Ồ ạt thi công điện gió ảnh hưởng môi trường và sinh kế người dân

Những con đường xẻ qua rừng, những quả đồi bị san ủi để thực hiện các dự án điện gió. Chưa có đánh giá tổng thể về tác động môi trường, nhưng hàng chục dự án điện gió tại huyện miền núi Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị đã ồ ạt thi công. Thực tế này gây ra không ít lo lắng đối với chính quyền và người dân địa phương, nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt, môi trường.

Dự án điện gió thi công ở phía trên thôn Cheng, xã Tân Liên, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị khiến người dân địa phương lo lắng về sự ảnh hưởng đến đời sống dân sinh, môi trường. Ông Hồ Văn Lăn, ở thôn Cheng cho biết, mấy bữa nay mưa đầu mùa không lớn lắm nhưng nhiều ruộng lúa của người dân bị một lượng lớn đất đá vùi lấp. Đa số lượng đất đá này từ con đường thi công dự án điện gió ở phía trên thôn đùn xuống. Đấy là dự án Nhà máy điện gió Amaccao Quảng Trị 1. Chỉ cần ngồi ở điểm cao có thể thấy nhiều phía là những quả đồi bị san gạt trơ màu đất đỏ bazan.

“Điện gió làm ở phía trên khiến đất đá trôi xuống phía dưới vùi lấp ruộng nương, rẫy cà phê khiến người dân lo lắng sau này không có gì ăn. Phát triển điện gió nhưng cách làm như hiện nay đang làm hư hại ruộng vườn đất đai, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân”, ông Lăn phản ánh.

Ngày 15/7/2021, UBND tỉnh Quảng Trị đã có quyết định về việc cho Công ty CP Điện gió Khe Sanh thuê hơn 97.000m2 đất đợt 1 tại xã Tân Liên và thị trấn Khe Sanh (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) để thực hiện dự án Nhà máy điện gió Amaccao Quảng Trị 1.

Ngày 16/7, UBND tỉnh Quảng Trị tiếp tục có 2 quyết định cho Công ty TNHH MTV Đầu tư năng lượng Tài Tâm Quảng Trị và Công ty TNHH MTV Đầu tư năng lượng Hoàng Hải Quảng Trị thuê đất để thực hiện dự án Nhà máy điện gió Tài Tâm Quảng Trị và Nhà máy điện gió Hoàng Hải Quảng Trị. 2 quyết định cho 2 dự án thuê đất lần 1, lần lượt là gần 240.000m2 đất và gần 260.000m2 đất.

Trong 3 quyết định cho 3 dự án điện gió thuê đất này, UBND tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh, quá trình triển khai và vận hành dự án không làm ảnh hưởng đến việc sản xuất, đi lại của người dân và các đơn vị liên quan trong vùng dự án; không ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của các chủ sử dụng đất liền kề.

Đối với phần đất giao thông là đường dùng chung đi lại trong khu vực, các công ty không được rào chắn, ngăn cản người dân đi lại. UBND tỉnh Quảng Trị yêu cầu các đơn vị này phải hoàn thành các thủ tục về đất đai, môi trường, đầu tư, xây dựng theo quy định của pháp luật trước khi triển khai xây dựng công trình. Thế nhưng, các chủ dự án không tuân thủ nghiêm các quy định này.

Mới đây, nhiều đại biểu HĐND tỉnh đã lên tiếng bày tỏ sự lo ngại về những ảnh hưởng, hậu quả có thể ập đến bất ngờ do việc thi công điện gió không bảo đảm quy trình. HĐND tỉnh Quảng Trị đề nghị phải khẩn trương đánh giá tổng thể tác động môi trường của hệ thống dự án điện gió đã, đang và sắp thi công tại huyện miền núi Hướng Hóa.

Bởi, phần lớn các dự án này xây dựng trên các đồi núi cao và hầu hết phải san ủi, cắt xẻ rừng để làm đường, dựng trụ tuabin nên chưa biết điều gì sẽ xảy ra trong mùa mưa bão sắp tới. Ban Kinh tế - Ngân sách, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Trị đã kiến nghị UBND tỉnh Quảng Trị tạm dừng thi công các công trình, dự án khi chưa thực hiện xong trình tự thủ tục thu hồi đất, giao đất.

“Kiến nghị HĐND giao UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm túc, đúng trình tự, thủ tục thu hồi đất, giao đất để thực hiện các dự án, kể cả mở đường công vụ cho việc vận chuyển các thiết bị thi công các công trình của dự án. Tạm dừng thi công các công trình khi chưa thực hiện xong trình tự  thủ tục thu hồi đất, giao đất. Kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về thu hồi đất, giao đất theo quy định của pháp luật”, ông Nguyễn Đăng Ánh, Trưởng Ban Kinh tế- Ngân sách, HĐND tỉnh Quảng Trị kiến nghị.

Sau khi HĐND tỉnh Quảng Trị kiến nghị về việc đánh giá tác động môi trường của các dự án điện gió, UBND tỉnh Quảng Trị có văn bản chỉ đạo UBND huyện Hướng Hóa phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công Thương rà soát các thủ tục thu hồi đất, cho thuê đất khi triển khai dự án điện gió. UBND tỉnh Quảng Trị cũng yêu cầu tạm dừng thi công khi phát hiện dự án chưa đủ điều kiện, thủ tục và xử lý nghiêm nếu các đơn vị có vi phạm.

Ông Hà Sỹ Đồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, thời gian qua trong quá trình thi công các dự án điện gió, UBND tỉnh đã nhận được thông tin dư luận quan ngại về vấn đề môi trường, việc thu hồi đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất liên quan đến đời sống lâu dài của người dân. UBND tỉnh đã giao cho các sở, ngành làm công tác tham vấn cộng đồng, khảo sát các khu vực không ảnh hưởng rừng tự nhiên, nguyên sinh, rừng phòng hộ. Theo ông Hà Sỹ Đồng, chủ trương của tỉnh là “không đánh đổi môi trường để lấy các dự án điện gió”.

“Tất cả các dự án đều phải có khảo sát, đánh giá đầy đủ tác động môi trường, khảo sát điều kiện tự nhiên, điều kiện biến đổi khí hậu, điều kiện nơi ở khu dân cư. Về lâu dài, UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường hợp đồng với đơn vị tư vấn độc lập có nhiều chuyên gia giỏi để đánh giá thể vùng phát triển năng lượng của tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn biến đổi khí hậu hiện nay nó ảnh hưởng đến môi trường, đời sống người dân như thế nào để có phòng tránh giảm nhẹ thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu”, ông Hà Sỹ Đồng khẳng định./.