Dịch vụ giữ hộ vàng hay biến tướng của huy động vàng?

Tại rất nhiều ngân hàng, dịch vụ giữ hộ vàng đang nở rộ. Điều này đang dấy lên nhiều nghi vấn rằng, thực chất chỉ là “bình mới rượu cũ” để các NH huy động vàng.

Các NH đều khẳng định, đây là “giữ hộ” chứ không phải là “huy động vàng”. Vì người gửi vàng sẽ phải mất phí để được NH giữ hộ, chứ không được nhận lãi suất như trước kia.

Trên bản hợp đồng giữ hộ vàng của một NH, điểm đầu tiên khiến phóng viên chú ý đó là không có một phần nào ghi lại số seri những miếng vàng đã gửi, cũng như không có một điều khoản nào rõ ràng quy định việc NH sẽ phải trả lại đúng những miếng vàng mà NH đã nhận giữ hộ.

Sự nghi ngờ về việc NH không trả lại đúng những miếng vàng nhận giữ hộ một lần nữa được khẳng định khi nhóm phóng viên trao đổi trực tiếp với giao dịch viên của NH. “Gửi vàng thì lúc chị lấy ra có lấy đúng số vàng của chị không?. Lúc lấy ra thì chưa chắc chắn là đúng vàng của mình, chỉ biết là vàng đủ tiêu chuẩn thôi”.

Tại một chi nhánh của NH khác, dịch vụ giữ hộ vàng cũng diễn ra tương tự. Một nhân viên giao dịch nói: “Vàng bọn em cũng phải luân chuyển chứ không thể ghi tên. Bọn em chỉ ghi tên của chị trong vòng 3 ngày để đem đi kiểm định thôi, còn sau 3 ngày nếu không có vấn đề gì thì sẽ cho lưu thông bình thường, tức là quay đi quay lại chứ không thể giữ số vàng đấy mặc định cho khách này hay khách kia”.

Xem xét kỹ lại bản hợp đồng giữ hộ vàng mà nhóm phóng viên thu thập được, các chuyên gia kinh tế nhận định, rõ ràng ở đây có những kẽ hở để các NHTM có thể lách quy định cấm huy động vàng. Ví dụ như trong điều 4 của bản hợp đồng, chỉ ghi là NH có nghĩa vụ trả lại vàng theo đúng loại, số lượng và tính chất của vàng gửi chứ không hề ghi phải trả đúng theo seri của miếng vàng.

Theo Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh: “Về mặt nguyên tắc tài sản cá nhân khi được NH giữ hộ NH không được phép sử dụng, hay đem tài sản đó ra để kinh doanh và phải trả lại nguyên gốc nguyên bản, NH chỉ làm nhiệm vụ giữ hộ và đó là lý do tại sao họ phải thu phí. Còn với một bản hợp đồng, khi mà điều kiện ràng buộc về các tài sản đã gửi thì cho chúng ta thấy NH hoàn toàn có thể sử dụng những tài sản mà cụ thể ở đây là vàng SJC được gửi vào NH để kinh doanh”.

Cùng quan điểm trên, Chuyên gia kinh tế - bà Nguyễn Thị Hiền cũng cho rằng: “Như thế tức là biến tướng của hình thức huy động vàng và người dân sẽ rất thiệt thòi khi họ không lấy lại được vàng theo số seri họ gửi lúc đầu. Và người gửi sẽ rất băn khoăn khi quan hệ với các tổ chức tín dụng theo hợp đồng như vậy”.

Ngày 30/6 là thời điểm các NH phải kết thúc việc tất toán các khoản huy động và cho vay bằng vàng. Theo thông tin mới nhất từ phía NHNN, đã có 95% số lượng các tổ chức tín dụng hoàn thành yêu cầu này. Thế nhưng có lẽ đây chỉ là con số của những khoản huy động và cho vay chính thống trước kia, còn với những miếng vàng được NH quảng cáo “giữ hộ” trong két sắt thì vẫn chưa hề được tính đến./.