Đề xuất hạn chế mua bán vàng miếng bằng tiền mặt

Trong bối cảnh giá vàng trong nước "một mình một chợ" với thế giới, nhiều ý kiến cho rằng cần sớm sửa Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý thị trường vàng cho phù hợp với bối cảnh hiện tại sau hơn chục năm nghị định có hiệu lực. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM vừa đưa ra một loạt đề xuất, tham mưu liên quan việc sửa đổi các quy định liên quan đến thị trường vàng, nhằm ổn định giá mặt hàng này.

Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước TP.HCM đánh giá Nghị định 24/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đã mang lại những kết quả tích cực, quan trọng đối với thị trường tiền tệ, ngoại hối, góp phần chống tình trạng "đôla hóa", "vàng hóa" trong nền kinh tế.

Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước TP.HCM cho rằng, nghị định này cũng bộc lộ hạn chế như chênh lệch ngày cao giữa giá thế giới và trong nước, nên cần được sửa đổi. Điều này gây yếu tố tâm lý nhất định đến thị trường, đặc biệt mỗi khi giá kim loại quý biến động mạnh.

Một trong các nội dung được đơn vị này kiến nghị Ngân hàng Nhà nước là có chính sách hạn chế thanh toán, mua bán vàng miếng bằng tiền mặt. Điều này nhằm phòng rủi ro phát sinh trong kinh doanh của các nhà vàng và chống rửa tiền. Chi nhánh này cũng đề xuất có cơ chế quản lý phù hợp, tránh độc quyền, lợi ích nhóm với các doanh nghiệp kinh doanh vàng tự niêm yết giá.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước TP.HCM cũng đề xuất quy định trách nhiệm của các đơn vị liên quan đến quản lý thị trường vàng (gồm cả vàng miếng và sản xuất, gia công vàng trang sức mỹ nghệ). Trong đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với thị trường, đảm bảo kỷ cương, kỷ luật thị trường cũng như kiểm soát tốt nguồn nguyên liệu đầu vào và chất lượng sản phẩm.

Ngoài ra, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra không chỉ phát hiện ngăn ngừa và hạn chế sai phạm phát sinh, mà còn làm cơ sở để chỉnh sửa, bổ sung các quy định của pháp luật về lĩnh vực hoạt động này.

Hiện Nghị định 24/2012/NĐ-CP quy định Ngân hàng Nhà nước quản lý hoạt động xuất nhập khẩu vàng miếng, tuy nhiên từ năm 2014 lại không cấp phép nhập khẩu vàng về để sản xuất vàng miếng khiến nguồn cung vàng nguyên liệu bị hạn chế. Từ đó, đẩy giá vàng SJC có thời điểm cao hơn đến 20 triệu đồng/lượng so với các thương hiệu khác.

Vì vậy, các chuyên gia cho rằng, cần sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng tăng nguồn cung và bỏ độc quyền thương hiệu vàng miếng SJC; cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, nhất là cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nữ trang vàng trong nước khỏi thu gom hàng trôi nổi.

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, Nghị định 24/2012/NĐ-CP quy định Ngân hàng Nhà nước độc quyền vàng miếng, còn vàng trang sức, mỹ nghệ thuộc thị trường, do các cơ quan chức năng quản lý. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước sẽ đánh giá lại vai trò hiện nay của Nghị định 24/2012/NĐ-CP để xem còn hiệu quả hay không.

"Nhiều chuyên gia cũng cho rằng đã đến lúc xem xét lại vàng miếng SJC so với những loại vàng khác, thương hiệu khác. Mục tiêu cuối cùng phải đạt được là quản lý thị trường vàng để không ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô và đảm bảo quyền lợi của 100 triệu người dân", Phó Thống đốc Đào Minh Tú khẳng định.