Những người “Đi từng ngõ, gõ từng nhà”

Năm 1996, chị Nguyễn Thị Lượng nhận quyết định làm các bộ dân số chuyên trách của xã Vĩnh Kim, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Chị lo lắng bởi khi chị nhận công việc này, các chỉ tiêu thực hiện kế hoạch hóa gia đình của xã đạt thấp. Chị đã chịu khó nghiên cứu tài liệu, sách báo, tham gia các lớp tập huấn ngắn hạn, học hỏi những người có kinh nghiệm để bổ sung thêm kiến thức. Trên cơ sở đó, chị đã đến từng gia đình thăm hỏi, hiểu rõ hoàn cảnh và vận động các cặp vợ chồng vợ chồng trong độ tuổi chỉ nên sinh 2 con.

“Nhiều gia đình đẻ đông con vì thiếu hiểu biết. Nhiệm vụ của chúng tôi là tư vấn cho họ để họ hiểu rằng, sinh đông con là vất vả, kinh tế yếu nên không thể cho con ăn học đầy đủ được”- Chị Lượng tâm sự.

Chính nhờ công sức của chị và các cộng tác viên dân số khác mà nhận thức của người dân ngày càng được nâng lên. Hiện Vĩnh Kim là đơn vị đầu tiên của huyện Vĩnh Linh phát động xây dựng làng không có người sinh con thứ 3 trở lên, phấn đấu đến năm 2010 xây dựng mô hình xã không có người sinh con thứ 3 trở lên. Mấy năm trở lại đây, Vĩnh Kim luôn giữ vững tỷ lệ sinh dưới 1%, tỷ lệ sinh con thứ 3 giảm chỉ còn 0,3%, đời sống kinh tế của người dân ngày càng được cải thiện, 100% trẻ em đến trường, tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng chỉ còn 12,4%.

Còn chị Nguyễn Thị Liệu, đã 16 năm làm cán bộ dân số của phường 1, thị xã Đông Hà, chị hiểu rất rõ những khó khăn vất vả trong công tác tuyên truyền vận động. Nhiều gia đình vẫn còn mang nặng tư tưởng trọng nam khinh nữ, muốn có nếp có tẻ; ở nhiều khu phố, cán bộ cấp ủy cũng chưa quan tâm đến công tác dân số. Đặc biệt, có nhiều trường hợp đã cố tình hiểu sai Pháp lệnh Dân số năm 2003 về việc sinh con thứ 3. Thấy rõ điều này, chị Liệu vừa tham mưu cho cấp ủy trong việc ban hành các quy định về thực hiện công tác dân số, vừa tích cực đến từng gia đình phân tích, lý giải và vận động. Chị Nguyễn Thị Liệu cho biết, chị thường xuyên đến gặp các hộ gia đình, các cặp vợ chồng sinh đẻ nhiều. Chị kiên nhẫn vận động để cả chồng lẫn vợ hiểu ra được vấn đề và cùng chị lên trạm y tế của phường để thực hiện biện pháp kế hoạch hoá gia đình.

Không chỉ vận động các gia đình sinh đẻ có kế hoạch, đội ngũ cán bộ chuyên trách và cộng tác viên dân số ở tỉnh Quảng Trị còn làm nhiệm vụ tư vấn, hướng dẫn các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh để làm quen và tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, thực hiện các biện pháp tránh thai hiện đại, phương pháp chăm sóc nuôi dạy con cái. Sự chịu khó, nhiệt tình của họ đã làm cho cộng đồng dân cư có ý thức hơn về công tác dân số.

Chị Trần Thị Hạnh ở xã Gio Hải, huyện Gio Linh tỉnh Quảng Trị cho biết,  gia đình chị là một trong số những gia đình sinh con một bề. Nhưng được sự tư vấn của cộng tác viên dân số, gia đình chị đã nhận thức được không nên sinh con thứ 3, bởi như thế sẽ ảnh hưởng đến kinh tế gia đình và nuôi dạy con cái.

Bà Lê Thị Thanh ở xã Triệu Độ, huyện Triệu Phong khi thấy con cháu của mình cũng như lớp trẻ biết dừng lại ở 2 con, nuôi dạy con ngoan, khỏe phấn khởi nói: “Trước đây có những người sinh đến 5-6 con, kinh tế gia đình họ gặp nhiều khó khăn. Nhưng giờ đây có sự hướng dẫn của cộng tác viên, họ nhận thức được sinh con nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình”.

Theo báo cáo của Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Quảng Trị, tỷ suất sinh năm 2007 là 17,5%₀, nay đã giảm còn 15,5%₀, tỷ lệ các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh con sử dụng các biện pháp tránh thai đạt 85%, tỷ lệ sinh con thứ 3 giảm nhanh. Kết quả này có sự đóng góp không nhỏ của đội ngũ cán bộ làm công tác dân số.

Thấy rõ điều này hiện nay tỉnh Quảng Trị đang chỉ đạo ngành y tế củng cố và kiện toàn đội ngũ này, tổ chức tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, tổ chức gặp mặt, tôn vinh, biểu dương những người đã không quản ngại khó khăn, gian khổ lặng thầm làm việc vì công tác dân số và nhân rộng những tấm gương điển hình./.