Mô hình đào tạo cá nhân hoá: Biến “tiềm năng” thành “tài năng”

Chắp cánh những giấc mơ và đam mê khoa học, nghệ thuật  

Nguyễn Tử Minh, học sinh lớp 12B1, Trường Trung học Vinschool The Harmony (Hà Nội), vừa trúng tuyển vào ngành Sinh học, Đại học Cambridge, Anh Quốc. Đây được xem là thành tựu đáng mơ ước với bất kỳ học sinh nào tại Việt Nam bởi Cambridge luôn nằm trong top 3 đại học uy tín và “khó tính” nhất thế giới. Tuy nhiên, nhìn bảng thành tích “đẹp như mơ” của Tử Minh, ai cũng phải công nhận kết quả đó là hoàn toàn xứng đáng.

Khi mới tham gia Trung tâm GATE (Trung tâm Tư vấn và phát triển tài năng của Vinschool), Tử Minh chỉ đơn thuần là một cậu bé lớp 8 có niềm đam mê đặc biệt với bộ môn Sinh học. Chỉ trong ba năm, với sự đồng hành, hướng dẫn của các chuyên gia hàng đầu, Minh đã tham gia vào ba nghiên cứu lớn. Trong đó, đề tài “Vai trò của một số gen mã hoá protein quan trọng đối với kiểu hình và khả năng gây bệnh của loài nấm mucor circinelloides” được chọn để trình bày tại Hội nghị Công nghệ Sinh học Toàn quốc được tổ chức cuối năm 2021 vừa qua. Nghiên cứu này đã góp phần tạo tiền đề cho việc tìm kiếm các liệu pháp điều trị triệt để bệnh nấm đen mucormycosis. Đây là căn bệnh nhiễm trùng do nấm sợi phổ biến thứ ba trên thế giới, với tỉ lệ tử vong cao từ 50 đến 80%.

Tại Trung tâm GATE, có rất nhiều học sinh được trao cơ hội phù hợp và đã thành công xác định được hướng đi cho tương lai của mình như Tử Minh. Ở khía cạnh nghệ thuật, Trịnh Minh Ngọc, 18 tuổi, vừa tham gia Art Talk “Gen Z và hành trình theo đuổi Mỹ thuật” với tư cách học sinh tài năng lĩnh vực Mỹ thuật Trung tâm GATE. Tại hội thảo, như một họa sỹ dày dặn kinh nghiệm, Minh Ngọc đã giải đáp những thắc mắc của các bạn học đồng trang lứa liên quan đến định hướng ngành học, nghề nghiệp phù hợp khi theo đuổi bộ môn Mỹ thuật.   

Trước đây, hội họa đối với Minh Ngọc mới chỉ dừng lại ở sở thích, chưa có định hướng phát triển cụ thể. Từ khi được hỗ trợ bởi các chuyên gia, họa sỹ do Trung tâm GATE mời giảng dạy, nữ sinh được tiếp cận nhiều chất liệu nghệ thuật mới, biết cách lên ý tưởng cho một tác phẩm hoàn chỉnh.

“Em nhận ra vẽ không chỉ là cầm cọ, tô màu. Thay vào đó, tác phẩm cần thể hiện được ý đồ của người vẽ, mỗi chi tiết phải có ý nghĩa nào đó”, Ngọc nói.

Không chỉ khoa học, nghệ thuật, học sinh tại GATE Center liên tiếp khẳng định mình tại nhiều lĩnh vực khác. Cuối tháng 11/2021, ba học sinh tài năng nhóm STEM - Robotics gồm Nguyễn Duy Phong, Nguyễn Huyền Kha, Đặng Quang Minh đã đại diện Việt Nam giành giải cao trong vòng chung kết cuộc thi Olympic Robot Quốc tế (World Robot Olympiad - WRO), sau khi xuất sắc đạt chức Vô địch toàn quốc bảng B2.

Nguyễn Ngọc Thuỷ Linh, học sinh tài năng lĩnh vực Khoa học Xã hội, cũng được trao giải Vàng Thế giới ở hạng mục Phim (lứa tuổi trung học) của cuộc thi Nhận thức về Biển - Bow Seat 2021. Tham gia Trung tâm GATE khi còn là học sinh lớp 6 với niềm yêu thích kể chuyện và mối quan tâm đặc biệt tới môi trường, Thủy Linh đã được tạo điều kiện để biến đam mê của mình thành hành động. Với tác phẩm chủ đề “Mực nước biển dâng” (Water Rising), Thủy Linh mang tới Bow Seat 2021 thước phim cực kỳ chuyên nghiệp và ý nghĩa nhằm kêu gọi xã hội chung tay hành động vì môi trường.

Một điểm chung mà chúng ta có thể nhận thấy được từ câu chuyện của những học sinh này chính là các em đều mang trong mình tiềm năng và ước mơ trong một lĩnh vực cụ thể. Việc được tạo điều kiện tiếp cận với những cơ hội và mô hình giáo dục phù hợp chính là điểm khác biệt đã giúp các em “khai phá” tiềm năng của mình.

Đào tạo tài năng theo mô hình cá nhân hóa

Với phương châm lấy học sinh làm trọng tâm và cá nhân hóa giáo dục, đồng thời ghi nhận nhu cầu học tập đặc biệt của học sinh tài năng, GATE Center được Hệ thống Giáo dục Vinschool thành lập năm 2018 nhằm cung cấp cho học sinh một môi trường lý tưởng để phát triển tối đa tài năng. 

“Học sinh tài năng với những khả năng đặc biệt cần một chương trình học đề cao sự phân hóa, tăng cường thử thách, đi kèm với những dịch vụ đặc thù. Trung tâm GATE đã nỗ lực đáp ứng nhu cầu thực tế, cấp thiết này của các em”, cô Trịnh Khánh Huyền, Điều phối Trung tâm GATE, nói.

Khi tham gia chương trình đào tạo tại Trung tâm GATE, mỗi học sinh có một Kế hoạch phát triển cá nhân (Advanced Learning Plan - ALP), được xây dựng thông qua sự phối hợp của các chuyên gia, nhà trường, gia đình và học sinh. ALP được thiết kế với các chương trình học chuyên biệt, hoạt động ngoại khóa, các cuộc thi trong nước cũng như quốc tế để phù hợp với mục tiêu, mong muốn của chính các em và gia đình. Đặc biệt, một học sinh có thể được hỗ trợ bởi 2-3 cố vấn, vừa dạy kiến thức và kỹ năng.

Trong trường hợp học sinh đặt mục tiêu tham gia các cuộc thi trong nước và quốc tế, các chuyên gia tại Trung tâm GATE sẽ giúp các em trau dồi kiến thức và hoàn thiện những kỹ năng phù hợp.

“Tuy nhiên, lựa chọn đi thi hay không phụ thuộc hoàn toàn vào nguyện vọng của học sinh. Với những em không có định hướng tham dự các cuộc thi, Trung tâm sẽ có nhiều hình thức hỗ trợ, đào tạo khác nhau để phục vụ nhu cầu phát triển của các em”, cô Trịnh Khánh Huyền cho hay.

Sau 4 năm hoạt động, Trung tâm GATE đã gặt hái nhiều “trái ngọt”. Tử Minh khẳng định, ở tuổi 15-17, bạn bè ít có cơ hội tiếp cận hoặc được tạo điều kiện theo đuổi đam mê khoa học như em.

“Không chỉ giúp em phát triển bản thân, những nghiên cứu mà em được tham gia trong quá trình học tập tại Trung tâm GATE còn là điểm cộng lớn trong hồ sơ du học của em”, Tử Minh tiết lộ.

Còn với Minh Ngọc, sau khi Art Talk “Gen Z và hành trình theo đuổi Mỹ thuật” khép lại, nữ sinh đang thực hiện dự án nghệ thuật cá nhân với sự hỗ trợ từ các hoạ sĩ nhiều năm kinh nghiệm. Thời gian tới, em sẵn sàng với hành trình theo đuổi chuyên ngành Thiết kế đồ họa chuyên nghiệp tại một trường đại học có tiếng trên thế giới.

Thiên tài Vật lý Einstein từng nói: “Nếu bạn đánh giá một con cá qua khả năng trèo cây, nó sẽ sống cả đời mà tin rằng mình thực sự kém cỏi”. Đây chính là một dẫn chứng sống động, phản ánh một nhu cầu thực tế vô cùng cấp thiết về việc những học sinh có tài năng đặc biệt cần một môi trường và chương trình giáo dục riêng, phù hợp với năng lực và nhu cầu riêng của bản thân. Kiên định với triết lý cá nhân hóa giáo dục, GATE Center đã được xem là “bệ phóng” giúp nhiều học sinh theo đuổi ước mơ, khai phá bản thân và tự tin vươn tầm thế giới./.