Trải qua 56 năm tồn tại và phát triển, ASEAN hiện đang tự tin hướng về phía trước với tầm nhìn dài hạn đến năm 2045. Để được có một ASEAN ổn định và phát triển như hiện nay không thể thiếu đóng góp lớn của Việt Nam. Đây là khẳng định của Tổng Thư ký ASEAN Kim Kao Hourn trong cuộc trả lời phỏng vấn với phóng viên VOV tại Indonesia nhân dịp ASEAN tròn 56 năm tuổi.

ASEAN tự tin hướng về phía trước

PV: Xin ông cho biết thông điệp của Ngày ASEAN 8/8 năm nay là gì, đặc biệt trong bối cảnh khu vực và thế giới đối mặt với nhiều thách thức?

Tổng Thư ký ASEAN: 2023 là một năm quan trọng đối với ASEAN. Các nhà lãnh đạo ASEAN đã có cuộc họp tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 42 vào tháng 5 năm nay tại Indonesia.

Đúng với chủ đề của năm ASEAN 2023 là "ASEAN tầm vóc - tâm điểm của tăng trưởng", tôi nghĩ rất phù hợp và đúng đắn cho ASEAN vào thời điểm hiện nay cũng như thế giới. ASEAN không những cần tiếp tục tập trung vào việc duy trì hòa bình, ổn định và an ninh trong ASEAN, mà còn cần phải tập trung vào các chương trình nghị sự thúc đẩy thịnh vượng cho người dân khu vực.

Vấn đề tăng trưởng ở đây là tăng trưởng kinh tế, đầu tư, thương mại du lịch và các ngành khác giúp thúc đẩy chung cho cộng đồng ASEAN.

PV: Ông có thể đánh giá những kết quả chính đạt được trong 56 năm tồn tại và phát triển của ASEAN, đặc biệt trên 3 trụ cột Cộng đồng ASEAN?

Tổng Thư ký ASEAN: Những kết quả chính đạt được có lẽ trước tiên đó là duy trì an ninh và ổn định trong khu vực. Thứ hai là việc mở rộng thành viên với tiến trình kết nạp Timo Lester, về cơ bản giúp toàn bộ khu vực Đông Nam Á trở thành một cộng đồng chung. Đây thực sự là một trong những kết quả đáng ghi nhận của ASEAN.

Ngoài Đại diện 10 nước thành viên trong ASEAN tại Jakarta cũng có 95 đại diện các nước tại ASEAN cho thấy sự lớn mạnh của ASEAN trên khía cạnh ngoại giao toàn cầu.

Thứ ba là sự kết nối trong khuôn khổ ASEAN. Có nhiều sự kết nối hơn giữa các nước thành viên khi các công dân có thể được miễn thị thực, đi lại tự do trong khuôn khổ ASEAN. Chúng ta cũng thấy người dân đang được hưởng lợi từ cộng đồng ASEAN và điều này cần được tăng cường hơn nữa.

Trên lĩnh vực kinh tế, các nước đang hướng đến thị trường chung với cộng đồng kinh tế mở rộng sẽ giúp mang lại nhiều lợi ích. ASEAN có FTA với nhiều nước đối tác như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc... ASEAN cũng đang tiếp tục đàm phán với các quốc gia khác như Canada... để thúc đẩy các hiệp định kinh tế, đưa ASEAN là điểm sáng trên bản đồ toàn cầu và quan trọng hơn là mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng và người dân.

Bất chấp những thách thức mà chúng ta đang phải đối mặt tôi tin rằng nhân dịp 56 năm thành lập, ASEAN đang ngày càng trở nên đoàn kết mạnh mẽ, tất nhiên tiếng nói và vai trò cũng ngày càng quan trọng hơn. Còn nhiều thách thức nhưng đó là điều hoàn toàn bình thường của bất kỳ một tổ chức khu vực nào. Chúng ta một mặt vẫn đạt được những thành tựu nhưng cũng phải đối mặt với thách thức.

PV: ASEAN đang đối mặt với thách thức trong và ngoài, theo ông những định hướng nào cho ASEAN trong thời gian tới để hoạt động hiệu quả hơn, thích ứng hơn trong khi vẫn duy trì sự đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN?

Tổng Thư ký ASEAN: Có những ý kiến cho rằng tiến trình quyết định của ASEAN đưa ra khá chậm chạp nhưng tôi nghĩ quyết định phải dựa trên đồng thuận và tham vấn - đây là điều tối quan trọng đối với ASEAN. Đó cũng là những gì đã mang lại cho chúng ta một ASEAN ngày nay với 56 năm tồn tại và phát triển.

ASEAN có sự cân bằng và công bằng giữa các quốc gia thành viên. Tất nhiên không thể phủ nhận cần cải thiện những cơ chế khác nhau. Có nhiều cơ chế trong ASEAN, giữa các nước thành viên cũng như đối tác. Vì vậy một mặt chúng ta cần tiếp tục xem xét những gì cần cải thiện để hoạt động hiệu quả hơn trong khi cũng phải tôn trọng những quy tắc Hiến chương đã được nhất trí giữa 10 nước ASEAN. Quan trọng hơn là làm thế nào có thể giải quyết các thách thức trong và ngoài bằng việc tham vấn, thảo luận nhiều hơn.

Ban Thư ký ASEAN sẽ phối hợp các nỗ lực để phục vụ lợi ích của các nước thành viên cũng như thúc đẩy hợp tác với các đối tác để ủng hộ chương trình nghị sự của ASEAN. Tăng cường hội nhập ASEAN, kết nối ASEAN và đảm bảo lợi ích ASEAN sẽ tiếp tục được thúc đẩy.

Tôi có thể nói rằng ASEAN tự tin hướng về phía trước, đó là lý do tại sao ASEAN đang tiếp tục thúc đẩy Tầm nhìn dài hạn đến năm 2045.

Việt Nam luôn đóng góp tích cực cho ASEAN

PV: Việt Nam gia nhập ASEAN vào năm 1995. Ông đánh giá thế nào về những đóng góp của Việt Nam trong khối cũng như vai trò và vị thế của Việt Nam hiện nay trong ASEAN?

Tổng Thư ký ASEAN: Việt Nam trở thành thành viên của ASEAN từ năm 1995 và trong quá trình 28 năm qua ASEAN cũng đạt được nhiều kết quả. ASEAN có sự đoàn kết, mở rộng thành viên và Việt Nam luôn đóng vai trò và đóng góp tích cực cho ASEAN.

Việt Nam không chỉ tham gia mà còn đóng góp tích cực cho ASEAN theo nhiều cách khác nhau đặc biệt thông qua các nỗ lực xây dựng trụ cột cộng đồng ASEAN cũng như mối quan hệ với các đối tác bên ngoài. Việt Nam tham gia tất cả các cơ chế của ASEAN và đóng vai trò quan trọng trong việc cùng các quốc gia thành viên khác tuân thủ và đảm bảo Hiến chương ASEAN hoạt động hiệu quả.

Đối với hòa bình và an ninh khu vực, chúng tôi cũng cần sự ủng hộ của tất cả các quốc gia thành viên và Việt Nam luôn là quốc gia thực hiện rất tốt điều này.

Trong lĩnh vực kinh tế, Việt Nam có dân số đông và nền kinh tế phát triển nhanh. Việt Nam cũng có nhiều thỏa thuận kinh tế song phương với nhiều nước trên thế giới, đóng góp đáng kể vào bức tranh kinh tế chung của ASEAN.

Việt Nam cũng có những dấu ấn của mình trong ASEAN, với 3 lần giữ  vai trò Chủ tịch ASEAN đạt được những kết quả đáng khích lệ. Việt Nam cũng giữ vị trí vai trò điều phối với một số nước đối tác và đều thực hiện hiệu quả. 

Việt Nam cũng là ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Với tư cách là một thành viên ASEAN, Việt Nam luôn thúc đẩy tiếng nói, gia tăng lợi ích cho các quốc gia ASEAN.

Một lần nữa tôi xin nhấn mạnh đóng góp của Việt Nam rất quan trọng trong ASEAN.

PV: Xin cảm ơn ông.