Du lịch cộng đồng chiếm vai trò quan trọng trong định hướng phát triển du lịch của Lai Châu. Bà Nguyễn Thị Duyên - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và du lịch tỉnh Lai Châu cho biết, Lai Châu được thiên nhiên ưu đãi nhiều cảnh quan tươi đẹp, cùng bản sắc đặc trưng của 20 dân tộc cùng sinh sống là thế mạnh để phát triển du lịch cộng đồng. Trong thời gian qua, Lai Châu xây dựng 16 điểm du lịch thì có 13 điểm du lịch cộng đồng, nổi bật nhất là bản Sin Suối Hồ đã được Hiệp hội Du lịch Việt Nam vinh danh là "Làng du lịch cộng đồng tiêu biểu" năm 2019.

Thực tế trong thời gian qua, du lịch cộng đồng đã cho thấy vai trò động lực phát triển ở nhiều bản làng tại Lai Châu. Với bản Sin Suối Hồ (huyện Phong Thổ), du lịch đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, biến một nơi từng  bị coi là "bản nghiện" thành điểm đến hấp dẫn du khách.

Chị Hảng Thị Sú ở bản Sin Suối Hồ cho biết, khoảng hơn 25 năm trước, rất nhiều người dân trong bản nghiện thuốc phiện và nghiện rượu. Cuộc sống đói khổ, nhiều người chỉ có thể đi đào củ mài ăn qua ngày. Từ năm 2005, chính quyền địa phương quyết tâm thay đổi tư duy cho người dân, tổ chức cai nghiện và thực hiện chương trình nông thôn mới.

Trong quá trình chuyển mình, bản Sin Suối Hồ bắt đầu làm du lịch và coi đây là hoạt động kinh tế chủ chốt. Bà con dân bản chung tay xây dựng “bản 5 không” với tiêu chí: không uống rượu; không hút thuốc (thuốc phiện, thuốc lá, thuốc lào); không xả rác bừa bãi; không có tệ nạn và mâu thuẫn cộng đồng; không có người ăn xin, chèo kéo du khách.

Người dân cùng nhau làm bản làng tươi đẹp hơn, như mang hoa lan, hoa đào trang trí khắp bản, xây dựng những cổng nhà độc đáo hay sửa sang đường đi, giữ sạch các thác nước… Để cùng làm du lịch, dân bản chia nhau thành các tổ nhóm dịch vụ, như tổ nấu ăn, vận chuyển, dệt vải, văn nghệ... phục vụ du khách.

Ông Hoàng Quốc Việt (Công ty thương mại và du lịch Pu Lai Châu) cho biết, Sin Suối Hồ là một trong những điểm du lịch hấp dẫn nhất tại Lai Châu hiện nay, với khí hậu mát mẻ, cảnh quan nguyên vẹn, tự nhiên, ít bị hiện đại hóa cùng người dân thân thiện, dịch vụ tốt. Hầu như du khách lên Lai Châu đều muốn ghé qua Sin Suối Hồ, thường với lịch trình 3 ngày 2 đêm. Đến đây du khách có rất nhiều lựa chọn như đi leo núi, thưởng thức văn hóa, ẩm thực, tham gia các phiên chợ, tìm mua đặc sản địa phương hoặc trải nghiệm cuộc sống nông nghiệp cùng bà con. 

Hàng năm, lượng khách du lịch đến Sin Suối Hồ khoảng 20.000 lượt người, doanh thu khoảng 6 tỷ đồng/năm. Bà Nguyễn Thị Duyên cho biết, dù đang vắng khách du lịch do đại dịch Covid-19, người dân tại Sin Suối Hồ vẫn đang hàng ngày giữ gìn bản làng sạch đẹp, tìm ra những sản phẩm mới để sẵn sàng đón khách sau đại dịch. Từ thành công của Sin Suối Hồ, ông Hoàng Quốc Việt cho rằng mô hình du lịch cộng đồng cần được nhân rộng ra toàn tỉnh, vì Lai Châu còn nhiều bản làng đẹp và giàu tiềm năng phát triển như bản Lao Chải, bản Sì Thâu Chải, bản Thẳm, bản San Thàng…

Vừa qua, UBND tỉnh Lai Châu đã ban hành đề án "Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Lai Châu, giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến 2030". Theo đó, Lai Châu sẽ huy động nguồn lực đầu tư, quản lý, bảo vệ, khai thác và phát huy giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch, góp phần thúc đẩy kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Theo đề án, giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh Lai Châu phấn đấu xây dựng 05 sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với phát triển du lịch cộng đồng, trong đó có ít nhất 01 sản phẩm du lịch đạt sản phẩm OCOP 4-5 sao; xây dựng 01 bản du lịch cộng đồng tiêu biểu quốc gia, tiến tới đề nghị công nhận điểm du lịch cộng đồng ASEAN.

Để đạt được mục tiêu này, tỉnh Lai Châu đầu tư bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống dân tộc Mông bản du lịch cộng đồng Sin Suối Hồ (huyện Phong Thổ) gắn với du lịch sinh thái, nông nghiệp. Bản Sì Thâu Chải (huyện Tam Đường) tập trung phát huy văn hóa truyền thống dân tộc Dao gắn với du lịch mạo hiểm (dù lượn, leo núi). Tại bản San Thàng (thành phố Lai Châu), du lịch cộng đồng gắn với chợ phiên và chợ đêm San Thàng, song song với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa người dân tộc Giáy. Các loại hình du lịch trải nghiệm văn hóa cũng được đẩy mạnh tại bản Vàng Pheo (huyện Phong Thổ) của người Thái và bản Thẳm (huyện Tam Đường) của người Lự./.

Bản làng du lịch cộng đồng sắp quên nghề vì Covid-19

VOV.VN - Không đón du khách nào trong thời gian dài, đồng bào vùng cao hoang mang, lo lắng và mai một kiến thức, kỹ năng về du lịch cộng đồng. Trong bối cảnh khách quốc tế chưa thể phục hồi trong tương lai gần, các bản làng du lịch cộng đồng sẽ phải thay đổi để hướng tới thị trường nội địa.