Chuyện hôm nay: Chỉ thu cũng lỗ

TP.HCM đưa ra thông tin tổng thu phí dừng đỗ ô tô trên lòng đường trong một năm qua chỉ đạt 2 tỷ đồng, trong khi chi phí thực hiện việc thu phí là 10 tỷ, phải bù lỗ 8 tỷ đồng. Thông tin này thực sự khiến công chúng bất ngờ.

Với phí đỗ xe thấp nhất là 20.000 đồng/giờ. Thì số tiền 2 tỷ thu được tương đương với 100 ngàn xe, đỗ trong 1 giờ. Bình quân mỗi ngày chỉ có gần 300 xe ô tô sử dụng dịch vụ đỗ xe lòng đường, đấy là trong trường hợp mỗi ngày chỉ có 1 tiếng đồng hồ.

Đó là con số khiến người ta hoang mang về thị giác của mình khi nhìn các con đường ùn tắc vì xe ô tô chiếm dụng lòng đường làm chỗ đỗ.

Tuy nhiên, điều đáng quan tâm hơn trong câu chuyện này không phải chuyện đếm xe. Nếu thực sự việc kinh doanh lòng đường bết bát thế, khiến thành phố phải bù lỗ, thì mục đích thực sự để biến lòng đường thành chỗ đỗ xe là gì?

TP.HCM lo người dân không có chỗ đỗ xe nên phải bỏ tiền bù lỗ để trông xe cho dân? Có lẽ không ai nghĩ thành phố chi tiền bù lỗ trông giữ xe như một khoản phúc lợi thị dân.

Vậy thì chỉ còn câu hỏi: Nếu tổ chức thu phí mà không đủ chi sao thành phố không bỏ luôn việc thu phí cho nhẹ gánh? Cả người dân và chính quyền đô thị đều tiết kiệm được tiền?

Nhưng mà câu hỏi này cắc cớ quá đỗi!

Rồi thì biết trả lời làm sao?

Bản chất của một hoạt động kinh doanh mà chỉ thu cũng lỗ, chỉ bỏ chi phí quản lý và công cụ thu mà cũng lỗ, không có bất cứ nguyên nhân nào khác, ngoài năng lực quản trị yếu kém. Yếu do yếu hay yếu do không muốn mạnh thì tôi không bàn đến trong khuôn khổ bài bình luận này. Chỉ xin đưa ra một góc nhìn khả dĩ để chấm dứt tình trạng này.

Việc tổ chức thu phí trông giữ xe mà phải bù lỗ 8 tỷ đồng cho thấy đã đến lúc người dân TP.HCM cần thông qua HĐND thành phố yêu cầu chính quyền giải trình về hoạt động thu phí trông giữ xe.

Nếu thành phố xác định hoạt động tổ chức thu phí trông giữ xe là cần thiết thì cần minh bạch việc đấu thầu quyền khai thác để mang lại nguồn thu xứng đáng từ việc kinh doanh lòng đường. Từ đó sẽ tìm kiếm được nhà đầu tư đủ năng lực kinh doanh, vừa có thể thu được lợi nhuận, vừa mang lại nguồn thu cho thành phố.

Hạ tầng giao thông là tài sản của nhà nước, và nhân dân, được đầu tư để phục vụ lợi ích của nhân dân, dù đó là lợi ích về mặt giao thông hay tài chính.

Khi mà lòng đường được sử dụng làm chỗ đỗ xe, người dân đã phải hy sinh lợi ích giao thông, thì không có lý do gì lại phải hy sinh thêm lợi ích tài chính khi thành phố dùng tiền thuế để bù lỗ cho việc trông giữ xe.

Nguyên nhân của việc phải bù lỗ cho hoạt động thu phí đỗ xe, dù là có yếu tố tiêu cực, hay thuần tuý do trình độ quản lý yếu kém thì cũng cần phải có người chịu trách nhiệm./.