Vay gói 30.000 tỷ đồng: Xét bảng lương làm chậm tốc độ giải ngân

Cá nhân có thu nhập chưa chịu thuế theo quy định của luật mới được vay gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng. Đó là nội dung đáng chú ý trong văn bản mà Bộ Xây dựng gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam mới đây, về việc hướng dẫn triển khai cho vay hỗ trợ nhà ở theo Thông tư 17/2014. Quy định này sẽ giúp giải ngân gói tín dụng 30.000 tỷ đồng đúng đối tượng, nhưng có thể tạo điểm nghẽn trong việc đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đã rất chậm chạp.

Theo văn bản hướng dẫn của Bộ Xây dựng, người lao động có thu nhập thấp quy định tại Thông tư 17/2014 là người làm việc tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, hoặc lao động tự do tại khu vực đô thị có mức thu nhập không phải đóng thuế thu nhập cá nhân.

Như vậy, cá nhân thu nhập trung bình tối đa 9 triệu/tháng, 18 triệu/ tháng đối với hộ gia đình mới được vay từ gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng để mua nhà. Song thực tế, các ngân hàng chỉ giải ngân cho những cá nhân, hộ gia đình có tổng thu nhập trên 15 triệu đồng/tháng, thu nhập càng cao càng có nhiều cơ hội được vay tiền.

Ông Richard Leech, Giám đốc điều hành Công ty bất động sản CBRE Việt Nam cho rằng, quy định này nhằm mục đích tốt là chống hiện tượng đầu cơ và đem lại cơ hội cho người thu nhập thấp.

Tuy nhiên, việc chứng minh thu nhập vẫn đang là một thách thức trong việc giải ngân gói tín dụng 30.000 tỷ đồng. Ngoài lương chính, nhiều người có những khoản thu nhập phụ thêm, nên nếu chỉ xét riêng bảng lương để áp dụng quy định chưa chịu thuế, thì sẽ khó cho cả ngân hàng và người dân.

“Để vay được tiền từ các ngân hàng, bảng lương của người vay cũng phải đẹp. Bảng lương càng cao thì khả năng ngân hàng cho vay càng lớn, vì các ngân hàng lo sợ nợ xấu như những năm trước đây. Nhưng nếu chỉ tính thu nhập chưa đủ để nộp thuế mới được vay thì rõ ràng là khó cho cả ngân hàng và người tiêu dùng. Tốc độ giải ngân có thể sẽ bị hạn chế phần nào”, ông Richard Leech chỉ rõ.

Nhiều chuyên gia nhận định, quy định này sẽ thu hẹp một lượng lớn người có nhu cầu về nhà ở. Theo Luật sư Phạm Trung Hiếu - Giám đốc Công ty Luật Nam Dương, cần xem xét trên nhiều góc độ chứ không thể chỉ dựa trên mức thu nhập chưa chịu thuế.

“Thu nhập chưa chịu thuế chỉ là một cơ sở để xem xét điều kiện vay, cần có sự đánh giá tổng thể tất cả các điều kiện từ thu nhập, nghề nghiệp, độ tuổi…  để gói hỗ trợ phát huy được hiệu quả cao nhất, đem lại cho người dân những cơ hội để tiếp cận được việc sở hữu căn nhà, phục vụ đời sống của mình”, Luật sư Phạm Trung Hiếu khuyến cáo.

Thay vì quy định mức thu nhập chưa chịu thuế mới được vay gói tín dụng 30.000 tỷ đồng, nhiều chuyên gia cho rằng, cần đưa ra những giải pháp đột phá nhằm tăng nhanh nguồn cung nhà ở xã hội, đồng thời hạn chế gánh nặng cho người thu nhập thấp khi vay tiền mua nhà.

Bà Đỗ Thị Hồng Hạnh - Giám đốc Công ty Bất động sản Lạc Việt đề xuất, thời gian vay hiện đang là 15 năm nếu có thể tăng lên thành 20 năm nhằm chia nhỏ số lãi vay. Hai nữa là có thể áp dụng không chia đều lãi và gốc hàng tháng, mà có thể chia 1 năm thành 3 đợt gốc nhưng lãi thì cho trả chậm.

“Nếu làm được như vậy là ngân hàng đã hỗ trợ cho người mua nhà cân đối chi phí trong khoản thu nhập, tạo cho người dân cảm giác khi mua nhà từ gói hỗ trợ như là một hình thức đi thuê, sau khoảng một thời gian lại được sở hữu nhà. Có như thế mới đẩy nhanh được tốc độ gói 30.000 tỷ đồng”, bà Hạnh phân tích.

Gói 30.000 tỷ đồng đã đi được hơn một nửa chặng đường, nhưng tính đến ngày 25/2 vừa qua, các ngân hàng thương mại mới chỉ giải ngân được hơn 20%. Để tạo điều kiện cho nhiều người thu nhập thấp, người nghèo có cơ hội sở hữu nhà ở đô thị, thì các chính sách đưa ra cần tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc căn bản hiện nay. Nếu không, hiệu quả hỗ trợ mua nhà chỉ ở mức thấp, và mục tiêu giải ngân hết gói tín dụng này đúng thời hạn 1/6/2016 khó có thể đạt được./.