Cần phải đưa ra các giải pháp cho "dòng máu" giao thông chảy xuyên suốt từ cấp tỉnh, thành phố Trung ương và địa phương, chứ không thể hôm nay ở chỗ này đưa ra quan điểm này mai đưa quan điểm khác, như vậy "dòng máu" giao thông không xuyên suốt, kể cả giao thông hàng không, đường thủy. Nếu TP.HCM mở cửa, các địa phương khác không mở cửa  cũng không giải quyết được vấn đề gì. Các nhà máy khu vực đồng bằng Sông Cửu Long 80% doanh nghiệp có cán bộ quản lý ở TP.HCM, bây giờ không đi lại được, có mở cửa dưới ĐBSCL mà không có lãnh đạo quản trị điều hành thì cũng không thể giải quyết được”.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng đánh giá cao các ý kiến, tâm huyết của cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước để cùng nhau ứng phó với đại dịch Covid-19, tháo gỡ khó khăn, duy trì sản xuất kinh doanh. Đồng thời, ghi nhận sự trao đổi thẳng thắn của đại diện các Bộ, ngành, địa phương, đi vào đúng vấn đề doanh nghiệp đang phải đối mặt hiện nay và thời gian tới.

Trong thời gian tới, tình hình dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp, Thủ tướng yêu cầu phải linh hoạt, thích ứng an toàn với đại dịch để phục hồi phát triển kinh tế, ổn định lại sản xuất kinh doanh trong bối cảnh mới. Thủ tướng yêu cầu: Các bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt các giải pháp của Đảng, Nhà nước đã ban hành. Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhanh chóng xây dựng các kịch bản phục hồi nền kinh tế, cụ thể hóa đến từng ngành, lĩnh vực, địa phương. Đồng thời, chính bản thân doanh nghiệp cũng cần phải xây dựng kế hoạch phục hồi sản xuất kinh doanh cho mình để chủ động, sẵn sàng chuyển sang trạng thái hoạt động mới.

 “Chúng tôi cũng mong cộng đồng doanh nghiệp thực sự là trung tâm, là chủ thể trong phòng chống dịch và phát triển kinh tế xã hội, đầu tư góp ý để đột phá về thể chế, nhất là các vướng mắc về pháp luật trong quá trình tổ chức thực hiện, đầu tư để nâng cao tăng năng suất lao động, các yếu tố tổng hợp phục vụ chuyển đổi số. Rất mong cộng đồng doanh nghiệp cố gắng đóng góp cho Chính phủ, tăng cường đầu tư theo phương thức hợp tác công tư, nhất là về hạ tầng chiến lược; góp ý thẳng thắn để giảm các thủ tục hành chính, thủ tục nào nên cần, thủ tục nào không cần, đồng thời tham gia nhiều hơn để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển ngành công nghiệp dược để chủ động ứng phó với mọi tình huống. Qua đây các doanh nghiệp tái cấu trúc lại doanh nghiệp để phù hợp với tình hình”- Thủ tướng nhấn mạnh.

Các địa phương tăng cường phối hợp với các Bộ, cơ quan trung ương để đổi mới cách làm, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi nhất để doanh nghiệp ổn định sản xuất kinh doanh, tăng cường các hoạt động hỗ trợ, thu hút lao động quay trở lại... và quan trọng nhất là phải chia sẻ, đồng hành cùng doanh nghiệp trong những giai đoạn khó khăn này.

“Các bộ, các ngành, các địa phương trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, tôi đề nghị chủ động tích cực để xử lý các vấn đề cho doanh nghiệp trên tinh thần luật pháp, trên tinh thần chủ trương của Đảng, nhưng phải linh hoạt tổ chức thực hiện sao cho có hiệu quả, phù hợp với tình hình cụ thể chứ không cứng nhắc, không cực đoan và xây dựng chiến lược với kịch bản chống dịch cho phát triển kinh tế xã hội, lấy ý kiến đóng góp của doanh nghiệp,  để chính sách đưa ra phù hợp và được sự đồng tình hưởng ứng của doanh nghiệp thì sẽ hiệu quả hơn. Tập trung cải cách hành chính, chống gây phiền hà sách nhiễu, gây ách tắc cho doanh nghiệp, đề nghị các bộ, các ngành quán triệt tinh thần này, chúng ta phải lắng nghe, phải tiếp thu, cái gì chưa đúng, chưa phải thì phải giải thích, giải trình lại”- Thủ tướng nói.

Đối với Hiệp hội doanh nghiệp, doanh nghiệp Thủ tướng yêu cầu, đổi mới và sáng tạo để tìm ra cơ hội trong thách thức, xoay chuyển và thích ứng. Tận dụng mọi lợi thế của cách mạng công nghiệp lần thứ tư để bảo đảm an toàn dịch bệnh, an toàn sản xuất vì sự nghiệp chung của đất nước, thực hiện chuyển đổi số để thích ứng linh hoạt trong trạng thái hoạt động mới.

Đặc biệt về vấn đề hợp tác công tư Thủ tướng yêu cầu: "Chúng ta cần phải đẩy mạnh hợp tác công tư, rất mong các doanh nghiệp, cộng đồng doanh nhân nghiên cứu để chúng ta đề xuất hợp tác công tư. Từ thực tiễn tôi thấy bất kể cái gì cũng có thể hợp tác công tư được, và trong lúc này cần phải tháo gỡ khó khăn là đầu tư cho phát triển hạ tầng, đầu tư cho chuyển đổi số, đầu tư cho cơ hội để chúng ta phát triển năng lượng giảm phát thải carbon, đầu tư cho năng lượng tái tạo. Đây là những lĩnh vực mà chúng tôi rất mong về hợp tác công tư phải đẩy mạnh hơn nữa và kể cả trong nâng cao năng lực y tế. Tinh thần là những gì người dân làm được, doanh nghiệp làm được mà làm tốt hơn thì Nhà nước không làm. Nhà nước chỉ làm những việc liên quan đến đảm bảo an ninh quốc phòng, đảm bảo cân đối lớn, mất an toàn về phát triển ổn định kinh tế xã hội, ổn định kinh tế vĩ mô".

Liên quan đến chính sách của công nhân và doanh nghiệp, Thủ tướng đã chỉ rõ những hạn chế bất cập, đặc biệt trong vấn đề nhà ở cho công nhân. “Qua những biến động này, liên quan đến đợt dịch này cũng bộc lộ những hạn chế yếu kém, như nhà ở cho công nhân. Chủ trương đã có, bình thường thấy là làm cũng được, không làm cũng được, vì mọi người có thể tự chủ được, nhưng khi có dịch bệnh, để đảm bảo đời sống cho người công nhân thì chúng ta chưa làm chưa tốt. Khi quy hoạch dứt khoát phải quy hoạch nhà ở cho công nhân,  rồi thực hiện các dự án đều phải thực hiện việc này”.

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ, chính quyền địa phương luôn đồng hành, sát cánh, chia sẻ, luôn luôn tạo môi trường thuận lợi nhất và hỗ trợ cao nhất có thể cho cộng đồng doanh nghiệp, người dân trong hoạt động sản xuất kinh doanh, nhất là trong giai đoạn khó khăn này. Thủ tướng Chính phủ đề nghị cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước tiếp tục nêu cao tinh thần vượt khó, tự lực, tự cường, phát huy sức mạnh toàn dân, nỗ lực cùng các cấp, các ngành, vượt qua khó khăn do dịch Covid-19 gây ra./.