Vài nét chấm phá về bóng đá Ba Lan

Bài viết sau đây được đăng tải trên trang chủ của Liên đoàn bóng đá châu Âu (www.uefa.com) giới thiệu vài nét chấm phá về nền bóng đá của 1 trong 2 quốc gia đồng chủ nhà Euro 2012. Chúng tôi xin được giới thiệu cùng bạn đọc. 

Văn hóa bóng đá đa dạng

Bầu không khí sôi động mà các CĐV tạo ra trong mỗi trận đấu cấp CLB tại cúp châu Âu, hay những màn cổ vũ đầy màu sắc trên khán đài 2 giải đấu lớn gần nhất mà đội tuyển Ba Lan góp mặt: World Cup 2006 và Euro 2008 là minh chứng sống động cho văn hóa bóng đá lâu đời có tính truyền thống tại Ba Lan. Bằng việc hò hét suốt 90 phút - bất kể đội nhà thắng hay thua, người hâm mộ Ba Lan đã chứng tỏ tình yêu bóng đá không thua kém bất cứ nơi nào. Cờ và biểu ngữ là những vật dụng không thể thiếu, các CĐV cũng thường xuyên thể hiện tính sáng tạo bằng những phong cách cổ vũ mới khó có thể lẫn vào đâu.

Những trận derby truyền thống

Khán đài trong các trận đấu tại Ba La luôn tràn ngập màu sắc.

Văn hóa derby là một trong những nét đặc sắc của bóng đá thế giới, điều này cũng không thể thiếu ở bóng đá cấp CLB Ba Lan. Là quốc gia Đông Âu có nền bóng đá rất phát triển trong quá khứ, Ba Lan có những cặp derby nảy lửa giữa những đội bóng cùng khu vực:

- Trận đấu giữa Legia Warszawa và KKS Lech Poznań được xem là trận derby của Ba Lan, giống các trận đấu giữa Juventus với Inter Milan tại Italia hay Barcelona và Real Madrid tại Tây Ban Nha. Đây là nơi qui tụ những CĐV cuồng nhiệt nhất đất nước.

- Wisła Kraków và MKS Cracovia Kraków – trận derby lâu đời nhất trong lịch sử bóng đá Ba Lan (106 năm) và được xem là như cuộc “Thánh chiến”. Cụm từ “Thánh Chiến” lần đầu tiên được sử dụng để nói về trận đấu giữa 2 đội bóng của người Do Thái ở thành phố Kraków - Makabbi và Jutrzenka. Một hậu vệ của Jutrzenka sau đó chuyển sang chơi cho Cracovia mô tả trận derby giữa Wisła và Cracovia là cuộc “Thánh chiến”. Cụm từ này sau đó được đưa vào một bài hát và trở nên phổ biến trong giới CĐV Wisła và Cracovia.

- Ruch Chorzów và Górnik Zabrze – trận đấu giữa 2 đội bóng hàng đầu vùng Silesia.

- ŁKS Łódź và RTS Widzew Łódź – trận đấu lớn ở Lodz, nơi tổ chức trận đấu đầu tiên trong lịch sử giải Ngoại hạng Ba Lan năm 1927.

- KSP Polonia Warszawa và Legia Warszawa – cuộc so tài giữa 2 đội bóng giàu thành tích nhất thủ đô.

Mê tín là vận may !

Kazimierz Górski, HLV thế hệ Vàng của đội tuyển Ba Lan những năm 70 của thế kỷ 20, có lẽ là con người mê tín nhất trong giới bóng đá nước này khi ông luôn kiêng việc cạo râu một ngày trước mỗi trận đấu. “Có lẽ bởi vì bóng đá là một công việc đầy sức ép, nên chúng tôi cần tạo dựng cho mình chút ít niềm tin, dù nghe ra có vẻ nó hơi kỳ quái” – Jerzy Dudek, cựu thủ môn ĐTQG Ba Lan tâm sự. Bản thân thủ thành từng bắt cho Liverpool và Real Madrid luôn đeo chiếc găng bên trái và đi chiếc tất bên trái trước khi thay đồ trước mỗi trận đấu. Dudek cũng luôn xuất hiện trong một bộ vest chỉnh tề và chiếc cà-vạt đỏ sau mỗi trận mà đội bóng của anh giành chiến thắng trên sân nhà.

Jerzy Dudek – người luôn đeo găng bên trái và tất trái trước mỗi trận đấu.

Thập niên 1970, một biển quảng cáo dao cạo râu cho hãng Zyleta được đặt ở vị trí trang trọng trong sân nhà của CLB Legia Warszawa. Quyết định kỳ lạ và khó hiểu này có lẽ xuất phát từ quan niệm mê tín giữa việc giành chiến thắng trong một trận bóng đá và việc cạo râu. Việc quảng cáo này có giúp Zyleta bán hàng chạy hơn hay không vẫn là một bí mật chưa được công bố, nhưng rõ ràng Legia Warszawa đã được hưởng lợi từ việc này. Nhóm CĐV cuồng nhiệt nhất của CLB đã tụ tập đứng bên dưới tấm biển quảng cáo này, và sự cổ vũ của họ là nguyên nhân dẫn đến chuỗi trận thành công của đội bóng. Cho đến bây giờ, Zyleta (một loại dao cạo lưỡi lớn) đã trở thành biểu tượng cho đội bóng.

Bài hát và những điệu nhảy

ĐTQG Ba Lan.

Có lẽ ít ai biết, bài Quốc ca Pháp “La Marseillaise”, đã được sáng tác dựa trên những điệu dân ca Ba Lan, dù ca từ có nhiều chỗ làm mới, nhưng những đoạn sau đây ý tứ vẫn được giữ nguyên:

- "Nic się nie stało" (Không sao đâu) – câu hát để cổ động mỗi khi đội nhà bị thủng lưới.

- "Idźcie do domu, my nie powiemy nikomu" (Yên tâm về đi, chúng tôi sẽ không kể cho ai đâu) – hát để động viên đối phương và CĐV của họ sau mỗi thất bại.

- "Gramy u siebie" (Chúng ta đang chơi trên sân nhà) – Các CĐV đội khách vẫn hát vậy mỗi khi cảm thấy họ cổ vũ máu lửa hơn CĐV chủ nhà.

- "Jeszcze jeden, jeszcze jeden" (Ghi bàn nữa nào) – hát sau mỗi bàn thắng.

- "Druga strona odpowiada! Kto dziś wygra mecz? – Polska, kto? Polska, kto?
Polska, do boju, do boju, do boju POLSKA" – Ai sẽ thắng trận này? Ba Lan. Ai? Ba Lan. Ai?
Ba Lan. Chiến đấu, chiến đấu đi nào Ba Lan – hát trong mỗi trận đấu của ĐTQG Ba Lan.

Trí tuệ thông thái

Trong ngôn ngữ giao tiếp của người Ba Lan luôn có những cách nói thông minh, dí dỏm.   

- "Sẽ tốt hơn nếu bạn có một HLV dốt nát nhưng may mắn, còn hơn một người tài giỏi nhưng luôn xui xẻo"– Górski, HLV tuyển Ba Lan thời hoàng kim những năm 1970.

- "Quả bóng thì luôn tròn và luôn có 2 cầu môn trên mỗi sân cỏ" – vẫn lời Górski, đơn giản hóa vấn đề mỗi lúc khó khăn.

- "Thà cầm bóng ít mà chơi hiệu quả còn hơn có bóng nhiều mà không biết tạo ra cơ hội" – Zbigniew Boniek, huyền thoại một thời của bóng đá Ba Lan, sau đó từng dẫn dắt ĐTQG, nhấn mạnh đến tính hiệu quả trong lối chơi.

- "Chẳng ai cứu nổi những quả penalty, trừ khi cầu thủ đối phương tự sút ra ngoài" – Jan Tomaszewski, thủ môn Ba Lan những năm 1970.

- "Nếu bạn bị dẫn trước 0-3 sau hiệp 1, đừng có tin vào phép màu, mà hãy tin vào chính bản thân mình! Và hy vọng gặp may mắn trong hiệp 2" – Dudek lý giải nguyên nhân giúp anh và các đồng đội Liverpool lội ngược dòng gỡ hòa 3-3 sau khi bị AC Milan dẫn 3-0 trong hiệp 1 trận chung kết Champions League 2005, sau đó giành chiến thắng nhờ loạt sút luân lưu 11m./.