Hàng tỷ USD hàng hoá qua biên giới đang không phải đóng thuế
Bình quân một ngày khoảng 50 triệu USD vào, ra thị trường Việt Nam, nhưng chúng ta hoàn toàn miễn.
Đề xuất đánh thuế với hàng hóa nhỏ lẻ
Tại tọa đàm về "Tăng cường hiệu quả quản lý thuế đối với thương mại điện tử", PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh cho biết trong năm 2022 lượng thu thuế thương mại điện tử tăng lên một cách vượt bậc. Đặc biệt, những ông lớn như Google, Amazon,... lượng nộp thuế từ chỗ rất nhỏ đến lúc có hàng ngàn tỷ đồng như hiện nay cũng đã là một bước tiến vượt bậc.
"Doanh thu từ những ông lớn này ở trên thị trường Việt Nam là rất lớn, nhưng lượng thuế họ nộp chưa tương xứng", ông Thịnh nhấn mạnh và cho rằng cần thu đúng, thu đủ từ các ông lớn này.
Ông Thịnh dẫn chứng số liệu hàng hóa nhỏ di chuyển qua biên giới theo thống kê từ tháng 1 - 6/2024, mỗi tháng có từ khoảng 1,3 tỷ - 1,9 tỷ USD hàng hóa nhỏ qua biên giới không phải đóng thuế. Những hàng hóa này rõ ràng khi đóng thuế đã là một con số rất lớn.
"Bình quân một ngày khoảng 50 triệu USD vào, ra thị trường Việt Nam, nhưng chúng ta hoàn toàn miễn. Như vậy cơ chế chính sách của chúng ta đang không phù hợp", PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh cho biết.
Về việc đánh thuế hàng hoá có giá trị nhỏ, ông Thịnh cho biết Liên minh châu Âu từ tháng 1/2021 đã bỏ quy định những hàng hóa có giá trị dưới 22 euro phải đóng thuế. Hay ví dụ như nước Anh, 135 bảng Anh trước đây không phải đóng thuế, bây giờ phải đóng thuế. Ngay bên cạnh chúng ta là Thái Lan, họ cũng đánh thuế đồng bộ tất cả hàng hóa ra - vào quốc gia mà đều phải chịu thuế suất 7%.
"Như vậy không kể nhỏ hay lớn. Nếu mỗi ngày chúng ta có 4 - 5 triệu đơn qua biên giới thì con số thất thoát rất lớn", ông Thịnh nói.
Theo ông Thinh, năm 2010, bằng Quyết định 78, Chính phủ đề nghị không thu thuế đối với những khoản thu nhỏ dưới 1 triệu đồng để giải tỏa vấn đề thông quan và kiểm tra hải quan. "Nhưng đến bây giờ, thời đại khác rồi, kinh tế số chỉ cần 1 giây là đã có đầy đủ, chúng ta không phải miễn cái đó", ông Thịnh cho biết.
Liên quan về vấn đề này, Nguyễn Thị Lan Anh - Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân thuộc Tổng cục Thuế, cho hay Bộ Tài chính cũng đang trình Chính phủ sửa Nghị định 123, trong đó, Bộ có đề xuất quản lý đối với thương mại điện tử.
Đó là việc các tổ chức, cá nhân, các hộ kinh doanh có thể ủy quyền cho các sàn giao dịch điện tử để các sàn này có thể xuất hóa đơn thay cho người kinh doanh thông qua sàn. Thông qua giải pháp này, tất cả các giao dịch thương mại điện tử dù lớn hay nhỏ, giá trị bao nhiêu cũng sẽ được xuất hóa đơn đầy đủ.
Muốn thu thuế hiệu quả cần chia sẻ thông tin
Trong khi đó, bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số Bộ Công Thương khẳng định đặt quản lý thuế trong thương mại điện tử là một bài toán rất phức tạp, bởi nó đang liên quan đến rất nhiều các bộ, ngành.
Chẳng hạn liên quan đến hóa đơn là Bộ Tài chính, đối với hàng hóa giao dịch qua biên giới là Hải quan, liên quan đến dịch vụ nội dung số là Bộ Thông tin và Truyền thông, chuyển phát liên quan đến Cục Bưu chính, khâu thanh toán liên quan đến Ngân hàng Nhà nước... Cho nên, mấu chốt nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong giao dịch thương mại điện tử chính là cơ chế phối hợp, sự chia sẻ thông tin giữa tất cả các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan.
Thương mại điện tử Việt Nam phát triển rất nhanh trong vòng 10-15 năm qua, đặc biệt 5 năm gần đây, tốc độ tăng trưởng duy trì từ 20-25% một năm. Cách đây khoảng 10 năm, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ của Việt Nam vào thời điểm đó đạt khoảng 2,2 tỷ USD. Nhưng đến năm 2023, theo thống kê, đánh giá của Bộ Công Thương thì quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ đã đạt mức 20,5 tỷ USD, chiếm 8% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng toàn quốc. Tỷ lệ này đang được dự đoán đạt 10% vào năm 2025.
Doanh thu thuế từ thương mại điện tử tăng đều qua các năm: 83.000 tỷ đồng (2022), 97.000 tỷ đồng (2023) và chỉ trong 7 tháng đầu năm 2024 đã đạt hơn 78.000 tỷ đồng. Sự gia tăng mạnh mẽ này không chỉ đến từ các doanh nghiệp trong nước, mà còn từ các nền tảng quốc tế như Google, Facebook và Amazon.
