Cửa khẩu số đem lại nhiều lợi ích cho người dân và doanh nghiệp

Những kết quả đáng khích lệ

Mô hình cửa khẩu số đang đem lại nhiều lợi ích cho người dân và doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lào Cai.

Trong đó, mô hình cửa khẩu số đã hoạt động thông suốt tại Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế đường bộ Lào Cai cho hoạt động xuất nhập cảnh đối với khách du lịch và cư dân biên giới; còn tại Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Kim Thành đã lắp đặt hệ thống, đang triển khai thí điểm với các phương tiện vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu.

“Mô hình cửa khẩu số đã góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động lưu thông biên giới, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương”, Thượng tá Nguyễn Trọng Tuệ, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lào Cai nhận định.

Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lào Cai là một trong những cửa khẩu đường bộ đầu tiên trong cả nước lắp đặt Hệ thống Xuất nhập cảnh tự động ngay từ năm 2019.

Thiếu tá Đào Văn Ninh, Trạm trưởng Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lào Cai cho biết: “Chúng tôi đã được Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng trang bị hệ thống Cổng kiểm soát tự động, 1 bộ cho luồng xuất cảnh và 1 bộ cho luồng nhập cảnh. Mở cửa từ 7h sáng đến 22h đêm, ước tính mỗi ngày, lưu lượng xuất nhập cảnh qua Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lào Cai khoảng 6.000 – 7.000 lượt người. Hệ thống Xuất nhập cảnh tự động hiện vẫn đang hoạt động rất tốt, tạo thủ tục thông thoáng, tiện lợi cho người dân muốn xuất/nhập cảnh. Sắp tới, chúng tôi sẽ tiếp tục được trang bị thêm 1 cặp Cổng kiểm soát tự động nữa; và sẽ cố gắng đồng bộ các trang thiết bị để triển khai ứng dụng hộ chiếu điện tử gắn chip”.

Người dân muốn tham gia xuất nhập cảnh tự động cần đăng ký với cán bộ Biên phòng để lấy sinh trắc học (vân tay và nhận diện khuôn mặt), sau đó, cán bộ biên phòng sẽ cấp mã vạch.

Khi đi qua Cổng kiểm soát tự động, chỉ cần đặt giấy tờ vào máy kiểm tra sẽ qua cửa thứ nhất, đến cửa thứ hai thì đặt dấu vân tay và nhìn vào camera để nhận diện khuôn mặt, nếu hợp lệ thì Cổng kiểm soát tự động sẽ tự động mở cửa để làm thủ tục xuất cảnh hoặc nhập cảnh cho người dân.

Hệ thống máy tính của Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lào Cai kết nối liên thông với phần mềm xuất nhập cảnh của Cục Cửa khẩu – Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng và với Cục Xuất nhập cảnh - Bộ Công an. Khi một người dân tham gia xuất nhập cảnh ở đây thì dữ liệu sẽ truyền về Cục Cửa khẩu và Cục Xuất nhập cảnh.

“Với mô hình cửa khẩu số - Hệ thống Xuất nhập cảnh tự động nêu trên, trước đây, thủ tục biên phòng đối với 1 người dân muốn xuất/nhập cảnh mất khoảng 1 phút, bây giờ chỉ khoảng 10 giây”, Thiếu tá Đào Văn Ninh nói.

Tại Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Kim Thành, mô hình cửa khẩu số bắt đầu được triển khai từ tháng 8/2023, hiện vẫn đang trong quá trình hoàn thiện thí điểm.

Mỗi ngày tại đây có khoảng 200 – 220 xe xuất cảnh, 180 – 200 xe nhập cảnh (đợt cao điểm khoảng 230 xe xuất cảnh, hơn 300 xe nhập cảnh). Hàng hóa phổ biến nhất là nông sản, hoa quả từ miền Nam chủ yếu có sầu riêng, xoài, mít, thanh long, chôm chôm…, còn miền Bắc có chuối, sắn lát khô…

Để tham gia mô hình cửa khẩu số, doanh nghiệp phải có tài khoản đăng ký trên hệ thống, trong đó khai báo về hàng hóa, mã số thuế, biển số xe… Khi phương tiện (xe tải) đi vào cửa khẩu, trên nền tảng cửa khẩu số sẽ hiển thị thông tin phương tiện. Lực lượng Biên phòng kiểm tra và đánh dấu vào nền tảng cửa khẩu số, sau đó barie sẽ tự động mở để phương tiện di chuyển vào bãi chờ làm thủ tục xuất cảnh và khu vực chờ xuất cảnh.

Tại bãi chờ xuất cảnh, lực lượng Biên phòng kiểm tra thực tế về người và phương tiện, hàng hóa nếu đầy đủ theo quy định của pháp luật thì sẽ tiến hành đóng dấu và cho xuất cảnh.

Theo Đại úy Hoàng Minh Du, Phó Trạm trưởng Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Kim Thành, mô hình cửa khẩu số đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp:  “Hệ thống cửa khẩu số liên thông kết nối nên doanh nghiệp ngồi ở nhà cũng biết phương tiện của mình, đang ở vị trí đang chờ làm thủ tục hay đang ở vị trí chờ xuất cảnh. Thời gian từ vị trí phương tiện chờ làm thủ tục xuất cảnh đến khi xuất cảnh chỉ khoảng chưa tới 1 phút”.

Tiếp tục hoàn thiện hệ thống

Theo Thượng tá Nguyễn Trọng Tuệ, tới nay, quá trình triển khai mô hình cửa khẩu số cơ bản tiến triển thuận lợi, song vẫn có một số tồn tại, hạn chế liên quan tới nhiều cấp, nhiều ngành.

Chẳng hạn câu chuyện kết nối dữ liệu. Có những dữ liệu Bộ đội Biên phòng không thể kết nối liên thông với hệ thống của các ngành chức năng khác như hải quan, ban quản lý cửa khẩu… vì liên quan tới an ninh quốc phòng.

“Chúng tôi rất mong các cấp lãnh đạo sẽ có những chủ trương lớn, sát với tình hình thực tiễn ở các cửa khẩu, đảm bảo tính liên thông kết nối với các cơ quan, ban, ngành chức năng cùng thực hiện nhiệm vụ trên cửa khẩu thì triển khai mới đồng bộ và hiệu quả được. Đặc biệt, cần phải gắn với tình hình thực tiễn ở từng cửa khẩu, từng địa phương để có thể vận dụng phù hợp”, Thượng tá Nguyễn Trọng Tuệ đề xuất.

Tại Trạm Biên phòng cửa khẩu Kim Thành, Đại úy Hoàng Minh Du băn khoăn trước hiện trạng hạ tầng: Ở các vị trí barie đã trang bị camera AI nhận diện biển số nhưng chưa sử dụng được vì chưa đồng bộ được từ ứng dụng đến camera AI và barie; chưa tích hợp được trên ứng dụng cửa khẩu số. Đặc biệt, vẫn có hiện tượng nghẽn mạng, mất điện. Những lúc xảy ra sự cố như vậy, lực lượng Biên phòng vất vả hơn vì vừa phải viết tay vừa phải nhập lại dữ liệu trên hệ thống.

“Hiện tại trên nền tảng cửa khẩu số, chúng tôi chỉ biết được tên lái xe thôi chứ không biết những thông tin liên quan tới lái xe đó, chẳng hạn như ở địa chỉ nào… Chúng tôi rất muốn thời gian tới có thể tích hợp được vào cơ sở dữ liệu dân cư để nắm bắt đầy đủ thông tin hơn về người điều khiển phương tiện xuất nhập cảnh. Bởi vì người điều khiển phương tiện có thể liên quan tới đối tượng bị cấm xuất cảnh hoặc nhập cảnh. Nếu thông tin cập nhật đầy đủ thì chúng tôi sẽ xác minh dễ hơn và nhanh hơn, công tác kiểm soát người ra vào cửa khẩu sẽ chặt chẽ hơn”, Đại úy Hoàng Minh Du bày tỏ.

Triển khai Quyết định số 15 của Thủ tướng Chính phủ về thủ tục biên phòng điện tử, thời gian qua, cán bộ, chiến sĩ của Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lào Cai đã tích cực tuyên truyền cho các công ty lữ hành về lợi ích của thủ tục biên phòng điện tử, chẳng hạn như có thể khai báo từ ngày hôm trước, chủ động hơn và nhanh hơn khi làm thủ tục…

“Tới nay,  đã có 8 tài khoản thủ tục biên phòng điện tử được cấp cho các công ty lữ hành. Trong khi thực tế ở Lào Cai có khoảng 40 công ty lữ hành. Chúng tôi đang cố gắng tuyên truyền vận động để cấp cho tất cả các công ty. Có những doanh nghiệp lữ hành chỉ kinh doanh thị trường du lịch nội địa, nhưng cũng nên đăng ký để khi nào tham gia các hoạt động liên quan xuất nhập cảnh thì sử dụng tài khoản đấy để khai báo. Thủ tục cấp tài khoản biên phòng điện tử rất đơn giản. Đại diện các công ty chỉ cần mang giấy tờ cá nhân, giấy tờ thể hiện tính pháp lý của doanh nghiệp đến là sẽ được xác nhận, cấp tài khoản”, Thiếu tá Đào Văn Ninh chia sẻ thêm.