Gạo ST25 không thể đăng ký bảo hộ nhãn hiệu độc quyền tại Hoa Kỳ

Liên quan đến việc “thương hiệu” gạo “ST25” được các doanh nghiệp của Hoa Kỳ nộp đơn đăng ký tại Hoa Kỳ (và cả Việt Nam) dẫn đến nguy cơ mất thương hiệu và doanh nghiệp Việt Nam không xuất khẩu được loại gạo này vào thị trường Hoa Kỳ, chiều nay (23/4), tại buổi chia sẻ thông tin với báo chí, ông Nguyễn Văn Bảy- Phó cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, ST25 không thể được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu độc quyền tại Việt Nam cũng như Hoa Kỳ cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào.

Việc bảo hộ giống lúa ST25, thông tin từ Cục Sở hữu trí tuệ, giống lúa có tên ST25 đã được cấp Bằng bảo hộ số 21.VN.2020 theo Quyết định số 45/QĐ-TT-VPBH ngày 06/03/2020 của Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Chủ bằng bảo hộ là Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí và tác giả giống lúa là các ông/bà: Hồ Quang Cua, Trần Tấn Phương, Nguyễn Thị Thu Hương.

Về việc bảo hộ nhãn hiệu cho sản phẩm gạo nói chung và gạo ST25 nói riêng, Cục Sở hữu trí tuệ cho biết, gạo là sản phẩm chế biến từ sản phẩm sau thu hoạch (thóc) từ cây lúa. Trong trường hợp Công ty Hồ Quang Trí bán giống lúa ST25 cho nông dân trồng, thì sau khi thu hoạch lúa, xay xát ra gạo thương phẩm đều phải sử dụng tên là “gạo ST25”. Các doanh nghiệp thu mua thóc là sản phẩm thu hoạch từ lúa được gieo trồng từ hạt lúa giống ST25 để xay xát và sau đó bán gạo ra thị trường thì cũng đều phải gọi đó là gạo ST25. Điều đó có nghĩa ST25 là tên của loại gạo- là sản phẩm chế biến từ thóc thu hoạch được từ giống lúa ST25.

Phó cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Nguyễn Văn Bảy nhấn mạnh, ST25 là tên gọi chung của một loại sản phẩm nên bất kỳ ai kinh doanh sản phẩm (gạo) cũng đều phải sử dụng đúng tên gọi đó. Điểm b, khoản 2 Điều 74 Luật Sở hữu trí tuệ đã quy định tên gọi thông thường của hàng hóa bằng bất kỳ ngôn ngữ nào đã được sử dụng rộng rãi, thường xuyên, nhiều người biết đến sẽ bị coi là không có khả năng phân biệt và không được đăng ký làm nhãn hiệu. Điều đó có nghĩa là trong trường hợp cụ thể này, bất kỳ ai (kể cả Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí) cũng không thể được bảo hộ độc quyền dấu hiệu ST25 cho sản phẩm gạo.

“Khi đã gọi là ST25 thì nó là tên gọi chung của một sản phẩm… thì theo logic không đăng ký được riêng cho ai độc quyền tên đó cả” - ông Nguyễn Văn Bảy nói.

Liên quan đến vấn đề bảo hộ nhãn hiệu gạo ST25 tại thị trường nước ngoài nói chung và Hoa Kỳ nói riêng, Phó cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Nguyễn Văn Bảy cũng cho biết, theo quy định của pháp luật các nước, trong đó có Hoa Kỳ, tên gọi chung của sản phẩm, dịch vụ sẽ không được bảo hộ làm nhãn hiệu.

Cụ thể, đối với Hoa Kỳ, theo Hướng dẫn thẩm định đơn đăng ký nhãn hiệu của Cơ quan sáng chế và nhãn hiệu Hoa Kỳ (USPTO), thẩm định viên sẽ từ chối đơn đăng ký nhãn hiệu đối với tên giống cây trồng. Điều này có thể thấy rõ trong thông báo dự định từ chối ngày 20/11/2020 của USPTO đối với nhãn hiệu “VIETNAM'S ST25 RICE, DAC SAN SOC TRANG” theo đơn đăng ký số 90151727 nộp ngày 1/9/2020 của Công ty Transword Foods, Inc.

Ông Nguyễn Văn Bảy cũng khẳng định, ST25 là tên gọi chung của một loại giống cây trồng (lúa) và không thể được đăng ký dưới danh nghĩa một nhãn hiệu theo quy định tại mục 1202.12 của Quy chế thẩm định nhãn hiệu.

“Cơ quan sáng chế và nhãn hiệu Hoa Kỳ khi thẩm định đơn đăng ký nhãn hiệu “VIETNAM'S ST25 RICE, DAC SAN SOC TRANG” đã chủ động tra cứu và đã đưa ra dự định từ chối. Còn trong trường hợp mà không tra cứu được thì chúng ta phải làm gì. Các doanh nghiệp có ý định đưa gạo ST25 sang Mỹ có thể thông báo cho Cơ quan sáng chế và nhãn hiệu Hoa Kỳ để phản đối đơn đó, để nó không được bảo hộ riêng” - ông Nguyễn Văn Bảy cho biết.

Cũng theo Cục Sở hữu trí tuệ, dấu hiệu ST25 không thể được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu độc quyền tại Việt Nam cũng như Hoa Kỳ cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào. Nếu trên một nhãn hiệu nào đó được cấp văn bằng bảo hộ có xuất hiện dấu hiệu ST25 cùng với các dấu hiệu khác tạo thành một tổng thể thì dấu hiệu ST25 sẽ bị loại trừ khỏi phạm vi bảo hộ. Trong trường hợp vì lý do nào đó, dấu hiệu ST25 được đăng ký bảo hộ độc quyền nhãn hiệu cho sản phẩm gạo thì các tổ chức, cá nhân liên quan đều có thể phản đối đơn đăng ký này trên cơ sở dấu hiệu “ST25” là tên giống cây trồng và tên này không thể thuộc độc quyền của tổ chức, cá nhân nào./.