Cơ hội phát triển kinh tế tại vùng biên 3 nước rất lớn

Tỉnh Tây Ninh có 240 km đường biên giới giáp Campuchia, hai cửa khẩu quốc tế, nằm ở giao điểm của ba hành lang kinh tế quốc gia và quốc tế. Vị trí đặc biệt đó là điều kiện thuận lợi để Tây Ninh phát triển thương mại biên giới.

Tỉnh đang đặt ra nhiều chính sách cụ thể, mang tính chiến lược để tận dụng những tiềm năng sẵn có, đẩy mạnh thương mại biên giới với Campuchia và Lào.

Doanh nghiệp tư nhân Hùng Diệp tại xã Truông Mít, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh hiện đang là nhà phân phối phân bón với hơn 100 khách hàng là các đại lý, doanh nghiệp, chủ trang trại trong và ngoài tỉnh.

Một góc cửa khẩu quốc tế Xa Mát (H.Tân Biên, Tây Ninh) - Ảnh: G.P

Gần ba năm nay, doanh nghiệp này bắt đầu cung ứng phân bón cho các đối tác ở Campuchia. Ban đầu, công ty chỉ vận chuyển sản phẩm đến cửa khẩu Xa Mát rồi đối tác phía Campuchia đến nhận hàng và phụ trách phân phối. Còn bây giờ, công ty đã được phép phân phối sản phẩm đến tận Campuchia, giảm được một phần chi phí vận chuyển. Tuy nhiên, Hùng Diệp và nhiều doanh nghiệp khác vẫn còn khó khăn vì khâu thông quan kéo dài khiến chi phí đi lại, vận chuyển hàng hóa tăng và khó giao hàng đúng thời hạn.

Bà Đỗ Thị Diệp, Giám đốc doanh nghiệp tư nhân Hùng Việt nói: “Những năm gần đây, công ty liên kết với cửa khẩu nên được đưa hàng qua đến nước bạn, do đó chi phí vận chuyển, bốc vác cũng đỡ hơn. Bên cạnh những thuận lợi, thủ tục giấy tờ khi muốn đưa hàng nhanh gọn vẫn còn chậm. Vì vậy, doanh nghiệp chúng tôi rất mong muốn chính quyền 3 nước nhanh chóng đưa ra thủ tục thông quan nhanh gọn lẹ để công ty đưa hàng qua thị trường các nước cho kịp thời vụ”.

Khó khăn này của các doanh nghiệp cũng đang được tỉnh xem xét, kiến nghị với các Bộ, ngành chức năng để đơn giản hóa thủ tục hành chính. Mặt khác, Tây Ninh đang thực hiện nhiều chính sách kêu gọi đầu tư, hợp tác, cùng khai thác thế mạnh của thương mại biên giới, đặc biệt là mối quan hệ giao thương truyền thống với Campuchia. 

Tỉnh tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp các nước bạn đến khảo sát thị trường, ưu tiên đầu tư vào các dự án thương mại, hạ tầng kinh tế kỹ thuật tại các khu kinh tế cửa khẩu, huyện, xã biên giới để cùng nhau khai thác. Các tỉnh giáp biên của hai phía cũng sẽ xem xét mở các cặp cửa khẩu, đường mòn, xây dựng và phát triển mạng lưới chợ biên giới.

Ông Lê Thành Công, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Tây Ninh cho biết: Tây Ninh nằm trên tuyến đường xuyên á nối qua Bác –xế của Nam Lào và Phnom Penh (Campuchia). Dọc theo tuyến đường này, chúng tôi đang định hướng phát triển về logictics, kho ngoại quan hoặc điểm dừng chân. Tây Ninh có 2 khu kinh tế cửa khẩu thuộc vùng biên giới. Đó là những vùng đặc biệt khó khăn. Vì thế, tỉnh đặc biệt quan tâm để tạo điều kiện tốt nhất vế thuế, thủ tục hành chính và giải phóng mặt bằng cho doanh nghiệp đầu tư vào những vùng này.

Ngoài thủ tục hành chính, hải quan cơ sở hạ tầng chưa hoàn chỉnh cũng là một khó khăn lớn mà tỉnh Tây Ninh và Chính phủ phải giải quyết để thúc đẩy thương mại biên giới cho khu vực này.

Một lợi thế lớn của Tây Ninh là có tuyến đường số 7 từ đây qua các tỉnh Kampong Cham, Kratie, Stung Treng của Campuchia và đến tỉnh Champasak của Lào, dài khoảng 350km. Việc xây dựng và phát triển con đường giao thương Việt Nam - Campuchia - Lào qua cửa ngõ Tây Ninh là rất quan trọng, mang lại hiệu quả kinh tế cho cả 3 nước. Nhưng hiện nay, các doanh nghiệp phía Nam xuất khẩu hàng hoá sang Lào đều phải vượt hơn một ngàn km để qua cửa khẩu Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị, chấp nhận mất thời gian và chi phí vận chuyển. Vì nếu đi qua cửa khẩu tại Tây Ninh, phải qua khoảng 100 km đường rất xấu ở phía Campuchia.

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Cẩm Tú cho biết: Năm 2015 sẽ hình thành cộng đồng kinh tế ASEAN. Việt Nam – Lào và Campuchia là những nước có quan hệ đặc biệt vì thế chúng ta phải đi trước một bước, khai thác tất cả những tiềm năng giữa các nước, đặc biệt là về kết nối giao thông, trước hết là giữa Việt Nam – Lào và Campuchia. Hiện nay việc kết nối giao thông vẫn chưa phát huy hiệu quả. Dọc tuyến đường này cần phát triển trung tâm dịch vụ và thống nhất về thủ tục hành chính. Một tuyến đường đi qua 3 quốc gia, vì thế các quốc gia cần ngồi lại bàn bạc để hợp tác thống nhất.

Bên cạnh đường giao thông chưa được đầu tư, việc xây dựng hạ tầng ở các cặp cửa khẩu giáp ranh với Campuchia đã được ký kết cũng còn chậm. Ông Reach Ra - Phó Quốc vụ khanh Bộ Thương mại Campuchia nói: “Vẫn còn nhiều vấn đề phải phối hợp với nhau như về phát triển co sở hạ tầng, cải cách thủ tục hành chính và đơn giản hóa thủ tục xuất nhập cảnh. Chúng ta phải làm thế nào để hàng hóa, phương tiện và người thuận lợi đi từ Việt Nam sang Campuchia, Lào và một số nước khác. Tôi hy vọng, chúng ta sẽ sớm triển khai việc nâng cấp các cửa khẩu giữa hai nước và tăng thời gian làm việc của lực lượng chức năng tại cửa khẩu.  

Có thể thấy, tiềm năng và cơ hội phát triển kinh tế vùng biên giữa Việt Nam - Lào và Việt Nam - Campuchia trên khu vực cửa ngõ Tây Ninh là rất lớn. Chỉ tính riêng 9 tháng của năm 2013, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Tây Ninh và Campuchia đạt gần 930 triệu USD. Nếu những khó khăn, vướng mắc được nhanh chóng tháo gỡ, cơ sở hạ tầng được đầu tư đúng mức thì việc khai thác hiệu quả tuyến biên mậu này sẽ góp phần đáng kể, đưa kim ngạch xuất khẩu Việt Nam- Lào lên 2 tỷ USD và Việt Nam- Campuchia lên 5 tỷ USD vào năm 2015./.