Giá ô tô khó giảm mạnh khi thuế về 0%

Theo Thông tư 165/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính ban hành Biểu thuế nhập khẩu (NK) ưu đãi đặc biệt của VN để thực hiện Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN giai đoạn 2015 - 2018, ô tô nguyên chiếc NK từ khu vực ASEAN có chung thuế suất 50% năm 2015, giảm xuống 40% năm 2016, 30% năm 2017 và 0% vào năm 2018.

Người tiêu dùng đang rất mong chờ giá ô tô sẽ giảm đáng kể từ năm 2018 - Ảnh: D.Đ.Minh

Nếu các chính sách thuế phí khác không thay đổi, giá xe từ ASEAN sau khi được nhập về VN khá hấp dẫn. Chẳng hạn một chiếc xe có giá nhập 10.000 USD, với mức thuế của năm 2015 gồm thuế NK 50%, thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) 45%, thuế VAT 10% thì giá xe khoảng 23.925 USD. Với các mức thuế suất thuế NK lần lượt giảm xuống 40%, 30% và 0% thì giá chiếc xe trên về lý thuyết sẽ giảm còn tương ứng 22.330 USD, 20.735 USD và 15.950 USD.

Từ ví dụ trên, có thể thấy thực tế ngoài thuế NK, các loại thuế TTĐB, VAT, lệ phí trước bạ (LPTB), phí đăng ký, thậm chí biến động tỷ giá cũng tác động không nhỏ đến giá ô tô; mà các loại thuế phí này có thể được điều chỉnh tăng tùy ý do không nằm trong cam kết với Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Vì vậy, sẽ khó có chuyện giá ô tô giảm đột ngột.

Thực tế những năm qua, có thời điểm LPTB tính theo giá sau khi cộng tất cả các loại thuế trên đã lên tới 20% tại Hà Nội, 15% tại TP.HCM, khiến chi phí sở hữu xe có thể đội lên hàng trăm triệu đồng.

Mới đây nhất, hồi tháng 3.2014, Toyota VN một mình tăng giá bán xe khoảng 1-2%, tương ứng với mức cao nhất tới 24 triệu đồng, mà nguyên nhân chính được đại diện hãng xe Nhật giải thích là tỷ giá tăng. Với lần điều chỉnh tỷ giá mới hôm 7.5, sức ép tăng giá xe, đặc biệt là xe nhập khẩu đang khá nặng nề...

VN không chỉ nhập khẩu ô tô từ ASEAN. Năm 2014, ngoài Thái Lan (và Indonesia với quy mô nhỏ), VN còn nhập với quy mô tương đương từ Hàn Quốc, Ấn Độ, Trung Quốc, chưa kể từ Nhật Bản, Đức... Cụ thể, nhập khẩu từ ASEAN trong năm 2014 đạt khoảng 16.000 chiếc, chiếm khoảng 22% trong tổng số khoảng hơn 71.000 chiếc xe NK về VN. Theo các thông tư của Bộ Tài chính ban hành cùng thời điểm với Thông tư 165 nêu trên, thuế NK theo cam kết của VN với các thị trường Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc... khá ổn định từ nay đến năm 2018 nên giá các loại xe nhập từ các thị trường này không có nhiều cơ sở để giảm.

Ngay bản thân các cơ quan quản lý cũng không thể hình dung được kịch bản giá xe. Trả lời báo chí mới đây về giá xe sẽ giảm như thế nào khi thuế nhập khẩu giảm, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cho hay giá xe có rẻ hơn hay không còn phụ thuộc vào chính sách của các bộ ngành, căn cứ theo quy định của pháp luật./.

Công nghiệp ô tô èo uột

Một trong những điều kiện tiên quyết khiến giá xe sản xuất lắp ráp trong nước giảm là công nghiệp ô tô trong nước phát triển, tỷ lệ nội địa hóa cao. Thế nhưng từ năm 2009 tới nay, tỷ lệ nội địa hóa của Toyota giậm chân tại chỗ, mẫu xe Innova có tỷ lệ nội địa hóa cao nhất 37% vẫn giữ nguyên. Ngoại trừ nỗ lực đáng kể của Trường Hải với tỷ lệ cao với xe thương mại (46%), tỷ lệ nội địa hóa trung bình của các doanh nghiệp khác chỉ trên dưới 10%, thậm chí nhiều doanh nghiệp không vượt quá 3 - 5%... Khi quy mô thị trường không đủ lớn thì việc tăng tỷ lệ nội địa hóa và giảm giá thành sản phẩm sẽ không khả thi, giấc mơ xe giá rẻ sẽ vẫn xa vời./.