Việt Nam tăng cường quan hệ thực chất với Cuba và Haiti

Kết thúc tham dự Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân lần thứ ba tại La Hay, Hà Lan từ ngày 24-25/3, nhận lời mời của Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Cuba Raul Castro Ruz, Thủ tướng Haiti Laurent Lamothe, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Phu nhân cùng Đoàn Đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ thăm chính thức nước Cộng hòa Cuba từ ngày 26- 28/3 và thăm chính thức Cộng hòa Haiti ngày 28-29/3 tới. 

Chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhằm củng cố mối quan hệ truyền thống với Cuba, tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác, đầu tư, thương mại với Haiti.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Cuba Raul Castro Ruz trong buổi hội kiến tháng 7/2012 tại Hà Nội (Ảnh: VGP)

Đối với Cuba, Việt Nam có mối quan hệ anh em thân thiết, tin tưởng lẫn nhau. Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (2/12/1960), quan hệ đoàn kết, ủng hộ và hợp tác toàn diện anh em Việt Nam – Cuba không ngừng được củng cố, phát triển.

Cuba là nước đi đầu trong phong trào nhân dân thế giới ủng hộ cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất và xây dựng đất nước của Việt Nam; quan tâm thúc đẩy quan hệ mọi mặt với Việt Nam, nhất là trên các lĩnh vực có thế mạnh như nông nghiệp, xây dựng, giáo dục, y tế, công nghệ sinh học, giao thông, văn hóa – thể thao…

Hai bên duy trì trao đổi thường xuyên đoàn các cấp thăm lẫn nhau, nổi bật trong những năm gần đây là các chuyến thăm Cuba của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (6/2007), Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (9/2009), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (8/12/4/2012)..,các chuyến thăm Việt Nam của nguyên Chủ tịch Phidel Castro (2/2003), Chủ tịch Raul Castro Ruz (7/2012)…

Năm 2010, hai bên tổ chức nhiều hoạt động trong thể kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Cuba (2/12/1960 – 2/12/2010). Năm 2013, hai nước phối hợp tổ chức tại Quảng Trị và Quảng Bình lễ kỷ niệm 40 năm chuyến thăm Vùng Giải phóng miền Nam của Lãnh tụ Phidel và 50 năm ngày thành lập Ủy ban Cuba Đoàn kết với miền Nam Việt Nam (9/1973 – 9/2013).

Ngoài ra, hai nước luôn duy trì cơ chế hoạt động của Ủy ban liên Chính phủ thường niên, tăng cường trao đổi đoàn các cấp/ngành nhằm tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước.

Kỳ họp lần thứ 30 Ủy ban Liên chính phủ Việt Nam – Cuba tại Havana (9/2012) và Kỳ họp lần thứ 31 tại Hà Nội (9/2013) đã tập trung trao đổi các nội dung hợp tác nông nghiệp, cung cấp gạo, giáo dục, y tế, xây dựng, công nghệ sinh học…, khẳng định sự nhất trí cao tiếp tục đưa mối quan hệ hợp tác phát triển thực chất, hiệu quả hơn, phù hợp với tình hình cụ thể mỗi nước. Hai bên đã thống nhất nội dung Chương trình nghị sự Kinh tế trung hạn giữa hai Chính phủ để ký kết trong thời gian tới.

Hiện tại Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Cuba ở khu vực châu Á. Kim ngạch thương mại hai nước năm 2011 đạt 274 triệu USD, 9 tháng đầu năm 2013 đạt 203,7 triệu USD (Việt Nam xuất 198,2 và nhập 5,5 triệu USD).

Tuy quan hệ kinh tế, thương mại còn khiêm tốn, nhưng quan hệ về chính trị, văn hóa giữa hai nước hết sức sâu sắc bởi nó được dựa trên tình cảm quốc tế vô sản trong sáng, được vun đắp bởi hai nhà lãnh tụ vĩ đại Chủ tịch Hồ Chí Minh và Jose Marti.

Cách Cuba chỉ khoảng 80km, Haiti là một đất nước tuy chưa phát triển nhưng có nhiều tiềm năng có thể hợp tác. So với Cuba, Haiti thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam muộn hơn. Tuy nhiên, kể từ khi quan hệ ngoại giao được thiết lập vào ngày 26/9/1997 đến nay, hai nước đã nỗ lực phát triển hợp tác ở lĩnh vực được coi là thế mạnh của mỗi nước.  

Thủ tướng Nguyễn tấn Dũng và Thủ tướng Haiti Laurent Lamothe ký Tuyên bố chung Việt Nam-Haiti trong chuyến thăm chính thức Việt Nam (tháng 12/2012) của Thủ tướng Haiti. Ảnh: VGP

Hiện nay, Đại sứ quán Việt Nam tại Cuba kiêm nhiệm Haiti. Tháng 12/2013, Haiti chính thức mở Đại sứ quán và cử Đại diện thường trú tại Hà Nội. Do điều kiện chính trị, an ninh và kinh tế của Haiti và khoảng cách địa lý giữa hai nước nên quan hệ song phương chưa phát triển nhiều. Hai nước duy trì quan hệ hợp tác tốt tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương.

Thủ tướng Haiti Laurent Lamothe thăm Việt Nam vào tháng 12/2012. Đây là chuyến thăm cấp cao đầu tiên của Haiti tới Việt Nam và cũng là chuyến thăm cấp cao đầu tiên giữa hai nước. Năm 2013, hai nước bắt đầu trao đổi nhiều đoàn các cấp, đặc biệt chuyến thăm Haiti lần này của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, cũng là chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Việt Nam tới Haiti, hứa hẹn mở ra giai đoạn phát triển mới trong quan hệ hai nước.

Hai nước hy vọng sau chuyến thăm Haiti của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lần này quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước sẽ sôi động hơn. Năm 2010, Tập đoàn Viettel và Tổng Công ty truyền thông Haiti (Teleco S.A) lập liên doanh viễn thông NATCOM S.A với tổng vốn đầu tư ban đầu là 100 triệu USD (Viettel góp 60% và Teleco S.A góp 40%), khai trương mạng và đi vào hoạt động ngày 7/9/2011.

Dự kiến trong chuyến thăm lần này tới Cuba và Haiti, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ gặp gỡ, trao đổi các biện pháp tăng cường quan hệ giữa hai bên, chứng kiến lễ ký một số văn bản hợp tác quan trọng, trong đó có văn bản hợp tác kinh tế giữa Việt Nam-Cuba trong vòng 5 năm tới, văn bản hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, xây dựng…

Chuyến thăm lần này tới Cuba và Haiti của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thể hiện sự coi trọng đặc biệt của Việt Nam đối với các nước có quan hệ truyền thống ở khu vực Mỹ Latin. Bên cạnh đó, cũng thể hiện đường lối ngoại giao rộng mở của Việt Nam, mong muốn củng cố, tăng cường mối quan hệ với các nước trên thế giới vì lợi ích của mỗi dân tộc, sự phát triển chung của khu vực và thế giới./.