Dự án thuỷ lợi 305 tỷ ở Đắk Lắk thành bãi đất hoang

Dự án hồ chứa nước Yên Ngựa hơn 305 tỷ đồng được triển khai tại các xã vùng sâu Cư Ewi của huyện Cư Kuin và xã Yang Tao, xã Bông Krang của huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk được kỳ vọng sẽ góp phần giúp người dân nơi đây xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống. Thế nhưng, với sự tắc trách của các cơ quan tham mưu và thực thi, dự án đã tạm dừng cả năm nay, khiến hơn 120ha cây trồng giao cho dự án đang trở thành bãi hoang, nhiều hộ dân mất nguồn thu nhập, cuộc sống vốn bấp bênh nay càng thêm khốn khó.

Với tay bẻ những cành cà phê đã chết khô, ông Đinh Chí Xuân (ở thôn 1B, xã Cư Ewi, huyện Cư Kuin) ứa nước mắt nhìn khu vườn rộng gần 2ha gia đình ông ra sức vun trồng mấy chục năm giờ đã hoang hoá. Ông Xuân cho biết, năm 2020, gia đình ông đã bàn giao gần 2ha này để chính quyền triển khai dự án Hồ chứa nước Yên Ngựa. Nhưng dự án chỉ triển khai được một thời gian thì bị dừng. Trong khi đó, khu vườn của gia đình ông và nhiều gia đình khác đã bàn giao cho dự án nhưng chưa được nhận tiền đền bù, người dân càng chờ đợi, càng thất vọng. Cuộc sống nghèo khó, bấp bênh của gia đình ông Xuân nay càng thêm khốn khó khi mất đi nguồn thu nhập duy nhất mà chưa có gì để thay thế:

“Gia đình tôi đông người, hoàn cảnh gia đình cũng chỉ mới thoát nghèo được vài năm. Từ khi có thông báo thu hồi đất, con cái không có công ăn việc làm, mỗi đứa đi mỗi phương làm thuê kiếm sống”, ông Xuân nói trong ngậm ngùi.

Thất vọng, bức xúc vì sự tắc trách của các cấp chính quyền địa phương là cảm giác chung của gần 90 hộ dân trong vùng dự án Hồ chứa nước Yên ngựa. Ông Dương Văn Thiện, thôn 1B, xã Cư Ewi cho biết, ở vùng đất cằn cỗi, thiếu nước, người dân đặt nhiều kỳ vọng vào dự án hồ thuỷ lợi này. Thế nhưng, hiện trạng dự án chỉ lác đác vài đống sắt tập kết đã hoen gỉ. Trong khi cả một vùng sản xuất cây trồng hơn 120 ha đã trở thành bãi hoang, người dân thiệt đơn, thiệt kép.

“Công trình này sắt thép giờ gỉ sét, xi măng chết đống lớn hàng chục tấn nhưng cũng không thấy tiếp tục triển khai mà cứ để hoang hóa. Chủ đầu tư và chủ công trình từ lâu cũng không thấy tới khiến dự án như bãi hoang, không thể canh tác gì được”, ông Thiện xót xa nói.

Ông Nguyễn Đình Thìn, Phó giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và NN&PTNT Đắk Lắk - đại diện chủ đầu tư dự án hồ chứa nước Yên ngựa lý giải, dự án đang bị dừng do các bên liên quan đã tính toán sai chi phí giải phóng mặt bằng. Ban đầu, khoản chi phí này được tính chỉ khoảng 27 tỷ đồng, đến năm 2020 dù đã được UBND tỉnh điều chỉnh tăng lên gần 48 tỷ đồng nhưng hiện vẫn còn thiếu khoảng 120 tỷ đồng so với thực tế rà soát, kiểm đếm. Dự án đang đợi các cấp có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung vốn mới có thể tiếp tục triển khai.

“UBND tỉnh đang giao cho Sở Kế hoạch - Đầu tư chủ trì phối hợp với các Sở, ban ngành tìm giải pháp, nhằm sớm có nguồn vốn cấp cho dự án để trả tiền GPMB cho bà con. Ngày tháng cụ thể phụ thuộc vào quyết định cuối cùng về việc điều chỉnh tổng mức đầu tư”, ông Thìn thông tin.

Dự án hồ chứa nước Yên Ngựa được UBND tỉnh Đắk Lắk phê duyệt tháng 10 năm 2018 với tổng mức đầu tư 305,5 tỷ đồng. Nguồn vốn dự án chủ yếu từ Chương trình mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh theo Quyết định 1670 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ. Dự án có 2 công trình hồ chứa với dung tích hơn 3,1 triệu m3, gồm hồ Yên Ngựa (xã Cư Êwi, huyện Cư Kuin) và hồ Buôn Biếp (xã Yang Tao và xã Bông Krang, huyện Lắk).

Tổng diện tích thu hồi toàn dự án khoảng 121 ha. Sau khi hoàn thành, dự án đảm bảo cấp nước tưới cho khoảng 750ha cây trồng và phục vụ sinh hoạt, cải thiện môi sinh, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống đồng bào trong khu vực. Theo kế hoạch ban đầu, đến hết năm 2022 dự án phải hoàn thành.

Tuy nhiên, đến nay, khối lượng thi công không đáng kể. Để có thể tiếp tục triển khai dự án, chủ đầu tư đã đề xuất nâng tổng mức đầu tư lên 468 tỷ đồng, tăng 162,5 tỷ đồng so với phương án phê duyệt ban đầu. Việc thiếu tiền giải phóng mặt bằng, phải tăng tổng mức đầu tư đã khiến dự án thuỷ lợi này bế tắc trong suốt hơn 1 năm qua.

Ông Phạm Ngọc Nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk khẳng định, các cơ quan chức năng của địa phương đã thiếu trách nhiệm và chậm tham mưu giải quyết khiến người dân phải đi khiếu kiện, khiếu nại. UBND tỉnh Đắk Lắk sẽ báo với Thường vụ Tỉnh uỷ và HĐND tỉnh để sớm có phương án xử lý dứt điểm:

“Người dân sẵn sàng hợp tác để triển khai dự án, nhưng trong quá trình triển khai, các bên xử lý không đúng theo quy định khiến người dân đi khiếu kiện, khiếu nại. Trên cơ sở đề xuất của Sở KH&ĐT, sắp tới tỉnh sẽ báo cáo với Thường vụ, HĐND tỉnh xử lý, dứt khoát cho người dân”, ông Nghị khẳng định.

Là công trình thuỷ lợi trọng điểm nhưng quá trình triển khai Dự án Hồ chứa nước Yên ngựa cho thấy sự tắc trách, thiếu trách nhiệm khiến cả vùng sản xuất rộng lớn bị hoang hoá, nhiều hộ dân bị đẩy vào cảnh khốn khó. Tín hiệu tích cực là lúc này là lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk đã nhìn ra vấn đề. Tuy nhiên, điều người dân cần và đòi hỏi ở lãnh đạo tỉnh không chỉ là nhìn thấy rồi để đấy, cần phải vào cuộc quyết liệt và sớm đưa ra phương án giải quyết dứt điểm, giảm bớt thiệt hại cho người dân vùng dự án./.