G-20 và những vấn đề kinh tế toàn cầu

Trong 2 ngày 4 và 5/9 Hội nghị thượng đỉnh G-20 lần thứ XI đã diễn ra TP Hàng Châu (Trung Quốc), với chủ đề “Xây dựng kinh tế thế giới sáng tạo, năng động, liên kết và bao dung”.

Tham dự Hội nghị có các lãnh đạo các nước thành viên G-20, Chủ tịch luân phiên ASEAN, Chủ tịch liên đoàn châu Phi, lãnh đạo nhiều nước đang phát triển ở châu Á, châu Phi và đại diện của các tổ chức quốc tế lớn. Chiều ngày 5/9, G-20 đã ra tuyên bố kết thúc hội nghị với những kết quả đồng thuận về một số chính sách và giải pháp mang tính chiến lược thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Bức ảnh lưu niệm tại hội nghị G20 diễn ra ở Hàng Châu, Trung Quốc. (Ảnh: SCMP)

Từ áp lực kinh tế…

Phát biểu khai mạc Hội nghị thượng đỉnh G-20, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết, kinh tế thế giới đang hồi phục nhưng phải đối mặt với nhiều thách thức về tài chính, tiền tệ, thương mại và đầu tư.

Mậu dịch toàn cầu tiếp tục bị thu hẹp, chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch có xu thế gia tăng, tình trạng lão hóa trong độ tuổi lao động đã ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng của nhiều nước; cải cách trong quản lý tài chính tuy có bước phát triển nhưng vẫn trong tình trạng tích tụ nguy cơ bong bóng và mất cân bằng trong phát triển… Nhìn tổng thế, kinh tế thế giới tuy đang trên đà phục hồi nhưng vẫn đối mặt với nhiều nguy cơ.

Thách thức lớn nhất hiện nay trong cải cách cơ cấu nền kinh tế tại nhiều nước là những ảnh hưởng bất lợi do tình trạng sản xuất dư thừa tại Trung Quốc, nhất là ngành thép; tình trạng bảo hộ mậu dịch và chốn lậu thuế gia tăng.

Vì thế, Trung Quốc kêu gọi các nhà lãnh đạo G-20 tránh chỉ “nói suông” khi bàn về cách thức vực dậy tăng trưởng kinh tế. Ông Tập nói: “Chống lại rủi ro và thách thức đối với nền kinh tế thế giới, cộng đồng quốc tế kỳ vọng rất nhiều vào Hội nghị thượng đỉnh G-20 lần này”.

Với tư cách Chủ tịch G-20 năm nay, Trung Quốc đề xuất chủ đề: “Hướng tới một nền kinh tế thế giới đổi mới, năng động, liên kết và tổng thể”, và hy vọng hội nghị có thể đưa nhóm G-20 trở thành đầu tàu, phá vỡ những khó khăn và thách thức mà kinh tế thế giới đang phải đối mặt để chuyển hướng sang giai đoạn “tăng trưởng mạnh mẽ, đồng đều và bền vững”.

Đến giải pháp tháo gỡ…

Theo chương trình nghị sự, Hội nghị G-20 lần này tập trung thảo luận 4 vấn đề chính về kinh tế: (1) phát triển phương thức tăng trưởng sáng tạo, (2) quản trị tài chính kinh tế toàn cầu, (3) thương mại và đầu tư quốc tế mạnh mẽ, (4) năng động và kết nối có hiệu quả cao hơn.

Trong các phiên thảo luận cũng sẽ bàn về chủ đề “Hướng tới một nền kinh tế thế giới đổi mới, năng động, liên kết và tổng thể”, kinh tế thế giới hậu Brexit, TPP; và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe chia sẻ về chương trình kích thích tăng trưởng mà nước này thông qua hồi tháng 8.

Giáo sư Đường Nhiệm Ngũ, Chuyên gia kinh tế Trung Quốc cho biết: “Tôi quan tâm nhất là vấn đề các Quốc gia không thể mạnh ai nấy làm mà cần phải cùng nhau hợp sức để xây dựng hệ thống quản trị tài chính Quốc tế minh bạch”.

Do đó, tiếp tục thúc đẩy tự do hóa thương mại, xây dựng các thiết chế tài chính bền vững, công bằng cho tất cả các quốc gia được xem là những mục tiêu hướng đến không chỉ riêng của các quốc gia G-20.

Ông Robert Azevedo, Đại diện WTO cho rằng: “Điều quan trọng theo tôi là cần phải làm mạnh để phá vỡ những rào cản về bảo hộ mậu dịch đang ngày càng nhiều giữa các khu vực”.

Nước chủ nhà Trung Quốc nhấn mạnh đến các giải pháp lớn mang tính nền tảng giữa các thành viên G-20 vì mục tiêu phát triển bền vững nền kinh tế thế giới, trong đó đặt trọng tâm vào việc xây dựng một nền kinh tế mở.

Ông Tập Cận Bình khẳng định: “Tôi hy vọng là qua hội nghị này các nước thành viên G-20 sẽ cùng nhau hiệp lực, trí tuệ để hoàn thành mục tiêu thúc đẩy nền kinh tế thế giới vượt qua khó khăn, phát triển, nhất là các vấn đề về hợp tác kinh tế quốc tế, thúc đẩy tăng trưởng”.

Trước những khó khăn mà kinh tế thế giới đang phải đối mặt, qua thảo luận các nhà lãnh đạo G-20 đã đưa ra một số đề xuất về giải pháp để đưa kinh tế thế giới tiến lên và duy trì trên con đường phát triển lớn mạnh, bền vững, cân bằng và dung hòa tổng thể như:

(1) Tăng cường điều phối kinh tế vĩ mô, hợp lực thúc đẩy kinh tế toàn cầu, giữ gìn nền tài chính ổn định; (2) Sáng tạo phương thức phát triển, khơi gợi động lực tăng trưởng; (3) Hoàn thiện các cơ chế quản lý kinh tế toàn cầu; (4) Xây dựng mô hình kinh tế thế giới mở, tiếp tục thúc đẩy tự do hóa, tiện lợi hóa trong thương mại và đầu tư; (5) Triển khai kế hoạch hành động nghị trình phát triển bền vững đến năm 2030, thúc đẩy phát triển mang tính bao dung.

Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon cho rằng việc đưa ra được kế hoạch hành động phát triển bền vững đã khó, nhưng việc triển khai trên thực tế còn khó hơn. Ông kêu gọi tất cả các nước hợp tác để thực thi kế hoạch hành động phát triển bền vững. Vì thế, trong 2 ngày với hàng chục cuộc thảo luận tập trung vào 5 nội dung chính thì đã có 4 nội dung thuộc về kinh tế - tài chính và nội dung thứ 5 là những vấn đề khác nhưng liên quan đến an ninh kinh tế toàn cầu.

Và những kết quả đạt được…

Sau 2 ngày bàn thảo, các nhà lãnh đạo G-20 đã ra tuyên bố kết thúc hội nghị với việc thông qua gói các chính sách và hành động mang tên “Đồng thuận Hàng Châu” nhằm tạo điều kiện cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu thông qua các biện pháp tổng thể, sáng tạo, mở, toàn diện, dài hạn; cam kết sử dụng tất cả các công cụ chính sách tài chính, tiền tệ và cấu trúc kể cả đơn phương và đa phương để đạt được sự tăng trưởng bền vững.

G-20 cũng tái khẳng định sự không ổn định và những biến động khó lường trong tỷ giá hối đoái có thể gây bất lợi đối với kinh tế và tài chính toàn cầu; tái khẳng định việc phản đối chủ nghĩa bảo hộ trong thương mại và đầu tư dưới mọi hình thức.

G20 kêu gọi các nước chủ động giải quyết những hậu quả kinh tế tài chính tiềm tàng xuất phát từ sự kiện Brexit; hoan nghênh những nỗ lực nhằm đưa Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu có hiệu lực từ cuối năm 2016 cũng như đối phó với tất cả các hình thức tài trợ khủng bố.

Hội nghị cũng đã nhất trí thúc đẩy xây dựng “Lộ trình sáng tạo tăng trưởng G-20”, ban hành “Nguyên tắc chỉ đạo đầu tư toàn cầu G-20”, “Chiến lược tăng trưởng thương mại toàn cầu G-20” và Kế hoạch hành động nghị trình phát triển bền vững đến năm 2030 nhằm giải quyết căn bản vấn đề thiếu hụt động lực thúc đẩy tăng trưởng mạnh, cân bằng và bền vững.

Tổng thư ký LHQ đánh giá tích cực công tác chuẩn bị của nước chủ nhà Trung Quốc đối với Hội nghị lần này, cho rằng Trung Quốc đã thúc đẩy hội nghị đạt được 2 bước tiến lớn đó là kế hoạch hành động cho chương trình phát triển bền vững và việc Trung Quốc và Mỹ cùng nộp văn kiện phê chuẩn “Hiệp định Paris” về chống biến đổi khí hậu. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, nhưng các nhà lãnh đạo G-20 cũng bày tỏ hy vọng vào sự tăng trưởng của nền kinh tế thế giới trong thời gian tới.

Như vậy, với sự nỗ lực của các nhà lãnh đạo, G-20 đã đạt được sự đồng thuận trên một số vấn đề về chính sách và giải pháp quan trọng có tính chiến lược nhằm đưa nền kinh tế thế giới thoátt khỏi sự trì trệ. Tuy nhiên, việc tìm ra những nhân tố mang tính động lực mới để đưa nền kinh tế toàn cầu tăng trưởng mạnh mẽ, cân bằng và bền vững vẫn chỉ dừng lại ở chương trình hành động đến năm 2030./.